Peningamál - 01.09.2004, Blaðsíða 16

PENINGAMÁL 2004/3 15
Fjármunamyndun sækir í sig veðrið
Fjármunamyndun á fyrri helmingi ársins jókst um
19,3% frá fyrra ári. Vöxturinn á fyrsta fjórðungi árs-
ins var nokkru minni en fjórðungana á undan, og má
líklega rekja það til samdráttar fjárfestingar í skipum
og flugvélum, en gagnstæðra áhrifa gætti á öðrum
ársfjórðungi. Þar sem slík fjárfesting er mjög óreglu-
leg er gagnlegt að horfa fram hjá henni við mat á
undirliggjandi fjárfestingu. Gögn um innflutning
annarrar fjárfestingarvöru en skipa og flugvéla gefa
vísbendingu um undirliggjandi þróun. Innflutningur
annarrar fjárfestingarvöru jókst um 37%, eða svipað
og ársfjórðungana á undan. Sundurliðun ársfjórð-
ungslegra gagna um fjármunamyndun liggur ekki
fyrir, en ljóst er af upplýsingum um útgjöld ríkissjóðs
að dregið hefur úr fjárfestingu ríkisins eftir því sem
liðið hefur á árið og má búast við að hún dragist
saman síðari hluta ársins. Fjárfesting atvinnuvega er
hins vegar í miklum vexti, eins og búast mátti við.
Flest bendir einnig til að íbúðafjárfesting muni aukast
a.m.k. jafnmikið og í fyrra.
Viðskiptahalli jókst á fyrri hluta ársins en hallinn í
fyrra reyndist minni en áður var talið
Viðskiptahalli á fyrri helmingi ársins nam 6½% af
landsframleiðslu. Hefur viðskiptajöfnuðurinn þá
versnað um tæplega 3 prósentur af landsframleiðslu
frá sama tímabili í fyrra, þrátt fyrir meiri útflutning.
Þess má geta að endurskoðun á tölum um jöfnuð
þáttatekna á sl. ári leiddi í ljós töluvert meiri þátta-
tekjur í fyrra en áður höfðu verið áætlaðar, sem
leiddi til þess að viðskiptahallinni í fyrra telst nú
hafa verið sem nemur tæplega 1½ prósentu af lands-
framleiðslu minni en áður var talið, eða rúmlega
4%. Útflutningur á fyrri helmingi ársins jókst um
5½% frá fyrra ári, sem er nokkru meiri vöxtur en á
sama tíma í fyrra. Aukinn halli skýrist því fyrst og
fremst af mun meiri innflutningi, sem jókst um
13½%. Vöxtur bæði út- og innflutnings á fyrri hluta
ársins var því meiri en Seðlabankinn spáði í júní að
yrði á árinu öllu.
Vöruinnflutningur fyrstu sjö mánuði ársins jókst
að magni um 15½% frá fyrra ári. Lítið lát virðist á
vextinum. Ársvöxtur innflutnings neysluvöru fyrstu
sjö mánuði ársins nam rúmlega 14%. Útgjöld vegna
ferðaþjónustu á föstu gengi jukst um 26% á milli ára
og útgjöld vegna samgangna jukust um tæplega
Tafla 2 Vísbendingar um eftirspurn á fyrri hluta ársins 2004
Fyrsti árs- Annar árs- Tveir síðustu
Breyting frá fyrra ári í % nema annað sé tekið fram fjórðungur fjórðungur mánuðir1
Dagvöruvelta (raunbreyting ) ......................................................................... 3,8 3,4 júní - júlí 5,5
Greiðslukortavelta (raunbreyting ) ................................................................. 9,8 9,8 júní - júlí 8,0
Bifreiðaskráning (fjölgun skráninga) ............................................................. 35,8 28,4 júní - júlí 25,1
Sementssala (magnbreyting) .......................................................................... 65,4 48,5 júní - júlí 37,6
Almennur innflutningur (magnbreyting)........................................................ 23,7 . janúar - júlí 14,9
Innflutningur neysluvöru (magnbreyting)...................................................... 14,5 . janúar - júlí 14,1
Innflutningur fjárfestingarvöru án skipa og flugvéla (magnbreyting) ........... 36,9 . janúar - júlí 26,3
Íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu (nafnbreyting)........................................... 9,1 11,6 júní - júlí 10,7
Útlán Íbúðalánsjóðs (breyting nafnvirðis) ..................................................... 12,5 77,5 maí - júní 118,5
1. Talnadálkur lengst til hægri sýnir breytingu frá fyrra ári á nýjasta tveggja mánaða tímabili sem gögn eru til um nema fyrir innflutning er sýnt tíma-
bilið frá upphafi árs. Heimildir: Bílgreinasambandið, Fasteignamat ríkisins, Hagstofa Íslands, Íbúðalánasjóður, Samtök verslunar og þjónustu,
sementsseljendur, Seðlabanki Íslands.
J M M J S N J M M J S N J M M J
2002 2003 2004
0
4
8
12
16
-4
-8
12 mán. breyting (%)
Velta á innanlandsmarkaði 2002-2004
Mynd 8
Allar tölur eru á föstu verði. Greiðslukortavelta: Byggt á 3 mánaða meðaltölum, árstíðar-
leiðrétt. Dagvöruvelta: Byggt á 3 mánaða meðaltölum. VSK-velta: Árstíðarleiðréttar tölur
fyrir tveggja mánaða tímabil.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Samtök verslunar og þjónustu og Seðlabanki Íslands.
Greiðslukortavelta
Dagvöruvelta
Virðisaukaskattsskyld velta fyrirtækja