Feykir - 13.12.2006, Blaðsíða 5

Þórný Jóhannsdóttir skrifar
Skagfirðingar mæla
meo náttúrunni
Skagfirðingar hafa löngum
þótt stórhuga og kröftugir og
þekki ég enga sem eru
stoltari af sinni heimasveit
nema kannski Þingeyinga.
Nú berjast Þingeyingar fyrir
álveri en nokkru vestar á
landinu okkar góða eru
Skagfirðingar að berjast
gegn því að álveri Þing-
eyinga verði stungið í
samband með orku úr
Héraðsvötnum.
Skagfirðingar hafa vaknað
til lífsins og stofhað áhugahóp
um verndun Héraðsvatna en
barátta þeirra stendur um að
tveimur virkjanakostum, við
Skatastaði og Villinganes, verði
hafnað. Þingeyingar virðast
aðeins geta yljað sér við
minningar úr baráttunni gegn
Laxárvirkjun fyrir rneira en 30
árum.
Ég kom sem gestur úr
Eyjafirði á baráttufund Skag-
firðinga í Árgarði þriðjudags-
kvöldið 28. nóvember til að
sýna stuðning og auðvitað var
ég forvitin að sjá hvort hugur
væri í mönnum á þessum
baráttufundi. Og jú, þarna
voru yfir 200 manns. Ég hef
ekki komið á fjölmennari
pólitískan baráttufund úti á
landsbyggðinni.
Merkilegast þótti ntér að
heyra að oft áður hafa
Skagfirðingar barist gegn því
að virkjað sé við Villinganes. Sá
meirihluti sem starfaði í
sveitarstjórn Skagafjarðar
síðasta kjörtímabil ákvað að
Villinganesvirkjun skyldi ekki
sett inn á aðalskipulag.
Núverandi meirihluti vill hins
hafa virkjunina þar inni.
Baráttan var líka háð fyrir 25
árum en þá var einn
Skagfirðingur, Guðrún
Eiríksdóttir frá Villinganesi,
sem gat sem landeigandi í
Villinganesi komið í veg fyrir
að það yrði virkjað. Þess
minntist Ómar Ragnarsson og
sagði fundargestum að hefði
sú virkjun verið samþykkt, þá
væru aðeins 10-15 ár í að
uppistöðulónið væri orðið
fúllt. Og nú þurfa Skagfirðingar
að halda uppi merkjum
þessarar framsýnu konu.
Slaginn gegn virkjun í
Villinganesi þarf að hefja enn
einu sinni.
Á fundinum var einnig
vikið að öllum jákvæðu
þáttunum í uppbyggingu
Skagafjarðar sem margir hafa
notið á einhvern hátt. Ég
hugsaði til fjölmargra
heimsókna í Skagafjörðinn.
Oft hef ég farið í fljótasiglingar,
á hestbak og í fjallgöngur. Sótt
háskólann á Hólum, sem nú er
einn stærsti atvinnurekandi í
Skagafirði, heirn og notið
veitinga og náttúru. Ég hef
farið út í Drangey, hlýjað mér í
Grettislaug og skoðað
byggðasafnið í Glaumbæ.
Stundum hefúr mér þótt of
mikið um rómantíska sýn
ferðafólksins á torfbæinn og
þurft að minna á kulda, raka og
dimmu þótt þarna hafi verið
stórbýli og sagt að við séum
betur komin með hitaveitu og
rafmagn!
Niður Öxnadalinn í
myrkrinu á heimleiðinni velti
ég því fyrir mér hve lengi
álforystu stjórnvalda ætlar að
takast að kljúfa íslenskuþjóðina
í tvennt og neita að hlusta. Búa
til öfgafólk, kaffihúsalið og
afturhaldssinna úr þeim sem
mæla með náttúrunni og
framfarasinna og athafnafólk
úr þeim sem vilja virkja og reisa
álver. Þetta fer fyrir brjóstið á
mörgum okkar - örugglega
öllum þeim 15 þúsund sem
gengu niður miðbæinn með
Ómari. Er er ekki rétt að við
komum okkur saman um að
hægja á ferðinni og huga að
öðru? Ef þjóðin á milljarða til
að reisa virkjanir og álver,
eigum við þá ekki til peninga til
að setja af rausnarskap í
eitthváð af öllum þeim
hugmyndum sem liggja í
nýsköpunarmiðstöðvum víða
um land?
Tækniframfarir eru
stórstígar, breVingar á
atvinnuháttum ennþá hraðari,
gildismat manna þróast hratt.
Hver hefði trúað því fyrir
aldarfjórðungi þegar til Islands
komu um 70 þúsund
ferðamenn, að nú séu tæplega
400 þúsund ferðamenn sem
koma hingað fyrst og fremst til
að skoða ósnortin fjöll og
firnindi, gróna dali og úfin
hraun? Eða að háskóli væri á
Hólum og nettenging í hvern
bæ? Byggðamál eru mál allra
landsmanna því ekki viljum
við að allir séu búsettir á
suðvesturhorninu! Eorgangs-
röðun og stefúumótun um
atvinnumál og uppbyggingu er
eitthvað sem öllum
stjórnmálamönnum ber skylda
til að taka alvarlega. Stjórnvöld
halda Vatnajökulsþjóðgarði á
lofti nú og vilja friða einhvern
hluta íslands. Á teikniborði
Landsvirkjunar liggur hins
vegar fyrir að virkja flestar
jökulár og háhitasvæði á
landinu. Við viljum að sest
46/2006 Feykir 5
verði niður og gert
heildarskipulag um verndun
og nýtingu áður en lengra er
haldið. Við viljum hætta að
byggja álver og virkja til þess ár.
Við viljum byggja á hug-
myndurn og virkja hugvit.
Island er eitt land og þeir sem
einhvern áhuga hafa á íslandi
framtíðarinnar eiga að stíga
fram og láta í sér heyra.
I umræðunni um um-
hverfismál erum við ekki að
tala urn neinar dægurflugur
sem enginn man eftir úr
argaþrasi stjórnmálanna eftir
20 ár. Við erum að tala um
mikilvægustu mál samtímans
og ef að fólki má ekki verða
heitt í hamsi yfir þeim, þá veit
ég ekki hvenær almenningur í
landinu á að láta í sér heyra - án
þess að hann sé talinn
öfgasinnaður. Skagfirðingar
eru með þessu framtaki sínu að
setja umhverfismál á dagskrá af
alvöru fyrir næstu kosningar
og ég hvet stjórnmálamenn til
að tala skýrt um afstöðu sína
svo ljóst sé hvert við stefnum á
næstu árum.
Nánar um baráttu Skagfirðinga
á www.jokuIsar.org
Þórný Jóhannsdóttir
- Höfundur er áhugamaður um
náttúruvernd og fjölbreytta
atvinnustefnu, og hefur starfað
sem landvörður og leiðsögu-
maður á Islandi í tíu ár.
Perlan
Þú ert dýrasta perlan er drottinn ossgaf
Vér dœtur og synirþig dáum
þú ert allsnœgta auðlegð við ysta haf
er einungis hlotnast fáum.
Hér viðfrelsi ogfrið
ogfallvatna nið
Við fossanna ómstríðu raust
Hreiður fuglinn sér bjó
fram á heiðum í ró
horfnir á braut þegar svífur að haust
Gefum fuglinum grið
hér við vatnanna klið
þeirrafrelsi erfriðhelgi háð
Enginn eyðandi hönd
fari um heiðar og strönd
hér erframtíð œskunnar skráð
Október 1998.
Edda Vilhelms
frá Laugardal