Listin að lifa - 01.12.2015, Blaðsíða 18

Ráðstefna um farsæla öldrun:
Frelsi - öryggi
Öldrunaráð Islands hafði frumkvæði
að því að halda ráðstefnu um Farsæla
öldrun í Reykjavík í mars 2013. Mjög
athyglisverðar niðurstöður komu úr því
verkefni. Síðan var ákveðið að halda
næstu ráðstefnu um farsæla öldrun á
Akureyri og var hún 18. maí s.l. Samstarf
var um ráðstefnuna milli Öldrunarráðs
Islands, Akureyrarbæjar og Háskól-
ans á Akureyri, ásamt Landssambandi
eldri borgara og Félagi eldri borgara
á Akureyri. Ráðstefnustjóri var Ingrid
Kuhlman. Nú er komin út skýrsla um
ráðstefnuna á Akureyri og helstu niður-
stöður þar. Eg æda að velta fyrir mér
ýmsum þeim áherslum sem komu þarna
fram um hvað felst í farsælli öldrun.
Frelsi var mönnum hugleikið, að
hafa það frelsi sem skapast þegar fólk
hætdr í fasd vinnu. Hafa frelsi til að
sinna áhugamálum. Elliárin eru að
mad fundarmanna kærkominn tími til
að setja sjálfan sig í fyrsta sæti. Gott
sé að geta ráðið sínum tíma sjálfur og
njóta lífsins á sinn eigin hátt. Hins vegar
skipdr líka miklu máli að halda góðri
heilsu, að hafa góða heilsu bæði andlega
og líkamlega er lykillinn að því að vera
virkur í eigin lífi og geta notíð þess sem
h'fið býður upp á. Það skiptir h'ka máh
að grípa þau tækifæri sem gefast, ekki
vera hræddur við breytingar.
Oryggi er hka eitt af því sem við
viljum búa við. Öryggi í búsetu, öryggi
- virðing
Jóna Valgerður Kristjánsdóttir,
varajormaóur Oldrunarráðs Islands.
í fjármálum. Að við fáum læknisþjón-
ustu þegar við þurfum á að halda. Að
í boði sé heimaþjónusta svo við getum
búið heima sem ahra lengst. Það tel ég
vera eitt stærsta mál okkar um þessar
mundir. Öldruðum fjölgar, þeir eru
almennt heilsuhraustari en forfeður
okkar, sem unnu margir erfið líkamleg
störf. Það verður að vera í boði góð að-
stoð heima fyrir sem sveitarfélagið á að
veita þegar þörf er á. Það er samkvæmt
þeim lögum sem gilda í landinu. Fyrstu
lög um félagsþjónusm sveitarfélaga eru
frá árinu 1982 og enn eru sveitarfélögin
ekki öh farin að uppfyUa þær skyldur
sem þau lög lögðu þeim á herðar.
Lífeyrir frá opinbera kerfinu þarf að
uppfyUa lágmarksframfærslu, sérstak-
lega fyrir þá sem hafa ekki getað áunnið
sér réttindi í k'feyrissjóðum. Það er enn
á meðal okkar fólk og sérstaklega kon-
ur sem sinntu uppeldi barna og fóru
seint út á vinnumarkaðinn og voru þá
í láglaunastörfum. Þær eiga ekkl mikinn
rétt í k'feyrissjóðum og þar þurfa okkar
sameigUegu sjóðir að leggja af mörkum
svo fólk sé ekki fast í fátæktargUdru.
Þetta er ekki stór hópur eUih'feyrisþega
og því ætti að vera hægt að gera vel
við hann. Þessi hópur fer minnkandi á
næstu árum vegna þess að aUtaf eykst
það hlutfaU sem k'feyrissjóðirnir legggja
til k'feyrismála. En þarna er fólk sem
nær tæplega endum saman og við því á
að bregðast ekki seinna en núna.
Virðing er eitt sem mönnum varð
tíðrætt um á ráðstefnunni. Fundarmenn
töldu samfélagið eiga að meta aldraða
að verðleikum og hta á þá sem auðlind.
Vinna þurfi gegn aldursfordómum og
minnka neikvæðni í garð þeirra. Koma
eigi fram við þá sem einstakhnga en
ekki sem einsleitan hóp. Samfélagið eigi
ekki að flokka fólk eftir aldri. Allt of
oft verðum við eldri borgarar þess vör
að samfélagið telur sig ekki þurfa að
taka tilht til okkar skoðana, sem dæmi
þá erum við htið spurð í skoðanakönn-
unum. Eldra fólk sést ekki mikið í sjón-
varpi allra landsmanna RUV. Helst að
sjáist í mynd aftan á fólk í flókaskóm
að keyra göngugrind á hjúkrunar heim-
Ui. Þurfum við kannski að fara að gera
úttekt á því hvernig málefnum aldraðra
er sinnt á RÚV?
Slysavarnir eldri borgara:
Glöggt er gests augað
Heilsan er öUum dýrmæt en slys geta
haft langvarandi áhrif á hana. Slys hjá
eldri borgurum hafa oft alvarlegri af-
leiðingar en hjá þeim sem yngri eru.
Tölur sýna að 75% slysa hjá þeim sem
eldri eru eiga sér stað innan veggja
heimilisins. Ýmislegt er hægt að gera tíl
að fyrirbyggja þessi slys en ein einfald-
asta og áhrifaríkasta leiðin er að fara yfir
öryggismál heimihsins og lagfæra það
sem getur skapað hættu. Algengustu
slysin hjá eldri borgurum eru faUslys í
svefnherbergjum eða setustofu. Flest
eru tengd þáttum eins og hálum gólf-
um, lélegri lýsingu og lausum mottum.
Afleiðingar faUslysa geta verið alvar-
legar fyrir eldri einstakUnga, þau geta
dregið úr h'kamlegri færni og hfsgæðum.
Þörf á aðstoð getur aukist auk þess sem
sálræn áhrif faUs eru oft töluverð.
Kvennasveitin Dagbjörg Reykjanesbæ
hóf fyrir nokkrum árum að heimsækja
eldri borgara í sínu bæjarfélagi og í fram-
haldi af því hafa aðrar slysavarnadeUdir
innan Slysavarnafélagsins Landsbjargar
einnig farið í heimsóknir til eldri borg-
ara. Þetta verkefni sýndi að þörf var á
landsátaki til að vekja athygU á þessu
mildlvæga málefni. Því ákvað félagið að
fara í samstarf við Öryggismiðstöðina
um árlegar heimsóknir tíl eldri borg-
ara um land aUt. Ekki er raunhæft að
heimsækja aUa eldri borgara heldur var
ákveðið að velja einhvern einn aldur og
varð úr að þeir sem verða 76 ára á árinu
var boðin heimsókn. Ástæðan er sú að
tölur frá slysaskrá Islands sína að með-
alaldur þeirra sem leita til slysadeUdar
LSH vegna óhappa er 75 ára hjá körlum
og 77 ára hjá konum og slysum fjölgar
hlutfaUslega með hækkandi aldri. Slysa-
18