Dagblaðið Vísir - DV - 24.10.2011, Blaðsíða 3

Fréttir | 3Mánudagur 24. október 2011
n Þingmaður Sjóræningjaflokksins kynnir framúrstefnulegt lýðræði
fyrir borgarstjóra n Skrifa undir „yfirlýsingu um ekkert“ í Höfða
C
hristopher Lauer var í síðasta
mánuði kjörinn á þing Berl­
ínarborgar fyrir Sjóræningja­
flokkinn – Pirate Party, sem
kom öllum á óvart og fékk 8,9%
atkvæða í kosningunum. Það tryggði
flokknum 15 þingmenn á þingi Berl­
ínar. Sjóræningjaflokkurinn hefur
vaxið gríðarlega síðustu mánuði og
skiptir fjöldi meðlima hans tugum
þúsunda. Flokkurinn á uppruna sinn
á netinu og barðist í upphafi fyrir upp­
lýsingafrelsi og frelsi til að deila höf­
undarréttarvörðu efni á netinu. Hann
hefur hins vegar þróast út í að berjast
fyrir framúrstefnulegum hugmynd­
um um lýðræði í gegnum netið.
Christopher var hér á landi um
helgina til þess meðal annars að hitta
Jón Gnarr borgarstjóra og á föstu­
daginn undirrituðu þeir „yfirlýsingu
um ekkert“ í Höfða. „Þetta er yfirlýs­
ing um ekkert og við erum að ögra því
hvernig stjórnmálamenn skrifa undir
stórar yfirlýsingar við hátíðleg tilefni
sem síðan er stungið ofan í skúffu og
fimm árum síðar rifja menn þær upp
og segja: Manstu hvað við ætluðum
að gera þarna?“ Christopher segir
að það sé einfaldlega heiðarlegra að
standa svona að málum.
Margt líkt og í Besta flokknum
„Ég er 27 ára og hef búið í Berlín síðan
2005. Ég var að læra sagnfræði með
áherslu á vísindi og menningu. Ég
vann sem vörustjóri hjá hugbúnað­
arfyrirtæki og hjá Sjóræningjaflokkn­
um síðan 2009. Þegar ég var í Kína í
eitt ár kviknaði áhugi minn á því að
stofna Sjóræningjaflokkinn. Þar ertu
með einræðisþjóðfélag, en þar get­
urðu keypt allt það sama og á Vestur­
löndum en margir hlutir eru bann­
aðir. Í Þýskalandi búum við ekki við
fullt upplýsingafrelsi, sumar netsíður
eru lokaðar og umræður um þessi
mál urðu kveikjan að flokknum,“ segir
Christopher.
Það er margt líkt með Besta
flokknum í Reykjavík og Sjóræningja­
flokknum í Berlín. „Fólk hélt oft að við
værum bara grínframboð en kosn­
ingabaráttan var ekki mjög skemmti­
leg. Við reyndum samt að brjóta upp
staðalímyndir stjórnmálamanna.
Baráttumál okkar hafa fengið fólk til
þess að trúa því að við munum ná
fram raunverulegum breytingum á
þinginu. Ástandið í Þýskalandi er ekki
eins slæmt og hér Íslandi, en ég er
viss um að það muni versna. Fólk vill
breytingar á stjórnmálum og hvern­
ig stjórnmálamenn koma fram hver
við annan. Til dæmis var einn fram­
bjóðandi okkar spurður um skulda­
stöðu Berlínar. Ég held að hún sé um
63 milljarðar evra – svo við erum eig­
inlega á hausnum – en frambjóðand­
inn svaraði því að hún væri örugglega
ekki nema nokkrar milljónir evra!
Venjulega hefði frambjóðandi verið
tekinn í bakaríið fyrir svona málflutn­
ing. En við sögðum alltaf að ef við
vissum ekki eitthvað þá myndum við
bara gúggla það,“ segir Christopher og
bætir við: „Það er margt líkt með okk­
ar herferð og herferð Besta flokksins
án þess að við höfum verið að reyna
að herma eftir honum.“
Hugsuðu til Jóns
Christopher og hinir þingmennirnir
hittu Jón Gnarr borgarstjóra í tvígang
á meðan þeir voru hér á landi. Hann
segist hafa hugsað til Besta flokksins
og árangurs hans þegar hann stóð í
kosningabaráttunni í Berlín í sumar.
„Einhver sagði mér að ég yrði að hitta
Jón og ég er svo hvatvís að ég hringdi
beint í Heiðu Kristínu Helgadóttur og
hún bauð okkur að koma í október.
Það fyndna við þetta er að hún sagði
mér að Jón væri einnig að hugsa til
Sjóræningjaflokksins og að hann væri
virkilega ánægður með árangur okkar
í kosningunum. Hann vildi líka hitta
okkur.“
Sem fyrr segir stendur Sjóræn­
ingjaflokkurinn ekki bara fyrir hug­
myndum um að allir megi hlaða nið­
ur höfundarréttarvörðu efni af netinu
án þess að borga fyrir það. Flokkurinn
hefur hannað framúrstefnulegt lýð­
ræðiskerfi á netinu, sem er blanda af
fulltrúalýðræði og beinu lýðræði. Þeir
komu einmitt hingað til lands í tilefni
af því að Reykjavíkurborg hefur hleypt
af stokkunum samráðsvefnum betri­
reykjavik.is, þar sem íbúar geta kosið
um tillögur sem fara síðan inn á borð
borgarfulltrúanna.
Kerfi Þjóðverjanna heitir á ensku
„Liquid feedback“. „Við sýndum þeim
sem standa fyrir betrireykjavik.is
okkar hugmyndir og þeir voru mjög
áhugasamir,“ segir Christopher.
Framúrstefnulegt lýðræði
Þingmaðurinn ungi segir að í ein­
földu máli geri Liquid feedback fólki
kleift að blanda saman beinu lýðræði
og fulltrúalýðræði. Hið síðarnefnda sé
orðið býsna úrelt og hafi raunar lítið
breyst frá því kjörnir fulltrúar riðu á
hestum til höfuðborganna og settust
á þing. „Með tilkomu internetsins höf­
um við tækifæri til að leyfa öllum sem
vilja að taka þátt í stjórnmálum. Við
höfum flatan strúktúr í flokknum okk­
ar. Það er engin forysta í flokknum og
því notum við þetta fyrirkomulag. Við
komum af internetinu og við notum
strúktur netsins.“
Allir meðlimir flokksins fá aðgang
að vefnum og síðan getur ákvarðana­
takan orðið bæði einföld og flókin.
Meðlimir koma með tillögur um allt
frá því hvar þeir borði næstu mál­
tíð til flóknari hluta. „Fólk setur það
sem það vill helst gera í fyrsta sæti og
svo koll af kolli. Síðan fækkar hug­
myndunum og aðeins þær vinsæl­
ustu komast áfram. Á endanum met­
ur kerfið þá tillögu sem fær mestan
stuðning.“
Hann bendir á að til þess að svona
kerfi fari ekki úr böndunum sé aðeins
uppbyggileg og málefnaleg gagnrýni
leyfð. Umræða á netinu eigi það til
að vera mjög upphrópunarkennd þar
sem sem margir vilji bara æsa aðra
upp. „Við útilokum slíka umræðu og
gefum þeim ekki athygli sem vilja vera
með leiðindi.“
Framselja atkvæði
Þegar flokkurinn fundar setja flokks­
menn allar hugmyndir sínar fyrst
inn á vefinn. Á nokkrum dögum þró­
ast umræðan um málefnin og þeg­
ar kemur að fundinum er ljóst hvaða
málefni eru vinsælust meðal flokks­
manna.
Kerfi þessa byltingarkennda
stjórnmálaflokks býður líka upp á
hefðbundið fulltrúalýðræði. Treysti
flokksmenn sér ekki til þess að taka
málefnalega afstöðu til ýmissa mála,
svo sem flókinna viðfangsefna á borð
við efnahagsmál, geta þeir framselt
atkvæði sitt til þeirra sem hafa meiri
þekkingu á málaflokknum. „Fólk er
valið út frá verðleikum en ekki af því
að það á mikla peninga,“ segir hann.
Christopher telur að Íslendingar
hafi stórt tækifæri til þess að innleiða
slíkar hugmyndir vegna fámennis.
„Íslendingar hafa frábært tækifæri
til að innleiða svona beint lýðæði.
Þátttakan er lykilatriði og að stjórn­
völd taki þetta alvarlega. Hugmyndin
gengur út á að búa til sterkt kerfi gegn
eiginhagsmunum og leggja frekar
áherslu á hagsmuni fjöldans.“
Valgeir Örn Ragnarsson
blaðamaður skrifar valgeir@dv.is
„Íslendingar hafa
frábært tækifæri“
Christopher Lauer „Fólk vill breytingar á
stjórnmálum og því hvernig stjórnmálamenn
koma fram hver við annan.“ Mynd EyÞór ÁrnaSon
Valdir foreldrar tóku könnun
Margrét vill meina að taka þurfi
starfsfólk skólans til gagngerrar
endur skoðunar „Til þess að skóla­
starf hérna gangi eins og hjá al­
mennilegu fólki og börn geti mætt í
skólann án þess að vera hreinlega á
kvíðastillandi lyfjum þarf að hreinsa
út úr skólanum frá a til ö. Bæði starfs­
fólk og kennara. Fyrr gengur þetta
ekki. Maður veltir fyrir sér hversu
mörg börn hérna í Garðinum séu
komin á kvíðastillandi lyf bara til að
geta mætt í skólann.“
Vandamálið er rótgróið að þeirra
mati og þrátt fyrir að nýir og vel­
meinandi kennarar taki til starfa í
skólanum, hrökklist þeir oftar en
ekki í burtu. „Það koma nýir kenn­
arar hingað, með góðan vilja en þeir
hrökklast í burtu. Þeir þola ekki álag­
ið og gefast upp fyrir kennurum og
starfsfólki sem hafna alfarið að eitt­
hvað sé að í skólanum.“
„Svo flagga þau alltaf þessari Olw­
eusaráætlun en vita ekkert út á hvað
hún gengur.“ Anna segir niðurstöð­
ur nýjustu eineltiskönnunarinnar
ekki marktækar, en þá könnun hef­
ur skólann vitnað í til að sýna fram á
að vandamálið sé ekki eins mikið og
fyrri kannanir hafa sýnt. „Síðasta ein­
eltiskönnun fór þannig fram að það
voru valdir foreldrar sem voru spurð­
ir hvort börnin þeirra væru lögð í
einelti og kennarinn krossaði við á
einhverju blaði hjá sér. Þannig fór
sú könnun fram,“ segir Anna og það
er augljóst að hún er ekki hrifin af
vinnubrögðum skólans. Ein bætir við
að hún hafi fengið þær fréttir úr skól­
anum að deildarstjóri sem er í ein­
eltisráði skólans hafi upplýst krakk­
ana um að sögurnar og þessi viðtöl
sem birtust í fjölmiðlum um eineltið
í skólanum væri bara lygi og upp­
spuni. „Þannig að þau skyldu ekkert
vera að hafa áhyggjur af þessu. Það á
að þagga þetta niður eins og allt ann­
að í skólanum.“
Funduðu saman
Mæðurnar segja að talað hafi ver­
ið niður til þeirra og þær ekki tekn­
ar trúanlegar þegar þær leituðu til
skólans. Þess vegna hópuðu þær sig
saman í von um það myndi að styrkja
málstað þeirra. Þær hittust fyrst í
desember 2007 en þá höfðu þær allar
fengið nóg af samskiptum sínum við
skólann.
Margrét rifjar upp aðdraganda
þess að Gribburnar voru stofnaðar.
„Það komu heim til mín mæður sem
voru búnar að heyra af okkar löngu
baráttu við skólann og spurðu mig
og manninn minn hvort við vild­
um gera eitthvað, efla samstöðu á
meðal foreldra. Á innan við viku var
þessi hópur kominn. Við erum upp
undir tíu í hópnum en margir er
fluttir annað. Við hittumst og sögð­
um okkar sögur. Við fórum síðan
heim í áfalli.
Hópurinn ákvað að fara á fund
í Skólamálaskrifstofu í Keflavík og
segja sína sögu þar. Fulltrúi skrif­
stofunnar talaði við skólann og í
framhaldi af því voru þær boðaðar
á fund í Gerðaskóla þar sem átti að
ræða við þær allar, hverja í sínu lagi.
Hópurinn ákvað hins vegar að mæta
saman á fundinn.
Tilgangurinn ekki stríð
„Við mættum á fyrsta fundinn öll
saman ásamt tveimur feðrum. Því
var tekið eins og við ætluðum að fara
í stríð við skólann, en það var aldrei
tilgangurinn. Eina krafa okkar var sú
að börnin okkar fengu þá aðstoð og
annað sem þau þurftu. Það sem þau
eiga rétt á,“ segir Margrét.
Síðan þá hefur ekki mikið þokast
fram á við. Frá því Gribburnar stofn­
uðu hópinn hefur nýr skólastjóri
tekið við en þær segja ástandið það
sama. Pétur Brynjarsson, núverandi
skólastjóri Gerðaskóla, sagði í sam­
tali við DV á dögunum að hann teldi
einelti ekki vera vandamál í skólan­
um og að kannanir sem sýna óvenju­
hátt hlutfall eineltis ekki vera réttar.
„Við höfum einu sinni farið sem
hópur og talað við Pétur skóla­
stjóra en við fengum litlar undir­
tektir. Hann og aðstoðarskólastjór­
inn töluðu til okkar af fyrirlitningu
að okkur fannst og við fengum þau
skilaboð að það yrði engin samvinna
með þessum hópi. Við skyldum fara
þessar leiðir sem eru boðaðar, það er,
í gegnum bekkjafulltrúa, foreldraráð
og annað í þeim dúr.“ Þá leið segjast
þær ekki geta farið þar sem oft væru
þeir aðilar foreldrar gerenda einelt­
is og ættu því erfitt með að setja sig
í spor foreldra þolenda. „En við ætl­
um ekki að gefast upp,“ segir Mar­
grét. „Börnin eiga betra skilið.“
Gribburnar í Garðinum
berjast gegn eineltinu
Gribburnar Þær Unnur Grétarsdóttir,
Ragnheiður Ragnarsdóttir og Margrét Hall-
grímsdóttir eru hluti af Gribbunum sem eru
hópur mæðra eineltisþolenda í Gerðaskóla.
Mynd SiGTryGGur ari