Dagblaðið Vísir - DV - 05.09.2011, Blaðsíða 2

2 | Fréttir 5. september 2011 Mánudagur
H
elgi S. Guðmundsson, ná­
inn samstarfsmaður og
viðskiptafélagi Finns Ing­
ólfssonar til margra ára,
var framkvæmdastjóri
rekstrarsviðs Heilsugæslunnar á
höfuðborgarsvæðinu þegar gengið
var frá óuppsegjanlegum húsaleigu­
samningum við aðila tengda Fram­
sóknarflokknum á árunum 2004 og
2006. Meðal þeirra samninga sem
gerðir voru í framkvæmdastjóra­
tíð Helga S. voru leigusamningur
um húsnæði undir heilsugæslu við
Íslenska aðalverktaka í Glæsibæ
og leigusamningur við Landsafl,
fyrrum dótturfélag Íslenskra aðal­
verktaka, um skrifstofuhúsnæði
fyrir heilsugæsluna í Álfabakka og
Þönglabakka í Mjóddinni. Megin­
verkefni starfsviðs Helga var meðal
annars „útboð verkþátta og meiri
háttar innkaupa, byggingamál og
eignaumsýsla“, samkvæmt ársreikn­
ingum heilsugæslunnar frá þessum
tíma.
DV hefur í síðustu tölublöðum
fjallað um óuppsegjanlega leigu­
samninga sem hið opinbera, með­
al annars heilsugæsla Reykjavíkur
og heilbrigðisráðuneytið, gerði við
einkaaðila á árunum 2002 til 2004.
Í nokkrum tilfellum voru flokkspóli­
tísk tengsl á milli þeirra aðila sem
gerðu samningana og þeirra sem
samningarnir voru gerðir við.
Gengið frá flutningi
í húsnæði Landsafls
Helgi S., sem meðal annars var for­
maður bankaráðs Landsbanka Ís­
lands fyrir einkavæðingu hans
vegna tengsla sinna við Framsókn­
arflokkinn og síðar formaður banka­
ráðs Seðlabanka Íslands, starfaði
sem framkvæmdastjóri rekstrar­
sviðs Heilsugæslunnar á höfuð­
borgarsvæðinu frá því árið 1999 og
þar til árið 2006. Eitt af síðustu verk­
um Helga sem framkvæmdastjóri
rekstrarsviðs Heilsugæslunnar á
höfuðborgarsvæðinu var að koma
að því að gengið væri til samninga
við eignarhaldsfélagið Landsafl,
fyrrverandi dótturfélag Íslenskra
aðalverktaka, um leigu á húsnæði
í Mjóddinni í Breiðholtinu undir
skrifstofur heilsugæslunnar. Ástæða
flutninganna var sú að þáverandi
skrifstofur Heilsugæslunnar á höf­
uðborgarsvæðinu á Barónsstígnum
voru seldar til eignarhaldsfélagsins
Mark­húss árið 2005. Einkavæðing
Íslenskra aðalverktaka var úrskurð­
uð ólögmæt í Hæstarétti Íslands í
maí 2009, líkt og rakið er í hliðar­
grein, enda var talið að flokkspóli­
tískar ástæður hefðu haft mikil áhrif
á söluferlið. Aðilar tengdir Fram­
sóknarflokknum fengu að kaupa
verktakafyrirtækið á endanum.
Í ársreikningi heilsugæslunnar
fyrir árið 2006 var flutningurinn út­
skýrður með þeim hætti að heilsu­
gæslan hefði „leitað eftir“ samningi
við Landsafl um leigu á húsnæðinu
í Mjóddinni. Um þetta segir í árs­
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
Rannsókn
Hægri Hönd Finns við
völd í Heilsugæslunni
reikningi félagsins: „Í framhaldi af
sölu húsnæðis Heilsuverndarstöðv­
arinnar að Barónsstíg 47 leitaði heil­
brigðis­ og tryggingamálaráðuneyti
eftir samningi við Landsafl um leigu
á frekara húsnæði að Álfabakka 16
og einnig að Þönglabakka 1 í Reykja­
vík.
Gagngerðar breytingar þurfti að
gerða á hinu leigða húsnæði og varð
nokkur frestur á afhendingu hús­
næðis af þeim sökum.“
Landsafl hafði keypt hluta hús­
næðisins af Greiðslumiðlun hf.,
Visa­Íslandi, í ársbyrjun 2006 og
hafði átt í erfiðleikum með að finna
leigutaka að því, samkvæmt frétt í
Morgunblaðinu frá sumrinu 2006,
þrátt fyrir að hafa auglýst húsnæð­
ið til leigu nokkrum sinnum. Sá
hluti húsnæðisins var tæplega 1.800
fermetrar og var í Álfabakka. Hinn
hluti húsnæðisins var keilusalur
í Þönglabakka sem Landsafl festi
kaup á vorið 2006.
Enginn ráðinn í hans stað
Helgi S. lét af störfum sem fram­
kvæmdastjóri rekstrarsviðs Heilsu­
gæslu höfuðborgarsvæðisins sum­
arið 2007, samkvæmt ársreikningi
stofnunarinnar. Út frá ársreikning­
um Heilsugæslunnar á höfuðborg­
arsvæðinu var enginn ráðinn í stað
Helga S. og virðist fjármálastjóri
stofnunarinnar hafa tekið við hans
störfum. Árið eftir, 2008, lét forstjóri
Heilsugæslunnar á höfuðborgar­
svæðinu, Guðmundur K. Einarsson,
af störfum hjá stofnuninni.
Flutningur heilsugæslunnar í
þetta húsnæði í Mjóddinni olli tals­
verðum deilum á sínum tíma og
voru ekki allir á eitt sáttir með valið
á húsnæðinu.
Til að mynda sagði Geir Gunn­
laugsson, núverandi landlækn­
ir og þáverandi yfirlæknir mið­
stöðvar heilsuverndar barna, í
viðtali við Morgunblaðið árið 2006
að húsnæðið í Mjódd væri of lítið
undir starfsemi heilsugæslunnar.
Sagði Geir í viðtalinu að vinnu­
brögð stjórnsýslunnar í málinu
væru „fyrir neðan allar hellur“ og
að ótrúlegt væri að ekki skuli hafa
verið reynt að semja við Mark­Hús
sem keypti Heilsuverndarstöðina
á Barónstíg en eigendur þess fé­
lags vildu leigja heilsugæslunni
húsnæðið áfram. Hugur Geirs stóð
n Helgi S. Guðmundsson, einn nánasti samverkamaður Finns
Ingólfssonar, stýrði rekstri Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins,
þegar aðilar tengdir Framsókn fengu góða samninga
Geir gagnrýndi flutninginn Geir Gunn-
laugsson, núverandi landlæknir, gagnrýndi
stjórnsýsluna harðlega á sínum tíma vegna
flutnings Heilsugæslu höfuðborgarsvæðis-
ins upp í Álfa- og Þönglabakka.
Helgi bendir á ráðuneytið Helgi S.
Guðmundsson vísar á Jón Kristjánsson
fyrrverandi heilbrigðisráðherra. Hann segist
sjálfur ekki hafa komið að leigusamningum
við aðila tengda Íslenskum aðalverktökum.
Tengslin við
Finn Ingólfsson
Helgi S. Guðmundsson er fæddur
árið 1948. Helgi hóf starfsferil sinn sem
lögreglumaður á Keflavíkurflugvelli
árið 1969 en upphaflega ætlaði hann
að verða múrari og hafði hafið iðnnám,
samkvæmt viðtali í Morgunblaðinu
1998. Helgi
starfaði sem
lögreglumaður
í 13 ár, lengst
af í Keflavík en
einnig á Höfn.
Samhliða starfi
lögreglumanns
í Keflavík ók
Helgi leigubíl.
Árið 1982 hóf
Helgi störf hjá Samvinnutryggingum
og starfaði þar til 1989 og síðar hjá
Vátryggingafélagi Íslands VÍS til 1998
eftir að starfsemi Samvinnutrygginga
hafði verið flutt þangað inn. Helgi var
skipaður í bankaráð Landsbanka Íslands
árið 1995, eftir að Finnur Ingólfsson varð
iðnaðar- og viðskiptaráðherra, og tók við
formennsku í því tveimur árum síðar að
tilstuðlan Finns. Árið 1999 hóf Helgi S.
störf hjá Heilsugæslunni á höfuðborgar-
svæðinu.
Helgi var formaður bankaráðs Lands-
bankans árið 2002 þegar S-hópurinn
svokallaði, með Finn Ingólfsson og
Ólaf Ólafsson í broddi fylkingar, keypti
tæplega 50 prósenta hlut bankans í
Vátryggingafélagi Íslands í ágústlok árið
2002. S-hópurinn greiddi 6,8 milljarða
króna fyrir hlutinn, samkvæmt svari
Valgerðar Sverrisdóttur á Alþingi í
febrúar árið 2005, en seldi hlutinn síðan
til Exista á 31,5 milljarða árið 2006.
Finnur Ingólfsson varð í september 2002
forstjóri og einn af helstu eigendum VÍS
en S-hópurinn var þá orðinn allsráðandi
í félaginu. Bankaráð Landsbankans
ákvað að selja S-hópnum hlutinn en talið
var að verð hans hefði verið alltof lágt.
Árið 2003 keypti sami hópur Búnaðar-
bankann eftir umdeilda einkavæðingu
hans. Helgi hætti í bankaráðinu eftir
einkavæðingu Landsbankans árið 2003.
Eftir þetta starfaði Helgi S. áfram sem
framkvæmdastjóri rekstrarsviðs Heilsu-
gæslunnar á Höfuðborgarsvæðinu þar til
hann hætti þar árið 2006 til að einbeita
sér að viðskiptum. Á þeim tíma sat Helgi
S. í bankaráði Seðlabanka Íslands og
hafði gert það um nokkurra ára skeið.
Hann tók við formennsku í bankaráðinu
af Ólafi G. Einarssyni árið 2006. Helgi S.
situr í dag í stjórnum ýmissa eignarhalds-
félaga sem tengjast Finni Ingólfssyni,
meðal annars Dufli ehf. og Landvar ehf.
auk eignarhaldsfélaginu Andvöku. Helgi
hefur því á liðnum árum haldið áfram að
vinna náið með Finni Ingólfssyni enda
hefur hann komist í ýmis konar góðar
stöður vegna tengsla sinna við hann í
gegnum tíðina.
Salan dæmd ólögmæt
Á fyrri hluta árs 2003 seldi íslenska ríkið
kjölfestuhlut sinn í Íslenskum aðalverktökum
til þáverandi stjórnenda í einkavæðingarfram-
kvæmd sem dæmd var ólögleg af Hæstarétti
Íslands í maí 2008.
Þótti líklegt að
flokkspólitísk tengsl
kaupendanna við
Framsóknarflokkinn
hefðu ráðið úrslitum
um hver það var sem
fékk að kaupa hlut
ríkisins í Íslenskum
aðalverktökum.
Framsóknarflokkurinn
átti sína fulltrúa í
einkavæðingarnefnd sem annaðist söluna. Í
kjölfarið á sölunni á hlut ríkisins til eignar-
haldsfélagsins AV ehf. keypti félagið aðra
hluthafa út úr fyrirtækinu.
Í dómnum kom fram að stjórnendur Ís-
lenskra aðalverktaka hefðu verið fruminn-
herjar í fyrirtækinu og hefðu ekki virt skyldur
sem lagðar voru á þá vegna viðskipta með
hlutabréf í fyrirtækinu. Í dómnum sagði að
með því að láta „þetta undir höfuð leggjast
var tryggt jafnræði þeirra sem tóku þátt í
útboðinu eða réttra samskiptareglna gætt.
Verður því að fallast á með áfrýjendum að
framkvæmd útboðs stefnda á nefndum
eignarhlut í Íslenskum aðalverktökum hafi
verið ólögmæt.“
Meðal þess sem rætt var um í héraðs-
dómnum í málinu þar sem rök stefnenda,
JB Byggingarfélags og Trésmiðju Snorra
Hjartarsonar, eru rædd var að Stefán Frið-
finnsson hefði haft óheppileg afskipti af
sölunni á hlut ríkisins í verktakafyrirtækinu
þar sem hann hefði á sama tíma og hann átti
að veita upplýsingar um fyrirtækið verið einn
þeirra sem stóð að tilboði AV ehf. Um aðkomu
Stefáns að málinu segir í héraðsdómnum:
„Stefnendur álíti að eigendur Eignarhalds-
félagsins AV ehf. hafi búið yfir þekkingu á
stöðu félagsins, langt umfram aðra bjóð-
endur og hafi Stefán Friðfinnsson, forstjóri,
viðurkennt það í sjónvarpsviðtali. Glöggt
dæmi séu upplýsingar um verðmæti dulinna
eigna félagsins, sérstaklega Blikastaðalands
í Mosfellsbæ, en stærstur hluti endurmats
eigna Íslenskra aðalverktaka hf. á árinu 2003
hafi verið vegna þeirrar eignar. Telji stefnendur
að stjórnendum einum hafi verið kunnugt um
nýtingu þess lands. Þær upplýsingar fengjust
ekki með því að lesa ársreikning Íslenskra
aðalverktaka hf. fyrir 2002.“
Eftir að hafa fengið að eignast Íslenska aðal-
verktaka með þessu móti fengu fyrirtækið og
dótturfélag þess, Landsafl, svo góð verkefni
frá hinu opinbera, eins og byggingu Borga
á Akureyri árið 2003 og 25 ára óuppsegjan-
legan leigusamning, byggingu heilsugæslu-
stöðvarinnar í Glæsibæ árið 2004 og 25 ára
óuppsegjanlegan leigusamning sem og 20 ára
leigusamning vegna húsnæðisins í Álfa- og
Þönglabakka árið 2006.
Stefán Friðfinnsson
Vændisathvarf opnað:
Fengu öll hús-
gögnin gefins
Stígamótakonur skáluðu í kampa­
víni síðasta föstudag þegar lang­
þráður draumur varð að veruleika
og nýtt athvarf fyrir konur í vændi
og fórnarlömb mansals var form­
lega opnað. Á hverju ári leita um
þrjátíu konur og nokkrir karlar til
Stígamóta vegna vændis og man­
sals. Steinunn Gyðu­ og Guðjóns­
dóttir framkvæmdastýra athvarfs­
ins segir að hlutverk þess sé tvíþætt.
Annars vegar sé það neyðarathvarf
fyrir fórnarlömb mansals og þá
fyrsta stopp. Hins vegar sé þar lang­
tímameðferð fyrir konur sem eru að
koma úr vændi. Þær geta þá dvalið í
athvarfinu í þrjá til sex mánuði eða
lengur ef þörf krefur. Sex herbergi
eru í athvarfinu og áhersla er lögð á
að allir fái sitt eigið herbergi. Heim­
ilisfang athvarfsins er leynilegt til að
tryggja öryggi þessara kvenna.
Athvarfið fær fjárhagsstuðning frá
ríki og Reykjavíkurborg en Stígamót
kalla nú eftir stuðningi almenn­
ings. Átakið Stingum ekki höfðinu í
sandinn gengur út á að safna mán­
aðarlegum styrktaraðilum. Búið er
að tryggja rekstur athvarfsins fyrsta
árið, það er að segja laun Steinunnar
og húsaleiguna. Annað þarf að fjár­
magna og bendir Guðrún Jónsdóttir,
talskona Stígamóta, á að enn sé ekki
til peningur fyrir mat handa þeim
sem munu dvelja í athvarfinu.
„En við vitum af miklum velvilja
hjá almenningi og ætlum að bjóða
fólki að taka þátt í þessu með okk­
ur.“ Hún hvetur alla til að fara inn á
stigamot.is og skrá sig: „Horfumst í
augu við raunveruleikann og styrkj­
um Stígamót.“
Nú þegar hafa Stígamótakon­
ur fundið fyrir miklum meðbyr, til
dæmis þegar athvarfið var innrétt­
að. Þær höfðu ekki undan að taka á
móti húsgögnum eftir að þær sendu
út hjálparkall á Facebook. „Ein kona
hringdi á leiðinni í IKEA til að spyrja
hvað okkur vantaði. Svo kom hún
með fullan farm af húsgögnum,“
segir Steinunn, sem er því bjartsýn á
framhaldið.
Hundar drápu
13 kindur
Að minnsta kosti 13 kindur hafa
drepist á síðustu tveimur vikum
vegna dýrbíta sem ganga lausir í
Rangárvallasýslu. Talið er að hundar
hafi drepið féð, að því er Vísir hefur
eftir lögreglunni á Hvolsvelli. Sjö
kindur og þrjú lömb fundust dauð
í Vestur­Landeyjum um helgina
en áður höfðu þrjú lömb drepist
á svæðinu. Þá fundust einnig þrjú
dauð lömb í Fljótshlíð. Lögreglan
telur að um tvo hunda sé að ræða,
annan ljósan, líklega íslenskan fjár­
hund, en hinn dökkan. Hún hvetur
fólk til að fylgjast með hundum sín­
um og tilkynna ef þeirra er sakn­
að, til að fyrirbyggja frekara tjón á
sauðfé.