Vestfirska fréttablaðið - 19.03.1992, Blaðsíða 5

mikla metnað sem Vestur-ís-
lendingar höfðu fyrir þessu
félagi sínu, að meðal forystu-
manna þess voru tveir helstu
forvígismenn Islendinga í báð-
um helstu stjórnmálaflokkum
Kanada, þeir Thomas H.
Johnson, sem var fyrsti Islend-
ingurinn er gegndi ráðherra-
embætti í stjórn Manitoba-
fylkis (1915-1922), fyrir
Frjálslynda flokkinn, og
Hannes Marinó Hannesson.
fyrsti Vestur-íslendingurinn
sem náði kjöri á Sambands-
þing Kanada (1925-1926),
fyrir Ihaldsflokkinn.
Það er einnig talið hugsan-
legt, að skýringuna á uppnefni
því sem fslendingar fengu í
Kanada.goo/í>5. megi rekja til
bjagaðs framburðar þeirra á
orðinu goalie, sem þýðir
markvörður (önnur skýring er
reyndar sú að nafnið sé stytt-
ing á orðunum Good
Templar).
Það er reyndar mjög dæmi-
gert í sögu Norður-Ameríku.
að þjóðabrot sem eru að afla
sér almennrar viðurkenningar
verði áberandi í íþróttum á
cinhverju tímabili.
SIGURÁRIÐ MIKLA 1920
Skemmst er frá því aðsegja,
að för kanadíska landsliðsins
eða Winnipeg Fálkanna á Ól-
ympíuleikana 1920 í Antwerp-
en varð sannkölluð sigurför.
í liðinu voru eftirtaldir leik-
menn: Bobby Benson bak-
vörður, Valdemar („Wallie")
Byron hafnvörður, Frank
Frederiekson miðsóknarmað-
ur og foringi liðsins, Chris
Friðfinnsson varamaður,
Magnús (,,Mike“) Goodman
framsækjandi í vinstra armi,
Hallie (,,Slim“) Halderson
sækjandi í hægra armi, Konni
Jóhannesson bakvörður og
„Huck" Woodman varamaður
(sá eini sem ekki var ís-
lenskur). Lesendum til gam-
ans eru vestur-íslensku nöfnin
á stöðuheitum leikmanna látin
halda sér. .
22. apríl lék liðið fyrsta leik-
inn gegn Tékkum, og vann þá
15-0. Leikurinn gegn Banda-
ríkjunum vinnst með tveimur
mörkum gegn engu og síðasta
leikinn gegn Svíum vinna
Fálkarnir 12-1. Þar með voru
þeir orðnir bæði Ólympíu- og
heimsmeistarar!
í blaðinu Heimskringlu 28.
apríl 1920 getur að lesa eftir-
farandi forsíðufrétt um sigur-
inn:
Þegar fréttin um sigur Fálk-
anna barst hingað, varð ai-
mennur fögnuður um alla
borgina. Fiestir höfðu raunar
búist við að svona mundi fara,
en engu að síður var gleðin yfir
sigriþeirra almenn eins og eðli-
legt var.
Þó voru undantekningar og
það á hœrri stöðum. Borgar-
ráðið sat áfundi, er sigurfregn-
in kom. Vildi þá Gray borgar-
stjóri strax senda sigurvegur-
ttnum heillaóskaskeyti í nafni
borgarinnar og hefði mátt ætla
að það hefði verið samþykkt
mótmœlaiaust; en ,sro reyndist
ekki. Davidson bœjarfulltrúi
IV. kjördeildar, og fyrrum
borgarstjóri, reis úr sœti og
sagði að þótt piltarnir hefðu
gert vel í sjálfu sér, þá hefðu
þeir orðið Winnipegborg og
Canada til svívirðu með því að
þreyta íþróttir á sunnudag!!
Heillaóskaskeytið mun þó
hafa verið sent. Þá er það haft
fyrir satt að dönsku blöðin á
þessum tíma hafi ekki haft
hátt um það í umfjöllun um
keppnina að leikmcnn kana-
díska landsliðsins væru ís-
lenskir að uppruna.
Tveir leikmenn í þessuni
hópi munu einkum hafa skar-
að fram úr, þeir Mike Good-
man sem jafnframt var ein-
hver besti skautahlaupari
Kanada á þessum tíma (marg-
faldur Manitobameistari) og
Frank Frederickson sem síðar
var skipað á sérstakan heið-
ursbekk kanadískra ísknatt-
leiksmanna (Canada's Hall of
Famc) en hann var á sínum
tíma talinn einhver allra
fremsti afburðamaður ís-
hokkíleikara í Kanada og þar
Islendingar léku ísknatt-
leik fyrir þúsund árum
Fyrsta íþróttin, þar sem kylfum eða einhvers konar
stöfum er beitt, er talin hafa verið iðkuð austur í Persíu
fyrir u.þ.b. 4000 árum. Þaðan barst íþróttin til Evrópu og
var vfða leikin á miðöldum. Þróaðist hún þar í ýmis afbrigði
eftirlöndum og má líklega í því sambandi nefna íslenska
knattleikinn sem fornkappar okkar léku, merkilegt nokk að
vetrarlagi og á ís eins og fram kemur t.a.m. í Gísla sögu
Súrssonar.
Nafnið hokkí (hockey) er dregið af franska orðinu
hoquet sem þýðir hjarðstafur. Hokki var leikið í Evrópu á
grasvöllum og urðu fyrstu reglur nútíma vallarhokkís (field
hockey) til í London árið 1875.
Íshokkí byrjar hins vegar að þróast í Kanada, hugsan-
lega í lok 18. aldar eða byrjun þeirrar 19. Fyrstu reglur
ísknattleiks eins og við þekkjum hann nú urðu til árið 1879.
Það ár fór fyrsti skráði leikurinn fram í Montreal milli
tveggja liða sem bæði voru skipuð stúdentum við McGill-
háskólann. Voru fimmtán leikmenn í hvoru liði og fyrir
kylfur notuðust menn við reyrstafi, kústa og jafnvel trjá-
greinar.
1886 voru teknar upp þær reglur að hafa sjö í iíði. 1926
eru reglurnar endurskoðaðar enn á ný og ákveðið að hafa
sex leikmenn inn á hverju sinni eins og enn tíðkast. í
Bandaríkjunum fer ísknattieikur síðan að ná útbreiðslu í
kringum síðustu aldamót.
í fyrstu voru vinsældir ísknattleiks ekki hvað síst bundn-
ar við háskólana. Síðan fóru að koma fram félagslið og í
kjölfarið kom atvinnumennskan til sögunnar. Sterkasta
atvinnumannadeild veraldar, The National Hockey
League, var stofnuð í Kanada árið 1917 og var hið fræga
félag The Montreal Canadiens á meðal stofnenda.
Árið 1925 færði NHL út kvíarnar þannig að bandarísk
félagslið fengu að vera með og við það kom meira fjár-
magn inn í íþróttina. Þannig er það enn þann dag í dag,
að NHL er sameiginleg deild sterkustu félagsliða í Kanada
og Bandaríkjunum.
Fimmtudagur 19. mars 1992
5

■ V-A AWMIÁT.
W. iísnson.

Or*. "í
með í veröldinni.
Eftir ólympíusigurinn
tvístruðust Fálkarnir fljótlega.
Þeir var flestum boðið stórfé
af hclstu hokkífélögum í
Bandaríkjunum og smám
saman gerðust þeir flestir at-
vinnumenn. Fór þar fremstur
í flokki Mike Goodman.
Fálkarnir héldu þó áfram að
leika um skeið og með því
menn eins og Wallie Byron
markvörður og Konni Jóhann-
esson en félagið náði aldrei
fyrri frægð, heldur hrakaði
smám saman og varð að mestu
leyti „enskt“ uns meðal Vest-
ur-íslendinga lifði aðeins
ævintýrið eitt.
TENGJAST
ÍSLENSKRI FLUGSÖGU
Sögunni lýkur þó ekki alveg
með þessu, því að tveir leik-
mcnn þessa fræga liðs, Winni-
peg Fálkanna, tengjast ís-
lenskri flugsögu órjúfanlegum
böndum, þeir Frank Freder-
ickson og Konni Jóhannesson.
Strax að loknum leikunum
í Antwerpen hélt Frank til
Skotlands og þaðan til íslands.
Þar varð hann síðan fyrsti „ís-
lendingurinn" til að fljúga
flugvél yfir íslensku landi.
Hann tók sem sagt við af Dan-
anum Cecil Faber og flaug
fyrstu flugvélinni sem hingað
kom til lands sumarið 1919,
Skautakóngur Manitobafylkis.
MAGNÚS GOODMAN,
lítilli tveggja sæta enskri tví-
þckju af Avro-gerð.
Loftleiðir heiðruðu Frank .
seinna með því að bjóða
honum hingað til lands í tilefni
50 ára afmælis flugs á Islandi
árið Í969.
Konni Jóhannesson rak hins
vegar um árabil flugskóla í
Winnipeg og hjá honum lærðu
á stríðsárunum margir fræg-
ustu flugmenn íslendinga fyrr
og síðar, eiginlega mestöll
fyrsta kynslóð íslenskra
flugmanna, menn eins og Al-
freð Elíasson, Kristinn Olsen,
Jóhannes Snorrason. Smári
Karlsson og Magnús Guð-
mundsson.
(Samantekt: Vigfús Geirdal,
skólastjóri á Flateyri.)
ÓÐINNBAKARI
BAKARÍ S 4770
VERSLUN S 4707