Vestfirska fréttablaðið - 23.08.1984, Blaðsíða 5

manna og að þær væru gífur-
lega skiptar. „í megindráttum
er stefna flokksins í þessum
efnum að auka ekki við hern-
aðarumsvif. En hitt er annað,
að í svona ríkisstjórnum eins
og þessari er verið að versla
með ýmsa hluti og maður veit
ekki hverju Framsóknarmenn
fórna fyrir það að ná fram
kannski öðrum hlutum í
stjórnarsamstarfinu. Sú staða
gæti komið uþp, aö um slíkt
yrði að ræða,“ sagði Sveinn.
Við höfðum samband við
Steingrím Hermannsson, for-
sætisráðherra og þingmann
Framsóknarflokksins á Vest-
fjörðum. Hann sagðist ekkert
vilja segja um þaö nú, hvort
kaupstaðar hefðu fengið
fréttir af hugsanlegri upp-
setningu ratsjárstöðvar á
Stigahlíðinni áður en at-
huganir hófust. Það væri
merkilegt, því bæjarstjórnin
hefði ekkert fengið að vita.
,,Leyndin í kringum málið
gerir það fyrst og fremst
tortryggilegt,“ sagði Kristinn.
„Jafnvel af hálfu þeirra, sem
eru þessu fylgjandi hlýtur
þetta að líta einkennilega út.
Fyrsta krafan, sem við setjum
fram er að almenningur fái
upplýsingar um málið, svo
hann geti tekið afstöðu til
þess. Mín tilfinning er sú að
málið standi þannig, að það
sé nánast afráðið að af þessu
Framsóknarmenn samþykktu
þetta í ríkisstjórninni eða ekki.
,,Mín skoðun er hinsvegar sú,
að það sé stórt atriði, að ef
þessar stöðvar verða reistar,
þá verða þær reknar af Pósti
og síma að öllu leyti og að
öllum líkindum eingöngu ís-
lendingar við þær starfandi.
Þannig að þarna er náttúru-
lega um allt annað að ræða
en gömlu ratsjárstöðvarnar.
Ég tel það einnig mikilvægt
að sérfræðingar Flugmála-
stjórnar mæla mjög með
þessum stöðvum fyrir
innanlandsflug."
Um ályktun kjördæmisráðs
Framsóknarflokksins á Vest-
fjörðum sagði Steingrímur:
,,Ég held að menn hafi ekki
gert það kannski af nógu
mikilli þekkingu á því, sem
þarna er um að ræða og að
þeir hafi þá borið þetta saman
við þessar gömlu stöðvar,
sem voru með tugum er-
lendra manna og hermanna.
Þetta er náttúrulega allt
annað.“
ALMENNINGUR FÁI
UPPLÝSINGAR.
Kristinn H. Gunnarsson,
formaður kjördæmisráðs Al-
þýðubandalagsins á Vest-
fjörðum, sem jafnframt er bú-
settur í Bolungarvík, kvað það
athyglisvert að forvígismenn
bæjarstjórnar Bolungarvíkur-
verður, og að „taktíkin" sé sú,
að vinna málið í kyrrþey og að
láta fólkið standa frammi fyrir
nánast orðnum hlut skyndi-
lega einn góðan veðurdag,“.
FYRST OG FREMST
HERNAÐARMANNVIRKI.
Kristinn sagði að ályktun
kjördæmisráðs Alþýðu-
bandalagsins frá því í fyrra,
yrði væntanlega tekin upp
aftur á kjördæmisráðstefnu
flokksins, sem yrði innan
skamms. ,,En í sjálfu sér ligg-
ur okkar afstaða Ijós fyrir nú
þegar. Við erum andvígir
þessu, því við teljum þetta
vera hernaðarmannvirki og
reyndar hef ég fengið það
staðfest hjá flugmálastjóra að
þetta sé fyrst og fremst hern-
aðarmannvirki. Sú staðfest-
ing liggur fyrir,“ sagði Krist-
inn.
Um hugsanlegt öryggi í
flugi meö tilkomu ratsjár-
stöðva hér á Vestfjörðum
sagði Kristinn.: „Flugöryggis-
mál hafa verið í ólestri um
áratuga skeið. Á landinu er
ein ratsjárstöð, sem fylgist
með flugi, þ.e. ratsjárstöðin í
Keflavík, en hún nær aðeins
yfir part af landinu. Að sögn
flugmálastjóra mun uppsetn-
ing annarra ratsjárstöðva
bæta mjög úr, en við sjáum í
hendi okkar aðstæður, að
setja hana vestast á fslandi
hlýtur að draga geysilega úr
gildi hennar. Rökrétt væri að
setjz slíka stöð sem næst
miðju landi, því þá nýttist
þetta tæki sem best.“
Engilbert Ingvarsson, for-
maður kjördæmisráðs Sjálf-
stæðisflokksins, sagöi að
kjördæmisráðstefna flokksins
hefði ekkert fjallað um rat-
sjárstöðvarmálið, og vildi
hann ekkert láta hafa eftir sér
þar um.
HLEKKUR I VÍGBÚNAÐI
NORÐURHAFA
Við leituðum næst til her-
stöðvarandstæðinga á ísa-
firði. Þeir höfðu eftirfarandi
að segja um hugsanlega
uppsetningu ratsjárstöðva.
„Við herstöðvarandstæð-
ingar hörmum þátttöku fs-
lendinga í því gjöreyðingar-
tafli sem nú er leikið af stór-
veldunum og við viljum, að
ísland dragi sig út úr þeirri
refskák, sem iðkuð er utan
landamæra mannlegrar
skynsemi og allrar siðferði-
legrar viðmiðunar. Það fer
varla fram hjá nokkrum ís-
lendingi, hversu afskekkt sem
hann kann að búa, að hér er á
ferðinni óheillaþróun, og með
því að leggja til land undir
herstöðvar, erum viö þátttak-
endur í því örlagatafli, sem
kann að enda með ólýsan-
legum hörmungum fyrir hluta
mannkyns, ef til vill algerri út-
rýmingu. Þegar þess er gætt í
hvaða samhengi væntanleg-
ar radarstöðvar eru reistar er
út í hött að eyða orðum að
hugsanlegum notum íslend-
inga af slíkum stöðvum, sem
nú er haft að yfirvarpi. Þeir
fjármunir, sem falla kynnu í
skaut einstakra manna hér
við ísafjarðardjúp, eru hlægi-
leg og léttvæg rök, þegar við
leiðum hugann að hlutverki
þeirrar radarstöðvar, sem
ýmsir menn hér telja aufúsu-
gest í vestfirskum byggðum.
Við teljum radarstöð á Stiga-
hlíð, eða annars staðar, and-
varagest, það telja einnig
kjördæmisráð allra stjórn-
málaflokka á Vestfjörðum,
annarra en Sjálfstæðisflokks,
borgarafundur á Flateyri,
hrepps nefnd Mýrahrepps og
Prestafélag Vestfjarða, svo
eitthvað sé nefnt. Við förum
þess alvarlega á leit við fólkið
á Vestfjörðum, hvar í flokki
sem það kann að standa,
hvort sem eru ungir eða
aldnir, að það skoöi hug sinn
og svari þeirri spurningu,
hvort hernaðarmannvirki í
heimabyggðinni sé líklegt til
að veita framtíðinni lið. — En
sé ekki enn einn leiðarsteinn-
inn á veginum til þess fram-
tíðarleysis sem setur æ sterk-
ara mark á líf þjóðanna."
ÍSLENSK ÁKVÖRÐUN.
Einar K. Guðfinnsson í Bol-
ungarvík er einn stuðnings-
manna þess að ratsjárstöðvar
verði reistar á landinu. Við
báðum hann að greina frá
skoðun sinni.
Einar sagðist vilja leggja á
það áherslu, að ef úr yrði þá
væri hér um að ræða íslenska
ákvörðun. „Það verður ekki á
valdi Bandaríkjamanna eða
neinna annarra að ákveða
hvort ratsjárstöð verði reist á
íslandi, heldur er hér um að
ræða íslenska ákvörðun og
sú ákvörðun verður vitanlega
tekin út frá íslenskum hags-
munum af íslendingum sjálf-
um. Ennfremur hefur komið
fram hjá utanríkisráðherra, að
ef til þess kemur að slík rat-
sjárstöð verði reist á hvort
sem heldur Vestfjörðum eða
N-Austurlandi, þá verður hún
mönnuð íslendingum
eingöngu.“
Einar sagði að hugsanleg
bygging ratsjárstöðva á Vest-
fjörðum gæti þjónað tvenns
konar hlutverki. „í fyrsta lagi
getur það orðið frekari trygg-
ing fyrir varnir landsins og í
öðru lagi framlag okkar til
sameiginlegs varnarviðbún-
aðar lýðræðisþjóðanna, sem
við höfum skipað okkur í raðir
með,“ sagði Einar. „Ef við lít-
um á ástandið í kringum okk-
ur, þá liggur fyrir að Sovét-
menn hafa aukið mjög hern-
aðarlega umferð sína á
svæðinu í kringum ísland. í
eftirlitskerfi Bandaríkjamanna
hefur verið glufa, sem Sovét-
menn hafa að sjálfsögðu nýtt
sér. Ég held að það séu ís-
lenskir hagsmunir, að varnir
íandsins séu sem tryggastar
og þess vegna séu það ís-
lenskir hagsmunir að eftirlit
með umferð í kringum landið
sé sem best,“ sagði Einar.
AUKIÐ ÖRYGGI
„Síðan eru ýmsir aðrir
þættir sem ekki tengjast
varnarmálum. Það er Ijóst að
ef til þess kemur að ratsjár-
stöð verði reist á norðan-
verðum Vestfjörðum, þá
myndi öryggi flugumferðar á
svæðinu aukast mjög mikið.
Þetta myndi þýða það að trú-
lega væri hægt að auka flug
til ýmissa staða hér á Vest-
fjörðum, a.m.k. auka öryggið.
Ratsjárstöð myndi líka hafa í
för með sér aukið öryggi fyrir
sjófarendur. Einnig mætti í
tengslum við slíka stöð hugsa
sér endurvarpsstöð fyrir
sjónvarp svo og að í tengslum
við ratsjárstöð yrði mjög efld
fjarskipti fyrir svæðið, sem
yrði vitaskuld til hagsbóta fyr-
ir íbúana hér.“
Um það hvort hér væri ekki
fyrst og fremst um hernaðar-
mannvirki að ræða sagði Ein-
ar: „Mannvirki, þegartil stríðs
er komið verða í eðli sínu oft á
tíðum hernaðarmannvirki.
Flugvöllur, sem er notaður til
borgaralegra nota á friðar-
tímum verður hernaðar-
mannvirki þegar til stríðs
kemur. Alveg eins er með
ratsjárstöð."
VEKUR HRYGGÐ
Blaðið sneri sér að lokum til
sr. Jakobs Hjálmarssonar
formanns prestafélags Vest-
fjarða og innti hann álits.
„Þegar Vf beinir spurningu
til Prestafélags Vestfjarða um
viðbrögð við þeirri umræðu,
sem nú á sér stað varðandi
ratsjárstöð á Vestfjörðum þá
er ekki annað nærtækara en
að minna á texta ályktunar
aðalfundar félagsins frá því í
fyrra," sagði sr. Jakob. „Þar
var tekið undir við kristnu
heimsráðstefnuna líf og
friður, sem haldin var í Upp-
sölum í apríl í fyrra, og ályktun
p prestastefnunnar á Hólum í
fyrra sumar með hvatningu
um friðargjörð með áskorun
til ríkisstjórnar íslands.
Þar var þess farið á leit að
ríkisstjórnin beitti sér fyrir því
að ráðstafanir yrðu gerðar til
útrýmingar kjarnorkuvopna á
næstu árum og mynduð yrðu
kjarnorkuvopnalaus svæði
hið næsta okkur og hún hvetti
til þess að útgjöldum vegna
hernaðar og hernaðartækni
verði beint að friðsamlegri
framleiðslu og þá sérstaklega
með þarfir fátæks fólks í
heiminum í huga.
Við þetta var svo bætt mót-
mælum við hugmyndum um
aukin hernaðarumsvif hér á
landi, svo sem byggingu rat-
sjárstöðvar hér á Vestfjörð-
um. Það gerðum við vegna
þess að við trúum því að
hernaðarmannvirkjagerð hér
hjá okkur sém hluti af viður-
styggð eyðileggingarinnar,
sem þegar hefur orðið allt, allt
of mörgum að fjörtjóni og
ógnar með hrikalegasta hætti
nú á dögum, okkar dögum.
Þegar svo horfir að bygging
radarstöðvar kunni að vera á
næsta leiti og sú staðreynd
blasir við að byggðaforsvars-
menn hafi tjáð að fylgi sé fyrir
slíkum áformum, þá leiðir af
sjálfu að þetta hlýtur að vekja
hryggð þeirra, sem á þessum
fundi voru og samþykktu
þessa áskorun. Það skal þó
fram tekið að ekki gætu allir
vestfirskir prestar tekið undir
þessa áskorun, þó hún hafi
verið einróma samþykkt á
aðalfundinum.
Fyrir mitt leyti vil ég endur-
taka það, sem ég hef áður
látið í Ijós, að meðan ég verð
ekki sannfærður með hald-
góðum rökum um nauðsyn
byggingar þessarar um-
ræddu stöðvar, þá get ég ekki
samþykkt að hún verði
byggð, því það er ábyrgðar-
hluti að stíga feti framar á
braut vígbúnaðarkapp-
hlaupsins.
Hingað til höfum við ís-
lendingar stigið sérhvert
skref á þessum brautum af
varfærni og með eftirþanka
ef ekki beinlínis kvöl þjóðar-
samviskunnar. — í þeim dúr
er ekki upphlaup manna sem
virðast fagna þessu framtaki
og hyggjast auðgast á því, en
vera hættir að trúa á þetta
land og ekki vilja hlíta lengur
þeim kjörum, sem þjóð okkar
eru búin frá Skaparans
hendi.“