Iðjuþjálfinn - 01.06.1999, Qupperneq 11

iðjuþjálfa, og 6% höfðu aðrar fræðslu-
skyldur. Engar fræðsluskyldur höfðu
19%. Ef allar fræðsluskyldur voru
teknar saman hjá þeim sem einhverjar
höfðu, þá voru 47% ráðgjafar við aðr-
ar stéttir, 41% sáu um fræðslu fyrir
annað starfsfólk, 33% handleiddu
ófaglært starfsfólk, einnig nema, 15%
handleiddu iðjuþjálfa, 12% hand-
leiddu iðjuþjálfanema og 13% höfðu
aðrar fræðsluskyldur.
• Fjöldi iðjuþjálfa á vinnustað: 32%
unnu með einum til þremur iðjuþjálf-
um, 19% unnu einir, 17% unnu þar
sem voru fleiri en tíu, 16% með fjór-
um til sex og 16% störfuðu með sjö til
níu iðjuþjálfum.
• Starfshlutfall: Spönnin var frá 20% til
100%, M =82,3, SD (vikmörk) = 21.1.
Þeir iðjuþjálfar sem unnu meira en 32
stundir á viku voru 68%, þeir sem
unnu frá 20 - 31 klst. voru 36% og 5%
unnu minna en 20 tíma. Fulla vinnu
unnu 46% iðjuþjálfa og 41% af þeim
voru með tekjur frá 111 - 140 þúsund
krónum á mánuði, 28% höfðu tekjur
frá 141 - 170 þúsundum, 12% með 81
110 þúsund krónur, 12% með 171 -
200 þúsund krónur og 6% höfðu
hærra en 200 þúsund krónur í laun
(miðað við febrúar 1998). Þau 4% sem
unnu við annað en iðjuþjálfun höfðu
111 - 200 þúsund krónur í mánaðar-
laun. Þeir sem voru með aukatekjur
samhliða iðjuþjálfastörfum sínum
höfðu 50 þúsund eða minna á mánuði
fyrir það.
Viðhorf til menntamála
• Undirbúningur ígrunnnámi: Iðjuþjálf-
um fannst grunnnámið undirbúa eða
hvetja þá mest í sambandi við per-
sónulegan þroska (M = 3.9) eins og sjá
má á 1. mynd. I öðru sæti var iðju-
þjálfatækni (M = 3.7) og fagmennska
(M = 3.7). Þeim þótti þeir hvattir
sæmilega til gagnrýnnar hugsunar (M
= 3.6) og faglegs innsæis (M = 3.6), en
hvað varðaði hugmyndafræði iðju-
þjálfunar (M = 3.4) og faglega rök-
leiðslu (M = 3.0) þótti undirbúningur
aðeins í meðallagi. Undirbúningur
fyrir rannsóknarstörf (M = 2.3),
grunnhugtök vísinda (M = 2.6) og
stjórnun (M = 2.3) þótti hins vegar
slakur.
• Aherslur í námi: Iðjuþjálfar vildu sjá
mesta áherslu lagða á greiningar-
hæfni í náminu(M = 4.5), eins og sjá
má á 2. mynd en 59% vildu sjá mjög
mikla" áherslu lagða þar á. Hvað
varðar hugmyndafræðilega þekkingu
(M = 4.5) vildu 55% mjög mikla"
áherslu. Eins var aðferðafræði og úr-
vinnsla gagna í hávegum höfð (M =
4.1) en þar völdu 33% mjög mikla"
áherslu. Verknám (M = 4.1), völdu
32% mjög mikla" áherslu, og við per-
sónurækt (M =4.1), völdu 25% mjög
mikla" áherslu. Næst á eftir komu
hugmyndasmíð (M = 3.9), faghollusta
(M = 3.8) og reynsla í rannsóknar-
vinnu (M = 3.7).
Verklagni (M =
3.6), tækni-
kunnátta (M =
3.4) og ákveðin
lögmál (M =
3.3) ráku lestina
hvað varðaði
áherslur í námi.
• Menntun iðju-
þjálfa: Iðju-
þjálfar voru hér
einnig nokkuð
sammála, eins
og fram kemur á 3.
mynd. Þeir vildu sértæka fræðiþekk-
ingu (M = 4.2) þar sem 86% voru frek-
ar sammála" eða mjög sammála" full-
yrðingunni. Þeir vildu að kennd yrði
heimspeki og siðfræði (M = 4.0) en
73% voru frekar sammála" eða mjög
sammála" þeirri fullyrðingu. Einnig
að kenndar væru greinar sem efla
rökhugsun (M = 4.0) en 74% voru
frekar sammála" eða mjög sammála".
Hvað varðar rannsóknir í iðjuþjálfun
(M = 4.0) voru 81% frekar sammála"
eða mjög sammála". Að hugmynda-
fræði iðjuþjálfunar yrði skilgreind
betur (M = 3.9) voru 76% frekar sam-
mála" eða mjög sammála" fullyrðing-
unni. Meiri hluta iðjuþjálfa fannst
starfið tengjast vísindum og vera vits-
munalega örvandi.
• Mikilvægt fyrir þróun fagsins: 4.
mynd sýnir niðurstöður þegar raðað
var eftir mikilvægi varðandi þróun
fagsins. Kenningar sem skýra iðjuþörf
mansins" varð í fyrsta sæti þar sem
38% af iðjuþjálfum settu fullyrðing-
una í fyrsta sæti (M = 3.5). Markmið
og hlutverk iðjuþjálfunar í heilbrigð-
iskerfinu" varð annað í röðinni (M =
2.8) en 27% svarenda settu þá fullyrð-
ingu í fyrsta sæti. Óhrekjandi stað-
hæfingar um tengsl iðju og heilbrigð-
is" (M = 2.1) var fullyrðing sem 15%
svarenda völdu í fyrsta sætið. Fullyrð-
ingar um Sértæk meðferðartæki" (M
= 0.4), Sögu iðjuþjálfunar" (M = 0.3)
og Sjúkdómafræði" (M = 0.2) lentu
síðast á listanum.
Tölfræðilegur munur á
viðhorfum til menntamála
Þótt iðjuþjálfar væru nokkuð sammála í
viðhorfum sínum, þá var tölfræðilegur
munur á nokkrum fylgibreytum. Iðju-
þjálfar með BS og MS
gráðu og nemar í
MS námi skildu sig
frá iðjuþjálfun með
diplóma". Þeir
fyrrnefndu töldu
sig betur undir-
búna í grunnnámi
varðandi stjórnun
(M = 2.6 á móti M
= 2.1, t = 2.29, p =
.025). Þeir lögðu
meiri áherslu á
rannsóknarvinnu í
náminu (M = 4.0 á móti
M = 3.6, t = 2.14, p = ,036) og tóku sterk-
ari afstöðu til þess að meðferð iðjuþjálfa
ætti að styðjast við óyggjandi kenningar
eða hugmyndafræði (M = 4.3 á móti M =
3.8, t = 2.25, p = .028). Einnig að kenna
ætti heimspeki og siðfræði í iðjuþjálfum
til að efla rökhugsun (M = 4.4 á móti M =
3.9, t = 2.32, p = .023).
Ef starfsreynsla var skoðuð tóku iðju-
þjálfar með 12 ára starfsreynslu eða
meiri, sterkari afstöðu til þess að mikil-
vægt væri að iðjuþjálfun þróaði sértæka
fræðiþekkingu (M = 3.9, 0 - 5 ára reynsla,
M = 4.2, 6 -11 ára reynsla, M = 4.5, meira
en 12 ára reynsla, F = 4.02, p = .002) og til
þess að kenna heimspeki og siðfærði til
að efla rökhugsun (M = 3.7, 0-5 ára
reynsla, M = 3.8, 6-11 ára reynsla, M =
4.5, meira en 12 ára reynsla, F = 7.11, p =
.002) . Þeir sem höfðu mestu reynsluna
töldu að grunnnámið hefði undirbúið þá
síst í grunnhugtökum vísinda (M = 3.1, 0
- 5 ára reynsla, M = 2.7, 6-11 ára
reynsla, M = 2.3, meira en 12 ára reynsla,
F = 4.08, p = .021), í faglegri rökleiðslu
(M = 3.5, 0 - 5 ára reynsla, M = 3.3, 6-11
ára reynsla, M = 2.8, meira en 12 ára
reynsla, F = 6.83, p = .002), í rannsóknum
(M = 2.6, 0-5 ára reynsla, M = 2.5, 6-11
Iðjuþjálfum fannst grunn-
námið undirbúa eða hvetja þá
mest í sambandi við persónu-
legan þroska. Þeim þótti þeir
hvattir sæmilega til gagnrýnn-
ar hugsunar og faglegs innsæ-
is, en hvað varðaði hugmynda-
fræði iðjuþjálfunar og faglega
rökleiðslu þótti undirbúningur
aðeins í meðallagi.
IÐJUÞJÁLFINN 2/98 11