Skólavarðan - 01.05.2004, Blaðsíða 10

10
SKÓLAVARÐAN 5.TBL. 4. ÁRG. 2004
sjálfa. Við eig um því all marg ar góð ar byrj-
an ir en fram hald ið oft held ur þynnra og
sum ar kenni setn ing arn ar virð ast hafa ver-
ið sann að ar með því að end ur taka þær
nógu oft. Það sætti því tíð ind um þeg ar
Harpa Hreins dótt ir, einn helsti braut ryðj-
andi fram halds skól anna í notk un upp-
lýs ing ar tækni, lýsti því yfi r að þeg ar allt
kæmi til alls hefði nyt semi þeirr ar tækni
við kennslu lík lega ver ið nokk uð of met in
und an far in ár.
Einu sinni varð mér á að láta uppi þá
skoð un á fyrr nefnd um póst lista að góð ur
fyr ir lest ur stæði nú alltaf fyr ir sínu sem
kennslu að ferð. Slík ur barna skap ur kall aði
á hörð við brögð og mér var snar lega bent
á að fyr ir lestr ar væru úr elt ir, fundn ir upp
á tím um þeg ar bæk ur voru hand skrif að ar
og fá gæt ar og marg sann að að með al nem-
enda sæti yfi r leitt ekk ert eft ir. Það má
segja að tækn in hafi bjarg að mér því að
sök um fýsiskr ar fjar lægð ar frá sár hneyksl-
uð um við mæl end um gat ég fl jót lega lát ið
mig hverfa af hin um raf ræna vett vangi.
Ég hef heyrt um ýms ar kenn ing ar um
gagns leysi fyr ir lestra halds en er ekki viss
um að þær hafi í raun snú ist um það sem
ég hafði í huga. Það er ör ugg lega auð velt
að sanna með vís inda leg um hætti að „fyr-
ir lestr ar" séu ónýt kennslu að ferð sem skili
„eng um" ár angri. Spurn ing in er hins veg-
ar hvað í þeim orð um felst. Vond ir fyr ir-
lestr ar skila áreið an lega engu og má vel
vera að góð ir fyr ir lestr ar skili held ur engu
í pósiti vísk um skiln ingi, þ.e. sem mæl an-
legri þekk ingu. En það get ur ver ið erfi tt
að henda reið ur á ann ars kon ar áhrif um;
það vita þeir sem hafa kennt bók mennt ir.
Auð vit að má færa rök fyr ir því að það
sé úr elt að ferð að ferð ast fót gang andi
milli tveggja staða, rétt eins og að það sé
úr elt að ferð að kenn ari út skýri munn lega
náms efni fyr ir nem end um sín um, svari
spurn ing um og rök ræði álita mál, jafn-
vel án fl ók ins tækni bún að ar - þ.e. „fl ytji
fyr ir lest ur" í nú tíma leg um skiln ingi. En
að mínu viti eru það ekki alls kost ar góð
rök að nem end ur eigi erfi tt með að ein-
beita sér og leið ist, skilji ekki mál far ið,
vilji helst með taka þekk ingu af skjá þeg-
ar þeim hent ar, o.s.frv. Sam kvæmt mín um
skiln ingi á mark mið um fram halds skóla-
kennslu þá þarf hún m.a. að þjálfa nem-
end ur í þess um erfi ðu að ferð um. Þeim
er lít ill greiði gerð ur með því að halda
því leyndu að þess ar þraut ir verða þeir
að geta yfi r stig ið á næsta skóla stigi. Fyr-
ir lestra kennsla okk ar er þó vafa laust oft
illa und ir bú inn og ómark viss; of not uð, við-
burða snauð ein stefnu miðl un í stað þess
að vera upp byggi legt sam ræðu form. Ís-
lensk ir fram halds skóla nem ar eru líka frem-
ur óvirk ir í kennslu stund um og lítt vilj ug ir
til um ræðna. Þessi deyfð segja sum ir að
fylgi þeim áfram á næsta skóla stig. Hvern-
ig ætli sé hátt að sam hengi þessa? - Þetta
þyrfti að ræða hrein skiln is lega en það er
hæp ið að þeirri um ræðu verði lok ið með
yfi r lýs ing um um frels un ar mátt tækn inn ar,
svo sem: „Ég er löngu hætt(ur) að kenna
með fyr ir lestr um, sendi frek ar krakk ana á
net ið.“
Animal ismi og toi let sex
Það verða að telj ast frem ur sak leys is leg
mis tök, en þó slæm, þeg ar nem andi læt ur
nægja sem til vís un eða færslu í heim ilda-
skrá að skrifa: „Inter net ið". En það er öllu
Að mínu viti eru það ekki alls kost ar góð rök gegn fyr ir lestraform-
inu að nem end ur eigi erfi tt með að ein beita sér og leið ist, skilji ekki
mál far ið, vilji helst með taka þekk ingu af skjá þeg ar þeim hent ar, og
svo fram veg is. Sam kvæmt mín um skiln ingi á mark mið um fram halds-
skóla kennslu þá þarf hún með al ann ars að þjálfa nem end ur í þess-
um erfi ðu að ferð um.
Nokkr ir há skól ar hafa tek ið í notk un for rit sem get ur far ið
yfi r grun sam lega texta og leit að upp runa þeirra á net inu
- ætli slíkt verði ekki bráð um tal inn nauð syn i hverj um
skóla? Vera má að þetta sé óhjá kvæmi leg ur fylgi fi sk ur
hinn ar póst módern isku af stæð is hyggju.
3
NETIÐ, KENNSLAN OG SAMSKTIPTIN