Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 02.01.1908, Page 17

í sambandi við töfluna má benda á það, að fyrir 1871 mun öl og' vinfanga-
nautnin vera of lág á mann. Fyrir 1880 mun tóbaksnautnin vera of lág, og fyrir
1890 mun kaffi- og sykureyðslan vera of lág á mann. I verslunarskýrslunum koma
sjaldan öll kurl til grafar fyr en tollur er lagður á vöruna, en með allar tollskvldar
vörur er jafnan farið eptir tollreikningunum í yfirlitinu yfir verslunina, og þar á
meðal í þessari töflu.
Sykureyðslan vex svo að furðu gegnir; fyrir fám árum eyddu Englendingar
hjer um bil 65 dönskum pundum á mann, en nú eru landsmenn að nálgast 50
pund á mann. Til grundvallar fyrir þessu hlýtur að liggja stórfeld breyting á lifn-
aðarháttum á landinu. Kaffikaupin vaxa stöðugt, og eru nú tvöfalt meiri en 1860.
Sykurkaupin liafa átlfaldast á sama tíma. Svo telst til af 85 pund af sykri á mann
gangi til annars, en lil að vera með kaffi. Tóbaksnautnin hefur staðið í stað í 26
ár. Öldrykkja fer nokkuð í vöxt, og mun það haldast í hendur við vöxt kaupstað-
anna. Brennivínsdrykkja hefur stöðugt minkað eptir 1872, nema árin 1891—95
(mestu velmegunarár til sveita), og víndrykkja (önnur vínföng) sömuleiðis eptir 1872.
4. Þriðji flokkurinn af innfluttum vörum sem kallaður er allar aðrar vörur
en matvara eða iðnaðarvörur fer ávallt vaxandi. í þann flokk vantar þó aðflutt
skip og báta. Norðmenn hafa það i skýrslum sínum og byggja þó fjölda af skipum
sjálfii, hafa nóg timbur heima fyrir til þess, og nóga kunnáttu. Landsmenn kaupa
margt að, sem hjer ælti að vera gjört heima. Þar á meðal hefur verið bent sjer-
staklega á tilbúinn fatnað, böfuðföt og skógfatnað, sem ásamt mestu af þeirri vefn-
aðarvöru, sem lijer er slitið er fengið að þrátt fyrir það að innlendur iðnaður er til
í þessum greinum. Til landsins liafa flutst:
Af vefnaðarvöru Af tilbúnum fatnaði Af höfuðfötum Af skófatnaði
Árin í þús. kr. i þús. kr. í þús. kr. í þús. kr.
1896—00 meðaltal 762 182 43 76
1901—05 — 1.104 303 62 142
1906............. 1.552 618 86 268
Af þessum tölum mætti margur ímynda sjer að vissar atvinnugreinir í land-
inu væru að gefast upp i samkeppninni við útlendar verksmiðjur, sem búa til fatn-
að eða skófatnað. Höfuðföt, hatta og kaskeyti hafa ávalt verið keypt mjög að. Vefn-
aðinum á heimilunum lilýlur að fara stórlega aftur, því þegar litið er á vefnaðar-
vörukaupin, þá hafa þau tvöfaldast á 10 árum. Hjúaleysið til sveita, þar skortir
fólk til að spinna og vefa á vetruni, á sinn þátt í þessu; og svo er komin upp hcil
stjett af lausu fóllci, sem leytar sjer atvinnu í kaupstöðum og við sjóinn, sem ekki
spinnur eða vefur heldur, en þarf að kaupa falnað og vefnaðarvöru, ogkaupirhana
frá öðrum löndum.
Aðflutningur á byggingarefnum er hin síðari árin að verða mjög mikill
hluti af aðfluttu vörunni. í byggingarefnum er auðvitað timbur, sem fer til báta-
smíða, og það verður ekki greint frá hinu, sem fer til húsabygginga, enda mun
þess ekki gæta mikið, á móti öllu því sem gengur til nýrra liúsa, og aðgjörðar á
gömlum liúsum.
Byggingarefnið sem flutlist til landsins kostaði með útsöluverði lijer:
1896
1897
1898
1899
1900
1896-
-00 meðaltal
1906 ...
624 þús. kr.
726 — —
564 — —
620 — —
507 ------
608 ------
1901 ..........
1902 ..........
1903 ..........
1904 ..........
1905 ..........
1901—05 meðaltal
789 þús. kr.
1.092 -------
1.066 -------
1.008 — —
1.688 — —
1.129--------
1.812 þús. kr.