Hagskýrslur um kosningar - 01.01.1919, Blaðsíða 17

21 Atkvæðagreiðsla um sambandslög 1918 15
Framundir þriðjungur þeirra, sem atkvæði greiddu utansveitar,
eða alls 118, hafa verið úr kaupstöðunum. í flestum sýslum lands-
ins hafa greilt atkvæði einhverjir kjósendur úr Reykjavík. Annars
hafa í flestum sýslum langflestir þeirra, sem atkvæði greiddu utan-
sveitar, greitt atkvæði i öðrum hrepp í sama kjördæmi, eða alls
191, en að eins 83 í öðrum kjördæmum, auk kjósendanna úr kaup-
stöðunum. í öðrum landshlutum hafa greitt atkvæði 114 manns eða
nál. 30 % af þeim, sem atkvæði greiddu utansveitar, en 278 í sama
landshlula.
1 töflu II (bls. 22—37) sjest, hve margir aðkomumenn hafa
greitt atkvæði í hverjum hreppi og hve margir menn úr hreppnum
hafa greitt atkvæði annarsstaðar.
4. Brjefleg atkvæði.
Votes par lellre.
Með lögum nr. 47, 30. nóv. 1914 var heimilað, að sjómenn og
aðrir, sem staddir eru utan þess hrepps eða kaupstaðar, þar sem
þeir standa á kjörskrá, þá er kosning fer fram, og ekki neyta hins
almenna rjettar til þess að greiða atkvæði á öðrum kjörstað í sama
kjördæmi, megi greiða atkvæði brjeflega, þannig að þeir sendi hrepp-
stjóra eða bæjarfógeta á þeim stað, þar sem þeir standa á kjörskrá,
fyrir kjörfund atkvæðaseðil í brjefi. Við atkvæðagreiðsluna um sam-
bandslögin var auk þess leyft samkv. auglýsingu stjórnarráðsins 10.
sept. 1918, að þeir, sem eigi væru heimanfærir til kjörstaðar, mættu
greiða atkvæði brjeflega á heimili sinu.
Brjefleg atkvæði urðu alls 1 632 eða 12.o °/o af öllum greiddum
atkvæðum. Við alþingiskosningarnar 1916 voru brjefleg atkvæði 1.9 °/o
af greiddum atkvæðum við kjördæmakosningarnar, en 2.3 % við
landskosningarnar. Fjöldi brjeflegu atkvæðanna við atkvæðagreiðsl-
una um sambandslögin stafar auðvitað að meslu leyti frá heimild-
inni til að greiða atkvæði heima hjá sjer. í fylgibrjefunum með at-
kvæðaseðlunum á að skýra frá ástæðunni til þess að kjósandinn
geti ekki mætt á kjörstað sínum. Fór hagstofan því fram á það, að
sjer yrðu send öll fylgibrjefin með brjeflegu atkvæðunum, til þess
að hún gæti fengið yfirlit yfir, hverjar ástæður væru til brjeflegu
atkvæðagreiðslunnar. En allvíða veittu kjörstjórnirnar því ekki at-
hygli fyr en um seinan, er fylgibrjefin höfðu verið eyðilögð. Hag-
stofan fjekk því ekki nema um helminginn af fylgibrjefunum. Eftir
ástæðunum, sem tilgreindar eru á þeim, skiftast þau þannig: