Morgunblaðið - 24.09.2015, Qupperneq 12

12 | MORGUNBLAÐIÐ
M
áté Osvald varði í vikunni
meistaraverkefni sitt í
orkuverkfræði við Ís-
lenska orkuháskólann (e.
Iceland School of Energy), undir
handleiðslu dr. Halldórs Svav-
arssonar, dósents við Háskólann í
Reykjavík, og Hrannar Arn-
ardóttur, sérfræðings við Bláa lónið.
Verkefnið var unnið við Rann-
sóknasetur Bláa lónsins en það er
hluti af Auðlindagarðinum á Suð-
urnesjum.
Máté hefur unnið að verkefninu á
rannsóknarstofu Bláa lónsins frá því
í janúar síðastliðnum en það gekk út
á að þróa aðferð til að auka olíu-
innihald þörunga sem þar eru rækt-
aðir. Annars vegar beitti hann hitun
og þrýstingi á þörungana og hins
vegar prófaði hann mismunandi
ræktunarskilyrði. „Ef þörungar eru
ræktaðir við aðstæður sem eru ekki
kjöraðstæður og eru undir ákveðnu
álagi, gefa þeir af sér hærra hlutfall
olíu en ella,“ segir hann. „Aðferðin
þar sem ég notaðist við hitun og
þrýsting jók olíumagn í þörung-
unum úr 0,5% upp í 6%, sem er um
tólfföld aukning. Í magnframleiðslu
getur þessi aukning skipt verulegu
máli.“
Hreinir þörungar mun dýrari
Máté segir olíu úr þörungum mega
bæði nota bæði í lífdísil og í snyrti-
vöruframleiðslu. „En í tilviki þör-
unganna sem framleiddir eru í Bláa
lóninu, væri hagkvæmasta leiðin að
fara út í snyrtivöruiðnaðinn. Það
skýrist af því hversu hreinir og
verðmætir þörungarnir eru.“ Að
hans sögn er þörungaframleiðsla
Bláa lónsins afar hrein, einangruð
og henni er vel stýrt. Þar af leiðandi
séu þörungarnir afar verðmætir og
því liggi notkun í snyrtivöruiðn-
aðinum beinast við.
„Annars staðar eru þörungarnir
ræktaðir í opnum tjörnum og fram-
leiðslan stýrist ekki af öðru en veðr-
inu. Olía sem verður til þar getur
helst nýst til brennslu þar sem þör-
ungarnir eru síður hreinir og þar af
leiðandi ekki eins verðmætir og þeir
sem eru ræktaðir í Bláa lóninu. Ef
ekki er lagt mikið upp úr hreinleika
er hægt að framleiða þörunga með
mun ódýrari hætti og í mun meira
magni. Þá er sniðugra að nota þá til
brennslu og þar af leiðandi frekar í
lífdísil en í snyrtivörur.“
Framfarir verða á öðrum sviðum
Máté bendir á að afar hörð sam-
keppni ríki á orkugjafamarkaðnum
og að nær allar framfarir í þróun
orkugjafa verði til í öðrum geirum.
„Einn lítri af olíu sem ætlaður er í
snyrtivörur er mun dýrari en einn
lítri af olíu sem ætlaður er sem líf-
dílsill. Þar af leiðandi var drifkraft-
urinn hjá mér í upphafi að þróa olíu
fyrir snyrtivöruiðnaðinn. Síðar, ef
okkur tekst að fullkomna aðferðina,
getum við notað hana til þess að
framleiða lífdísil. Lífdísill úr þör-
ungum er, enn sem komið er, miklu
dýrari en hráolía. En með tímanum
og með aukinni eftirspurn eftir vist-
vænum orkugjöfum, getur lífdísill
orðið fýsilegur orkugjafi,“ segir
hann. Aðspurður hvort þör-
ungadrifnir bílar muni aka um göt-
urnar á næstu árum, segir hann það
vel mögulegt.
Efni í framhaldsrannsóknir
Máté segir niðurstöður meist-
araritgerðarinnar gefa tilefni til
frekari rannsókna. „Þessi rannsókn
fól í sér afar gott samstarf á milli Ís-
lenska orkuháskólans og Bláa lóns-
ins. Á henni má vel gera framhald,
þannig að Bláa lónið geti tekið að
sér fleiri meistaranema eða starfs-
nema til að halda þessari rannsókn
áfram, eða finna annan flöt á henni.“
Þörungadrifnir
bílar mögulegir
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Leiðbeinendur og nýútskrifaður meistaranemi: Frá vinstri: dr. Halldór Svavarsson, Máté Oswald og Hrönn Arnardóttir
Ljósmynd/Bláa lónið
Nýtingarmöguleikar Olíu úr þörungum má bæði nota í snyrtivörur og í eldsneyti. Maté tókst að tólffalda olíumagn þeirra.
Á
Suðurnesjunum má finna
þyrpingu fyrirtækja sem
byggja starfsemi sína á sam-
nýtingu auðlinda, það er
jarðvarma . Þyrpingin ber nafnið
Auðlindagarðurinn og var stofnaður
árið 2008. Um er að ræða einu frum-
kvöðlaþyrpinguna sem vitað er um að
hafi byggst upp í kringum jarðvarma.
Markmið Auðlindagarðsins er „Sam-
félag án sóunar“ þannig að nýttir séu
allir auðlindastraumar sem streyma
inn í og frá fyrirtækjum garðsins til
fulls og á sem ábyrgasta hátt. Til að
mynda nýtir Bláa Lónið, eitt fyr-
irtækjanna í garðinum, alla auðlinda-
strauma jarðvarmavers HS Orku og
gufu frá jarðvarmavirkjuninni.
Fyrirtækin í garðinum eru HS
Orka, HS Veitur, Bláa lónið, Haus-
tak, Háteigur, Northern Light Inn,
OFR Líftækni, Carbon Recycling
International (CRI) og Stolt Sea
Farm Iceland. Tekjur garðsins námu
20,5 milljörðum króna árið 2013, eða
um 1% af vergri landsframleiðslu. Af
þeirri fjárhæð voru 85% vegna HS
Orku, HS Veitna og Bláa lónsins.
Fjármálafyrirtækið GAMMA spáði
því í skýrslu frá því í maí sl. að heild-
artekjur Auðlindagarðsins árið 2016
muni nema 23 milljörðum og þar af
verði virðisauki rúmlega 11 millj-
Auðlindastraumar verða að
Auðlindagarðurinn er
eina frumkvöðlaþyrp-
ingin sem vitað er um
að hafi byggst upp í
kringum jarðvarma.