Hagskýrslur um kosningar - 01.01.1947, Blaðsíða 8

6
Alþingiskosningar 1946
réttur. Við það hækkaði kjósendatalan svo, að hún komst upp yfir 56%,
og síðan 1942 hefur hún verið næstuin 60%.
Af kjósendatölunni 1946 voru 49.o% karlar, en 51.o% lconur. Koma
104-1 kvenkjósendur á móts við hvert þúsund karlkjósenda. Er það meiri
munur heldur en er á tölu allra karla og kvenna á landinu. Stafar það
af því, að innan við kosningaraldur (21 ár) eru heldur fleiri karlar heldur
en konur, en á kosningaraldri eru konur þeim mun fleiri.
Með stjórnarskrárbreytingunni sumárið 1942 var þingmönnum fjölg-
að uni þrjá, úr 49 upp í 52. Af öllum kjósendum á landinu 1946 koinu
að meðaltali 1 494 kjósendur á hvern þingmann, en 1 415 við næstu kosn-
ingar á undan, um haustið 1942. Um sumarið 1942, fyrir breytinguna,
komu 1 499 kjósendur á þingmann.
Tala kjósenda í hverju kjördæmi við kosningarnar 1946 sést á töflu I
(bls. 17). Töluvert ósamræmi er milli kjósendatölu og þingmannatölu
í einstökum kjördæmum, enda eiga uppbótarþingsætin að hæta úr því.
Minnst kjósendatala kemiir á þingmann á Seyðisfirði, 498, og' þar næst
í Austur-Skaftafellssýslu, 754. Aftur á móti kemur hæst kjósendatala á
þingmann í Gullbringu- og Kjósarsýslu, 8 718, og þar næst á Akureyri,
8 703, og Reykjavík 3 585.
2. Kosningahluttaka.
Participation des électeuvs.
Við kosningarnar sumarið 1946 greiddu alls atkvæði 67 896 manns
eða 87.4% af allri kjósendatölunni á landinu.
Siðan 1874 liefur kosningahluttakan verið:
Þar sein at- Þar sem at-
kvæðagreiðsla A öllu kvæðagreiðsla Á öllu
fór fram landinu lor fram landinu
1874 .... , . — 19.6 °/o 1918 .... .. 43.8 °/o
1880 , . — 24.7 — 1919 .... 45.4 —
1886 ,. — 30.6 — 1923 .... . . 75.6 — 70.» —
1892 — 30.6 — 1927 .... — 71.6 —
1894 , . — 26.4 — 1931 .... . . 78.! —
1900 .... . . — 48.7 — 1933 .... . . 71.! — 70.i —
1902 — 52.6 — 1934 .... — 81.6 —
1903 53.4 — 1937 .... .. — 87.9 —
1908 ,. 75.7 °/o 72.4 — 1942 bh . .. 80.3 —
1911 78.4 — 1942 18/io — 82.3 —
1914 70..— 55.. — 1944 .... — 98.4 —
1916 52.e — 48.s — 1946 .... 87.4 —
rið 1908 var fyrst farið að kjósa skrifleg! i i hverjum hreppi, en
áður var kosið munnlega á einum stað í hverju kjördæmi. Var þá auð-
vitað erfiðara að sækja kjörfund og kosningahluttaka því fremur litil.