Þjóðmál - 01.06.2015, Síða 19
18 ÞJÓÐMÁL SUMAR 2015
Þórdís.Bachmann
Bókin.sem.hann.borgaði.
fyrir.með.lífi.sínu
Áleitnar. eru. aðstæður. Orwells. þegar.hann. skrifaði.1984,. stuðla. jafnvel. að.
skýringu.á.hrjóstrugu.umhverfi.bókar.inn.ar ..
Þarna.var.fárveikur.breskur.höfundur,.einn.
að.glíma.við.illa.anda.eigin.ímyndunarafls,.
á.hráslagalegri.útnáraeyju,.í.rústum.heims
styrjaldarinnar.síðari ..
Hugmyndin.að.1984.hafði.verið.Orwell.
ofarlega. í. huga. síðan. í. spænsku. borgara
styr.jöldinni. og. þegar. hann. hóf. skriftir. í.
stríðslok,. varð. hin. tilviljunarkennda. ógn.
í.daglegu. lífi.Lundúnabúa,.meðan.á. stríð
inu.stóð,.óaðskiljanleg.andrúmslofti.bókar
innar .. Eftir. að. kona. Orwells. lést. í. marz.
1945,.var.hann.orðinn.ekkjumaður.og.ein
stæður. faðir. ættleidds. drengs,. sem. baslaði.
við.að.hafa.í.sig.og.á.í.leiguíbúð.í.Islington.
og. vann. án. afláts. til. þess. að. bæla. niður.
sorgina.vegna.dauða.konu.sinnar .
Þá. kom. David. Astor,. ritstjóri. Observer.
með. tilboð:. Fjölskylda. hans. átti. húsið.
Barnhill. á. Jura,.afskekktri. eyju.norðvestur.
af.Skotlandi ..Í.maí.1946.lagði.Orwell.upp.
í. langa.og.erfiða. ferð.til. Jura,. sem.var.viss.
áhætta,. því. Orwell. hafði. löngum. átt. við.
öndunarfærakvilla. að. stríða. og. veturinn.
1946–47. reyndist. sá. kaldasti. sem. af. var.
öldinni ..Bretland. eftir. stríð. var. enn.gleði
snauðara. en. sjálf. stríðsárin,. en. svo. fjarri.
heimsins. glaumi. gat. Orwell. þó. gefið. sig.
allan.að.nýju.bókinni .
Á. Jura. man. fólk. eftir. Orwell. sem. vofu,.
hulinni. þoku;. grindhoruðum,. hávöxnum.
manni. með. hryggðarsvip,. með. áhyggjur.
af.því.hvernig.honum.myndi.reiða.af.ein
um .. Þegar. Richard. litli. og. barnfóstran.
komu,.réði.Orwell.þó.Avril.systur.sína.sem.
ráðs.konu .. Lífið. þarna. var. frumstætt;. ekk
ert. rafmagn,. en.gas. til. eldunar ..Á.kvöldin.
kveikti. Orwell. upp. í. mókögglum,. sem.
ásamt.keðjureykingum.hans.ullu.afar.slæmu.
lofti.í.húsinu ..
Íoktóber. 1947. viðurkenndi. Orwell.fyrir. sjálfum. sér,. að. handrit. hans. væri.
„í.hrylli.legri.óreiðu.og.það.þarf.að.vélrita.
um.tvoþriðju.alveg.upp.á.nýtt“ ..Rétt.fyrir.
jól. sama. ár,. lét. hann. vita. af. því. að.hann.
hefði. greinst. með. berklaveiki .. Árið. 1947.
var. engin. lækning. til,. en. tilraunalyfið.
Streptomycin. var. komið. á. markaðinn ..
Líklegt. er. að. Orwell. hafi. fengið. stóra.
skammta. af. lyfinu. og. aukaverkanirnar.
voru. hryllilegar. (sár. í. hálsi,. blöðrur. í.