Fréttabréf Siglfirðingafélagsins í Reykjavík og nágrenni - 01.04.2014, Qupperneq 7
7
hugur við tilhugsunina um að eiga að dvelja einn fjarri fjölskyldu og
kunningjum á ókunnum slóðum. Maður var ef til vill barnalegur að
hugleiða ekki þetta fallega boð nánar en ég var nú aðeins 15 ára og
gerði mér kannski ekki fullkomna grein fyrir þeim möguleikum sem
frekara nám í íþróttinni hefði getað skapað mér.
Fékk skíði olympíu- og heimsmeistarans að gjöf
En Jóni hlotnuðust fleiri viðurkenningar fyrir snilli sína á skíðunum
á þessum árum, m.a. hlaut hann stökkskíði norska ólympíu- og
heimsmeistarans Birgis Ruud að gjöf og lét Ruud svo ummælt við það
tækifæri að Jón væri frábært skíðamannsefni og eitt það mesta sem
hann hefði fyrir hitt. Ég bið Jón að lýsa þessu ögn nánar.
Í tilefni af 25 ára afmæli
Skíðafélags Reykjavíkur
1937 var sérstaklega vandað
til Thúlemótsins og norska
skíðastökkvaranum Birgi Ruud
boðið. Ruud var þá sjöfaldur
heims- og ólympíumeistari í
skíðastökki og er tvímælalaust
einn snjallasti skíðastökkvari sem
uppi hefur verið. Stökkpallur var
byggður skammt frá Skíðaskála
Reykjavíkur og þarna sýndi
kappinn listir sínar þrátt fyrir
úrhellis rigningu þennan dag.
Meðal þess sem Ruud sýndi var
að koma létt niður. Þetta hafði
fólk ekki séð áður og þótti mikið
til koma, enda var leikni Ruuds
á skíðunum þvílík að það mátti
kallast undur. Á þessu móti sigraði
ég í stökki og svigi. Fyrir sigurinn
í stökkkeppninni gaf hann mér
skíðin sín sem viðurkenningu
auk þess sem hann hafði lofsverð
ummæli um frammistöðu mína.
Þetta fannst mér ákaflega mikill
heiður og fallega gert af þessum
kunna skíðagarpi. Af skíðunum er
hinsvegar það að segja að á þeim
keppti ég oft næstu árin og eru þau enn heil og óskemmd.
Til keppni á Holmenkollen
Árið 1947 voru liðin 50 ár frá því fyrst var keppt á Holmenkollen í
Noregi. Af því tilefni voru fjórir keppendur valdir af Skíðasambandi
Íslands til að keppa þar Þetta vorum við Jónas Ásgeirsson sem áttum að
keppa í stökki og Guðmundur Guðmundsson og Ásgrímur Stefánsson
í svigi. Við félagarnir héldum út u.þ.b. einum og hálfum mánuði fyrir
mótið og dvöldum í Kongsberg við æfingar. Ég varð fyrir óhappi
þarna í Kongsberg þegar ég stökk af palli sem var vitlaust hannaður.
Ég fékk mjög harða lendingu og mörðust á mér hælarnir. Síðar frétti
ég að Norðmennirnir voru ávallt með gúmmí í hælunum þegar þeir
stukku. Þetta óhapp tafði mig frá æfingum í einar tvær vikur sem var
miður. Við kepptum þarna á nokkrum mótum og náðum þokkalegum
árangri. Okkur var ákaflega vel tekið af Norðmönnum og vorum
jafnvel bornir á háhesti um salarkynni eftir mótin. Íslendingar höfðu
lítið keppt á skíðamótum í Noregi til þessa og því þótti frændum okkar
þetta sérstakur heiður og við fengum bikara og minjagripi og urðum
þarna aðnjótandi margskonar heiðurs. Daginn fyrir keppnina á
Holmenkollen fórum við Jónas að líta á aðstæðurnar. Ekki leist okkur
nú meira en svo á þó við létum ekki á neinu bera. Það sem gerði þetta
mest frábrugðið því sem við áttum að venjast var hinn gríðarlega hái
turn sem keppendur renndu sér úr. Hér heima renndu menn sér bara
niður fjallshlíðina að pallinum. Þegar við vorum þarna var talsverður
vindur. Þarna voru 10-20 ungmenni að reyna pallinn og nokkur þeirra
voru flutt brott slösuð því þegar þau stukku tók vindurinn þau og bar
langt út fyrir brautina og stökk við þessar aðstæður var í rauninni
stórhættulegt.
Hundrað þúsund áhorfendur
Keppnisdagurinn rann upp bjartur og fagur og veðrið eins og best varð á
kosið. Eins og mörgum er vafalaust kunnugt er aðeins keppt einu sinni
á ári á Holmenkollen. Mótin drógu á þessum árum að sér gríðarlegan
fjölda áhorfenda og mótsdagurinn var
nokkurs konar hátíðisdagur Norðmanna.
Þarna voru samankomnir hátt í 100
þúsund manns sem var mesti mannfjöldi
sem við Íslendingarnir höfðum nokkurn
tímann keppt fyrir framan. Ég held að
við Jónas höfum ekki verið sérstaklega
upplitsdjarfir þegar við vorum að þramma
upp turninn. Okkur hafði komið saman
um að leggja meiri áherslu á að standa
stökkin en stökklengdina. Við vildum ekki
eiga á hættu að kútveltast niður snarbratta
brekkuna neðan við stökkpallinn fyrir
framan allan áhorfendaskarann. En
keppnin gekk alveg þokkalega hjá okkur
félögunum. Við stóðum stökkin í báðum
umferðum og stökklengdin var 60-64
metrar en sigurvegarinn stökk 72 metra.
Það kom í minn hlut að stökkva á undan
og þegar ég var lentur á flötinni fyrir
neðan pallinn var spilaður þjóðsöngur
Íslendinga. Það fannst mér ákaflega
tilkomumikið og verður þessi stund mér
áreiðanlega ógleymanleg. Stemningin
þennan dag á Holmenkollen var ólýsanleg
en sýndi vel hvað skíðaíþróttin skipaði
háan sess í hugum Norðmanna. Bestu
skíðamenn þeirra nutu almennrar hylli á
þessum árum og fólk þyrptist að þar sem
þeir kepptu. Mér fannst ákaflega mikill heiður að því að fá tækifæri
til að keppa á Holmenkollen og tel það í raun hápunkt á mínum
keppnisferli.
Hætti keppni rúmlega þrítugur
Þegar ég hætti var ég búinn að vera á skíðum nánast alla vetur í 20
ár og fórna miklum tíma frá fjölskyldunni. Á keppnisferlinum hafði
ég hlotið Íslandsmeistaratitil í göngu og svigi einu sinni, norrænni
tvíkeppni tvívegis og stökki þrívegis. En þrátt fyrir að ég stæði ekki
lengur sjálfur í eldlínunni sagði ég ekki skilið við skíðafólkið. Ég byggði
stökkpalla og var stökkstjóri á mótum næstu árin og einnig fararstjóri
þegar Siglfirðingar sendu unglinga til keppni í önnur byggðarlög. Það er
ljúft að rifja upp minningar frá þessum árum, ferðalögin voru vissulega
mörg og sum erfið þar sem samgöngurnar voru svo gjörólíkar því sem
er í dag. En félagsskapurinn var skemmtilegur og ánægjustundirnar
margar og þótt ekkert væri gefið eftir þegar í keppni var komið voru
menn yfirleitt bestu félagar að henni lokinni.
Jón Þorsteinsson hætti þátttöku í skíðakeppni rúmlega þrítugur.
Á ferli sínum hafði hann unnið til fjölda verðlauna sem báru hróður
hans og Siglufjarðar um allt land, og jafnvel lengra. Hann var sæmdur
gullmerki ÍSÍ þegar hann var sjötugur.