Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1898, Blaðsíða 281

277
Eins og áður hefur veriS synt hefur kúahúinu aldrei fariS eins aptur á neinu stuttu
mabiii, þegar einstök hallœri eru undanskilin eins og
1861—65 þá voru veturgamlir og eldri nautgripir 22429 og
1866—69 — — ------------------------- 18918,
sem kom af því, aS þá byrjuSu menn aS leggja miklu meiri áherzlu á sauSfjáreignina, en áSur.
Fjenaður hefur veriS á ymsum tímum á landinu:
1703 ... 278.994 1861—69 meðaltal 360.179 ASlömb
1770... . 387.677 1871—80 432.336 um með-
1783 ... 232.731 1881—90 414.670 töldum
1821—30 meðaltal 426.727 1891—95 536.957 757.091
1849 ... 619.092 1896 ... 594.915 841.966
1858—59 meðaltal 346.589 1897 537.488 754.115
Lömb eru talin meS frá 1703—1849, en eptir þaS ekki fyrri en í síSari dálkinum 1891 og
eptir þaS.
Eins og áður hefur veriS tekið fram liefur sauðfjáreignin stöðugt vaxið frá 1703—
1896. Bændur hafa þaðan kjöt isitt, og ullina og kjötið, sem er verzlunarvara, meðan íslenzkt
smjör naumast getur talizt svo enn í dag. Þegar ull og kjöt stígur í verSi, fjölgar sauðfjenu
brátt á eptir; áSur hefur verið tekiS fram liver áhrif borgarastj'rjöldin í Bandaríkjunum hafSi
á landbúnaðinn hjer, fækkaði nautgripum um 3—4000, en jók sauSfjártöluna, því aS ullin
steig svo mikið í VerSi, og hjelst í háu verði nokkur ár, frá 1880—96 hefur fjársalan á enska
markaSinn haldið sauðfjáreigniuni uppi, en nú 1897, þegar hún er hætt, eSa svo að kalla
hætt, hrynur sauðfjársalan á einu ári niður um 60000 fjár, veturgamals og eldra, og þegar
lömb eru meStalin, fellur fjártalan niður um 90000 fjár, en lambafækkunin getur hafa komið
af hörðu vori. 1896 munu hafa tynzt 14000 lömb en 1897 28000, en það gjörir ekki grein
fyrir lambafækkuninni, nema aS nokkru leyti.
A hvert 100 landsbúa komu:
1703 553
1770 839
1849 1048
1891—95 að meðaltali 1081
1896 ’. 1128
það eru 5—11 kindur á hvern mann, og stefnan í búnaSinum í þessar tvær aldir alveg eins
ljós, hvað fjáreignina snertir eins og áður með kúabúið.
ÞaS var sagt fyrirfram í yfirlitinu yfir IjúnaSarskýrslurnar 1896, að vegna fjársölu-
bannsins mundi fjenu fækka næstu ár. Þetta hefur synt sig þegar 1897. Það vartekiðfram
aS fjölgun kaupstaSarbúa væri mesta lán fyrir landbúnaSinn, því þeir yrðu að kaupa afurðir
hans, einkum kjöt og smjör, og þegar kaupstaðarbúar á Isiandi væru orðnir 28000 manns,
þyrfti sá landbúnaður, sem nú er, ekki að selja mikiS af kjöti út úr landinu. Sem miður fer
fyrir landbúnaðinn, getur kaupstaðarbúum ekki fjölgaS nógu fljótt til þess aS þeir fái góða
markaði fyrir kjöt sitt o. s. frv.
Á geitfje þarf "aumast að minnast, þaS hefur enn sem komiS er enga þyðingu fyrir
landsbúa. Geitur yrSu landsbúum fyrst að verulegu gagni, ef þurrabúSarfólk færi að taka
upp aS lialda geitur, til aS geta haft mjólk meiri hluta ársins.