Hagskýrslur um kosningar - 01.01.1987, Page 18

16
Alþingiskosningar 1987
6. yfirlit. Sveitarfélög eftir þátttöku í alþingiskosningum 25. aprfl 1987
Communes by participation in general elections on April 251987
Allt landið Iceland 221 1 2 2 24 67 106 19
Reykjavík 1 - - - - 1 - -
Reykjaneskjördæmi 15 - - - - 2 13 -
Vesturlandskjördæmi 38 - - 1 6 9 19 3
Vestfjarðakjördæmi 31 1 1 - 4 11 14 -
Norðurlandskjördæmi vestra 33 - - 1 6 14 11 1
Norðurlandskjördæmi eystra 33 - 1 - 3 13 13 3
Austurlandskjördæmi 34 - - - 2 14 12 6
Suðurlandskjördæmi 36 - - - 3 3 24 6
Alls Engin 60,0- 70,0- 80,0- 85,0- 90,0- 95,0-
total kosning 69,9% 79,9% 84,9% 89,9% 94,9% 100,0%
í alþingiskosningum 1987 var kosningarþátt-
taka 96% eða meiri í 12 hreppum, en í 6 hreppum
1983. Kosningarþátttaka undir 80% var í 4
hreppum 1987, en í 17 hreppum 1983. Kosn-
ingarþátttaka var minnst í Ögurhreppi í Norður-
ísafjarðarsýslu, 67,7%, í Fjallahreppi í Norður-
Þingeyjarsýslu, 68,4%, íHörðudalshreppi í Dala-
sýslu, 79,5%, og í Skagahreppi í Austur-Húna-
vatnssýslu, 79,6%.
5. Atkvæði greidd utan kjörfundar
Absentee votes
Kjósandi, sem gerir ráð fyrir því að hann geti
ekki vegna fjarveru eða af öðrum ástæðum sótt
kjörfund á kjördegi á þeim stað þar sem hann er á
kjörskrá, hefur heimild til að greiða atkvæði utan
kjörfundar.
Skilyrði þess að mega greiða atkvæði utan
kjörfundar hafa verið rýmkuð á síðari árum. Við
kosningamar 1916, er slík atkvæðagreiðsla fór
fyrst fram, og lengi síðan var heimildin bundin
við sjómenn og aðra sem staddir yrðu utan þess
hrepps eða kaupstaðar, þar sem þeir stóðu á
kjörskrá, þá er kosning færi fram, og neyttu ekki
hins almenna réttar til þess að greiða atkvæði á
öðrum kjörstað í sama kjördæmi (sbr. 6. kafla
hér á eftir).
Með lögum nr. 15 5. april 1974 var heimildin
látin ná til þeirra, sem samkvæmt læknisvottorði
væri ráðgert að dveljast myndu á sjúkrahúsi á
kjördegi, svo og bamshafandi kvenna, sem ætla
mætti að ekki gætu sótt kjörfund á kjördegi.
Samkvæmt lögum nr. 4 15. mars 1983 máttu
þeir einnig greiða atkvæði utan kjörfundar, sem
gátu ekki sótt kjörfund á kjördegi af trúar-
ástæðum.
Eftir breytingu á kosningalögunum 1987 er
kjósanda sem greiðir atkvæði utan kjörfundar
ekki lengur gert að tilgreina ástæðu þess að muni
ekki geta sótt kjörfund á kjördegi.
Atkvæðagreiðsla utan kjörfundar getur farið
fram hjá bæjarfógetum, sýslumönnum og hrepp-
stjórum, og um borð í íslensku skipi, enda hafi
skipstjóri fengið afhent kjörgögn og kjósandinn
skrásettur á skipinu. Erlendis má greiða atkvæði
utan kjörfundar í skrifstofu sendiráðs, fastanefnd-
ar eða sendiræðisskrifstofu, svo og í skrifstofu
kjörræðismanns samkvæmt auglýsingu utanríkis-
ráðuneytisins fyrir kosningar.
Aðgangur til atkvæðagreiðslu utan kjörfundar
var auðveldaður með setningu laga nr. 15/1974,
um breytingu á alþingiskosningalögum. Allir
kjörræðismenn geta nú farið með atkvæða-
greiðslu utan kjörfundar eftir því sem utanríkis-
ráðuneytið ákveður, en þetta var áður bundið við
að þeir væru af íslensku bergi brotnir og skildu
íslensku. Þá er og í fyrr nefndum lögum það ný-
mæli, að héraðsdómara eða hreppstjóra er heimil-
að að láta slíka atkvæðagreiðslu fara fram á
sjúkrahúsi eða dvalarheimili aldraðra, enda sé
kjósandi sjúklingur eða vistmaður á stofnuninni.
Við þjóðaratkvæðagreiðslur um sambandslög
og stjómarskrá 1918 og 1944 var leyft að kjós-
andi greiddi atkvæði utan kjörfundar heima hjá
sér væri hann ekki heimanfær til kjörstaðar sök-
um elli eða vanheilsu. Sama heimild var sett í