Morgunblaðið - 15.10.2015, Page 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. OKTÓBER 2015
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Umhverfis- og skipulagsráð
Reykjavíkurborgar hefur samþykkt
að auglýsa tillögu að breyttu deili-
skipulagi Austurhafnar vegna lóðar
nr. 2 við Austurbakka. Felur breyt-
ingin í sér að heimiluð er 7. hæð á
reit 5, að hámarki 600 fermetrar,
fyrir opna veitingaþjónustu. Verður
efsta hæðin inndregin um fimm
metra frá byggingarlínu. Á reitnum
stendur til að reisa fimm stjörnu
hótel.
Hjálmar Sveinsson, formaður
umhverfis- og skipulagsráðs, segir
aðstandendur verkefnisins hafa lagt
þunga áherslu á að bæta einni hæð
ofan á hótelið.
„Þarna verður þakbar, eða
„skybar“ eins og þeir kalla það á
ensku. Þarna verður útsýnishæð
sem er mikið inndregin. Mér skilst
að þeir ætli líka að vera með sund-
laug þarna uppi á þakinu.
Verður opið almenningi
Þessir uppbyggingaraðilar lögðu
mikla áherslu á að hafa útsýnisbar
á þakinu og það var samþykkt.
Þetta á að vera opið þannig að allir
geti komist þarna upp,“ segir
Hjálmar og bendir á að svona
útsýnisbarir séu nú í tísku.
Hótelið verður rekið undir
merkjum lúxushótelsins Marriott
Edition. Fram kemur í frétt á
mbl.is um málið að heildarfjárfest-
ing vegna verkefnisins sé sem svar-
ar 16,2 milljörðum króna á núver-
andi gengi. Á hótelinu verða 250
herbergi og er stefnt að því að
hefja rekstur vorið 2018.
Sundlaug uppi á þaki
 Skipulagsyfirvöld samþykkja aukahæð á hóteli við Hörpu
 Þar verður sundlaug og bar með útsýni yfir miðborgina
Morgunblaðið/Þórður
Hörpureitur Bráðum hefst bygging
fimm stjörnu hótels við Hörpu.
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Ekkert eftirlit er með neytenda-
skilmálum á fjarskiptamarkaði á
Íslandi auk þess sem engin úr-
skurðarnefnd er til staðar til þess
að skjóta ágreiningsmálum við-
skiptavina og fjarskiptafyrirtækja
til. Tryggvi Ax-
elsson, forstjóri
Neytendstofu,
kallar eftir laga-
breytingu þess
efnis að stofn-
unin hafi úrræði
til að hægt verði
að hafa eftirlit
með neytenda-
skilmálum. „Það
er gríðarlega
mikilvægt að fá
þessa réttarbót. Öll viðskipti á
fjarskiptamarkaði byggjast á
stöðluðum samningum og það þarf
að vera hægt að fara yfir þá. Við
erum t.a.m. með lög um neytenda-
lán og fyrir liggur frumvarp um
fasteignalán og neytendastofa á að
hafa eftirlit með,“ segir Tryggvi.
Dómstólar eina leiðin
Að sögn hans snúa algengustu
umkvörtunarefnin, sem berast á
borð Neytendastofu, að fjarskipta-
fyrirtækjum. „Það vantar úrskurð-
arnefnd fyrir fjarskiptasviðið. Ef
að fyrirtækið getur ekki gert eitt-
hvað fyrir þig ertu í raun á enda-
stöð, eða að þú þarft að fara fyrir
dómstóla,“ segir Tryggvi. Bendir
hann á það að gjarnan sé um
fremur lágar fjárhæðir að ræða og
dómstólaleið ekki ákjósanlegur
kostur.
Morgunblaðið hefur séð nokkur
dæmi um reikninga frá fjarskipta-
fyrirtækjum, sem við nánari skoð-
un reyndust vera of háir. Dæmin
eru ólík. Í einu tilfelli var um að
ræða tvírukkun fyrir grunngjald
gsm, net og heimasíma, í öðru var
um að ræða ofrukkun fyrir auka-
legt gagnamagn á tilteknum mán-
uðum. Þá eru einnig tvö tilvik þar
sem annars vegar hafði verið
rukkað fyrir tvo beina frá árinu
2012 þar til snemma árs 2015 og
hins vegar hafði ranglega verið
rukkað fyrir tvo myndlykla í 31
mánuð frá árinu 2012 þar til á
miðju ári í ár. Taka skal fram að í
flestum tilfellum tóku fyrirtækin
vel í athuganir viðskiptavina sinna
og leiðréttu það sem hafði verið
ofreiknað. Undanskilin eru þó síð-
astnefndu tilvikin þar sem greitt
hafði verið fyrir myndlykil og
beini í vel á þriðja ár. Endur-
greiddi viðkomandi fyrirtæki ein-
ungis þá reikninga sem gefnir
höfðu verið út síðustu sex mánuði
á undan. Heimildarmaður Morg-
unblaðsins telur sig hafa átt um
24.550 króna inneign vegna mán-
aðarlegra greiðsla fyrir myndlykil,
en segist einungis hafa fengið
4.740 krónur til baka sem er ígildi
tæps fimmtungs sem hann telur
sig eiga inni hjá fyrirtækinu.
Flókin kerfi
Í svari frá viðkomandi fjar-
skiptafyrirtæki fékkst það upp-
gefið að í ljósi persónuvernd-
arsjónarmiða hafi starfsmenn í
framlínu einungis aðgang að upp-
lýsingum um reikninga við-
skiptavina sex mánuði aftur í tím-
ann og því hefur almenna reglan
hjá framlínustarfsmönnum verið
að endurgreiða sex mánuði aftur í
tímann telji þeir það rétta niður-
stöðu út frá gögnum málsins.
Þegar Morgunblaðið setti sig í
samband við fjögur stærstu fjar-
skiptafyrirtækin á markaði, Sím-
ann, Vodafone, Nova og 365 miðla,
sögðu talsmenn fyrirtækjanna að
sjaldgæft væri að rangir reikn-
ingar væru sendir út. Hins vegar
væru dæmi um að svo væri gert
og þá væri slíkt leiðrétt eftir á.
Spurð hvort að haldið væri utan
um tíðni rangrar reikningagerðar,
þá sögðu þau að svo væri gert en
að þau væru ekki tilbúin til þess
að láta upplýsingar um algengi
þess af hendi. Þá tilgreindu þau að
reikningskerfi væru flókin og um
hver mánaðamót væru gefnir út
allt frá tugum yfir í vel á annað
hundrað þúsund reikninga. Því
gæti alltaf komið upp atvik þar
sem rangir reikningar færu úr
kerfinu.
Hins vegar færi reglulega fram
innri úttekt á verkferlum fyr-
irtækjanna þar sem m.a. væri gert
slembiúrtak úr reikningunum sem
sendir eru út til þess að kanna
réttmæti þeirra.
Fólk skoði reikninga
Ef upp kemur ágreingur um
reikning er hægt að setja málið í
farveg hjá Póst og fjarskiptastofn-
un. Hrafnkell V. Gíslason, for-
stjóri, segir að stofnunin geti ekki
úrskurðað um mál þegar kemur að
upphæð reikninga. Hins vegar geti
hún haft milligöngu í deilum á
milli viðskiptavina og fjarskipta-
fyrirtækja í vissum tilvikum þegar
ágreiningur er um forsendur
reikninganna.
Nýlega kvartaði símnotandi
undan því að hafa ekki fengið upp-
lýsingar um kostnað á þjónustu
þegar hann fór til Tyrklands.
Fékk hann háan reikning og taldi
stofnunin neytandann hafa nokkuð
til síns máls. Úr varð að fyrirtækið
og viðskiptavinurinn skiptu kostn-
aði með sér að sögn Hrafnkels.
„Það má hvetja neytendur til
þess að skoða reikninga. Flestir fá
þá í heimabankann undir rafræn-
um skjölum. Þar sést hvernig þeir
eru uppsettir,“ segir Hrafnkell.
Úrræðaleysi neytenda
 Algengustu kvartanirnar hjá Neytendastofu snúa að fjar-
skiptafyrirtækjum  Geta ekki leitað til úrskurðarnefndar
Morgunblaðið/Ómar
Í símanum Neytendur á farsímamarkaði geta ekki skotið sínum málum til
úrskurðarnefndar. Forstjóri Neytendastofu kallar eftir nýrri reglugerð.
Tryggvi
Axelsson
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Óprúttnir þrjótar náðu nýlega tökum
á vinnutölvu Jóns Sigurðssonar,
fréttaritara Morgunblaðsins á
Blönduósi, og læstu henni og öllu efni
hennar. Jóni bauðst að borga sem
samsvaraði 75.000 krónum í lausnar-
gjald til að fá aftur aðgang að efninu í
tölvunni sinni. Hann gerði það ekki
og tapaði því öllu sem hann geymdi í
tölvunni.
Jón grunar að þrjótarnir hafi kom-
ist inn í tölvuna hans í gegnum upp-
færslu á útlendu netöryggisforriti.
Það er hægt að sækja ókeypis á net-
inu. Fyrir skömmu ætlaði hann að
uppfæra forritið. Í boði voru nokkrar
slóðir til að sækja uppfærsluna. Jón
valdi einn hlekkinn og grunar að sá
hafi verið falsaður og opnað þrjótun-
um leið inn í tölvuna hans.
Gögnin tekin í gíslingu
„Það var brotist inn í vinnutölvuna
mína og öll gögn sem tengdust per-
sónulegum aðgangi mínum voru
hlekkjuð á stað þar sem ég gat á eng-
an hátt nálgast þau,“ sagði Jón. Þeg-
ar búið var að læsa gögnunum fékk
Jón skilaboð á ensku: „Ef þú vilt sjá
sköpunarverk þín aftur skaltu vin-
samlegast greiða með bitcoins upp-
hæð sem samvarar 75.000 krónum
fyrir þriðjudaginn 13. október 2015.
Ef þú gerir það ekki þá tvöfaldast
lausnargjaldið.“
Jón sagði að það hefði ekki hvarfl-
að að sér að greiða þessum glæpa-
mönnum lausnargjaldið, þótt það
væri ekki nema brot af þeim verð-
mætum sem tekin voru í gíslingu.
Tölvan var því hreinsuð og byggð
upp á ný. Sumt af gögnunum er al-
gjörlega týnt og tröllum gefið. Þar á
meðal voru gögn sem voru Jóni afar
kær.
Húnversk andlit týndust
„Ég hef tekið passamyndir af Hún-
vetningum í gegnum tíðina. Nú eru
dálítið mörg andlit, sem ég átti, horf-
in. Það var dálítið merkileg þroska-
saga Húnvetninga, sem nú er farin,“
sagði Jón. Hann sagði að hann hefði
átt afrit af sumu sem var í tölvunni.
Jón sagði að fjárkúgunin væri með
öllu órekjanleg. Hann lét kanna
hvort hægt væri að rekja greiðslu-
slóðina en það var ekki nokkur leið.
„Mér líður ekki vel yfir þessu. Það
má líkja þessu við að brotist sé inn
hjá manni og teknir hlutir sem eru
ómetanlegir og manni afar kærir,“
sagði Jón.
„Nú langar mig mest að læra
tölvuhakk og reyna að komast inn í
veröld þessara manna og gera þeim
sem mestan miska. Svona getur mað-
ur breyst úr ljúfmenni og farið í
hefndarhug. Ég hélt að það væri ekki
til í mér.“
Jón kvaðst hafa lært bitra lexíu á
þessu. Hann sagði að eina vörnin
gegn svona árás væri að eiga gott ör-
yggisafrit af tölvugögnunum. Jón
ætlar að gæta þess vel eftirleiðis að
taka reglulega afrit af gögnum í tölv-
unni og geyma á tryggum stað.
Morgunblaðið/Júlíus
Tölvuglæpir Það er margt að varast í netheimum. Myndin er sviðsett.
Krafðist lausnar-
gjalds fyrir gögnin
 Tölvuþrjótur náði tökum á tölvu
manns og tók öll gögnin í gíslingu
Alþjóðleg ráðstefna í tile
fni af
aldarafmæli almenns ko
sningaréttar
í Hörpu 22.–23. október
.
Nánari upplýsingar:
kosningarettur100a
ra.is