Húnavaka - 01.05.1993, Page 109

GRIMUR GISLASON frá Saurbæ:
Að ganga frá heyjum
Þegar heyskap var lokið og hey komin í heystæði þurfti að ganga
frá þeim, þekja og gera kring um þau. Fyrst var að þekja þau með
toríi sem rist var á votlendi, venjulega að vorinu. Torfið var þurrkað
vel og bunkað svo að það blotnaði ekki í úrfellum eða drægi verulegan
raka upp úr jörðinni. Venja var að þurrka torfið á mel utan túns
og smásteinar hafðir undir neðstu torfunum. Vel þurrt torf var með-
færilegt og ekki erfitt að koma því fyrir á heyjunum. Var það gert
eftir vissum reglum. Byrjað á endatorfum. Algengast var að þrjár
eða fimm torfur þyrfti yfir heyið, eftir breidd heystæðisins og gæðum
torfsins. Torfa sú sem lá þvert yfir mæni heysins var kölluð kolltorfa
og þurfti að vera vel breið miðað við hliðartorfurnar. Náði kolltorfan
nokkuð niður á næstu torfu fyrir neðan og hélt henni fastri. Neðri
eða neðsta hliðartorfa var látin ná nokkuð niður á veggseta heysins
til þess að öruggt væri að af henni steypti út af heyinu. Byrjað var
á að leggja fyrstu torfuna á horn heysins að neðan. Síðan aðra þar
ofan við þannig að endi efri torfunnar gekk nokkuð niður á þá neðri.
Venjulega þurfti stiga til þess að koma torfinu upp á heyið og
helst jafnvel tvo ef heyið var hátt. Náði þá neðri stiginn upp á enda
neðstu torfu og studdi við hana en sá lengri upp á samskeyti torfanna.
Tvo menn þurfti við þetta verk og bar annar torfið upp og hagræddi
hverri torfu að neðan en sá sem uppi var hafði jafnan annan fótinn
í efstu tröppu stigans og gekk frá torfunni eins og hún þurfti að
vera. Ur því endatorfan var komin á heyið lágu stigarnir og sá mað-
urinn sem upp á heyinu var á síðustu torfu er lögð hafði verið, þannig
að verkið gekk torfu frá torfu, þar til komið var að miðju heysins
og síðasta torfan lokaði samskeytum á móti torfinu frá hinum enda
heystæðisins. Lokatorfa þessi þurfti að vera sem best, bæði breið
og löng. Að sjálfsögðu var gengið frá kolltorfu eftir því sem hliðar
heysins þöktust, hvor á móti annarri.