Neytendablaðið - 01.06.2007, Blaðsíða 17

,,Þið eruð nýjungagjörn og tæknióð eins og
Japanir og eigið stóra bíla“ sagði sænskur
nemandi minn við mig daginn eftir að
hann hafði eytt nokkrum dögum á Íslandi
nú í vetur. Þessi staðhæfing Svíans kom
mér ekki á óvart enda hef ég oft heyrt slíkar
fullyrðingar áður. Ég veit hins vegar aldrei
hvort ég á að vera stolt af þessum miklu
lífsgæðum eða verða örlítið vandræðaleg
vegna neyslugleði okkar Íslendinga.
Sennilega fara viðbrögð mín eftir því
hver viðmælandinn er. Hinn dæmigerði
Svíi hefur þó líka gaman af því að kaupa
sér flatskjái, þráðlausar ryksugur og nýjar
tölvur en hann er mun umhverfisvænni
þegar kemur að samgöngum. Hann keyrir
ekki um á stórum jeppa og hann notar
hjólið eða strætó mun meira en hinn
dæmigerði Íslendingur því umhverfisvitund
Svía er sterk og þeim er umhugað um að
nota einkabílinn í hófi. Okkur Íslendingum
til varnar má ef til vill segja að það sé
sennilega ekki nema fyrir hina hugrökku
að hjóla til og frá vinnu á Íslandi því enn
vantar almennilega hjólastíga um stóra
hluta borgar og bæja.
Lundur, bærinn sem ég bý í, er sannkallaður
hjólabær. Samkvæmt opinberum tölum frá
bæjarfélaginu hjóla Lundarbúar vegalengd
sem samsvarar því að þeir hjóli fjórum
sinnum í kringum hnöttinn á hverjum degi
og þó eru þeir ekki nema tæplega 100.000
talsins. Lundarbúar hafa þó ekki alltaf verið
svona hjólaglaðir og bæjarfélagið hefur gert
mikið í því síðastliðinn áratug að hvetja
íbúana til þess að hjóla til og frá vinnu í
stað þess að nota einkabílinn en markmiðið
með þessu er að draga úr mengun og
vernda umhverfið. Til að ná þessu markmiði
hefur bæjarfélagið eytt sem samsvarar
tæplega 800 milljónum íslenskra króna á
síðastliðnum 9 árum. Þessum fjármunum
hefur m.a. verið varið til þess að fjölga
hjólastígum, auka öryggi hjólreiðafólks í
miðbænum, bæta lýsingu á hjólastígum
og fjölga hjólastæðum í miðbænum. Þetta
átak bæjarfélagsins hefur m.a. skilað sér í
því að 40% fleiri Lundarbúar hjóla nú til og
frá vinnu heldur en fyrir 8 árum síðan og
þeir keyra 10 milljón kílómetrum minna/
styttra innanbæjar á ári í dag en þeir gerðu
fyrir 8-9 árum síðan.
Hvað hjólreiðar okkar Íslendinga varðar
má ef til vill færa fram þau rök að í
íslenskri veðráttu séu þær ekki nema fyrir
annáluð hreystimenni stóran hluta ársins.
Almenningssamgöngur eru líka síður en
svo til fyrirmyndar á okkar kalda landi
því það getur verið tímafrekt að komast
á milli staða og þjónustan hefur hingað
til verið of dýr þótt einhver breyting sé
reyndar að verða þar á. Ég held að það
þurfi þó meira til en bætt leiðarkerfi eða
niðurgreidd strætófargjöld til að breyta
samgönguvenjum okkar Íslendinga. Ég
hef stundum fengið á tilfinninguna að
sumum finnist það svolítið pínlegt að
ferðast með strætó; slíkur ferðamáti henti
einungis börnum og gamalmennum en
ekki fólki á besta aldri sem hefur efni á
að eiga og reka bíl og helst tvo. Sennilega
þarf talsverða hugarfarsbreytingu til þess
að breyta samgönguvenjum okkar. Aukin
umhverfisvitund Íslendinga og aukin um-
ræða um mengun af völdum umferðar er
vonandi til þess fallin að sem flestir hætti
að nota einkabílinn sem yfirhöfn og fari að
velja umhverfisvænni ferðamáta.
Gunnhildur Lily Magnúsdóttir
Af sænskri umhverfisvitund
1 NEYTENDABLA‹I‹ 2. TBL. 2007