Morgunblaðið - 30.06.2016, Blaðsíða 14

14 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. JÚNÍ 2016
E
itt af fegurri fjöllum lands-
ins er Drápuhlíðarfjall á
norðanverðu Snæfellsnesi,
skammt frá Stykkishólmi.
Það hefur þó ekki mikilfengleik
Herðubreiðar, tign Eiríksjökuls,
hrikaleika Eyjafjallajökuls, form-
fegurð Keilis, Baulu og Kirkjufells
eða glæsileika Búlandstinds svo
nokkur dæmi séu tekin. Upphefð-
ina fær fjallið einfaldlega vegna
þess að bergið í því er svo bjart
og oft skínandi eins og sést á
myndunum. Þær voru teknar er
sumarsólin settist handan Breiða-
fjarðar og varpaði geislum sínum
á Snæfellsnes og engu líkara er en
að líparítið sé glóandi gull. Daginn
eftir er galdur kvöldsins liðinn og
fjallið hefur tekið á sig venjulegt
litarhaft. Samt er það stórkost-
legt.
Þegar ferjan Baldur á ör-
skammt eftir til Stykkishólms
mundar ljósmyndarinn aðdrátt-
arlinsuna til að fanga bæinn og
fjöllin og til verður dálítið svindl.
Allt myndefnið rennur saman í
eina heild og svo virðist sem
fjöllin séu hreinlega í bakgarði
Hólmsins ef svo má að orði kom-
ast. Hið sanna er að um tuttugu
kílómetrar eru á milli. Svona get-
ur ljósmyndin skekkt raunveru-
leikann en um leið sett hann í
annað og skemmtilegt samhengi,
jafnvel listrænt.
Sögur um gull og fagra steina
Sá sem þetta ritar er fæddur í
Stykkishólmi en flutti þaðan mjög
ungur. Á æskuárum var oft farið í
heimsókn í Hólminn enda skyld-
fólk þar margt. Eins og gengur
voru á leiðinni sagðar sögur af
umhverfinu og greyptust sumar í
barnsminnið, sérstaklega þær um
gullið í Drápuhlíðarfjalli og gullið í
litla hólmanum í Maðkavík í
Stykkishólmi sem heitir … jú auð-
vitað Gullhólmi. Taka skal fram að
sögur um gullið í fjallinu og hólm-
anum eru ansi lífseigar. Auðvelt
er að draga þær í efa en hinir
barnslega einlægu fullyrða að þær
hafi aldrei verið afsannaðar. Enn
er gullsins leitað en skynsamir
hafa vit á því að gefa ekkert uppi
um árangur erfiðisins.
Gullberg á einum stað í Drápu-
hlíðarfjalli. Þarf frekari sannana
við...? Eitt sinn var talið að gull
hefði fundist í fjallinu en það
reyndist því miður vera glópagull.
Hins vegar er þar mikið um fal-
lega steina, meðal annars jaspis
og glerhalla. Inni á milli blágrýt-
islaga er á stöku stað surtar-
brandur og jafnvel steingerðir
trjábolir. Surtarbrandur er fornar
plöntuleifar, samanpressaðar eftir
þúsunda ára farg. Hann er dökkur
á lit og oft nefndur mókol eða
brúnkol. Lengi vel tíðkaðist að
taka líparítflögur úr fjallinu og
nota í veggi og arinhleðslur víða
um land en svo var lagt bann við
því, líklega til að fjallið hyrfi nú
ekki alveg.
Sagt er að töfrasteina megi
finna í Drápuhlíðarfjalli, þetta er
hluti af svokölluðum náttúru-
steinum sem voru hér áður fyrr til
margra hluta nytsamir. Í þjóðsög-
um Jóns Árnasonar eru leiðbein-
ingar um hvernig maður eigi að
leita að töfrasteinum. Það er best
á páskadags- eða hvítasunnumorg-
unn undir sólaruppkomu. „Þá
liggja allir steinar lausir á jörðu“
og er þeirra helst að leita við sjó
þar sem eru rauðir sandar.“ (Úr
Vísindavef HÍ.)
Hvalbein inni í dal
Fyrir neðan Gullberg eru Beina-
dalir. Þar segja munnmæli að
fundist hafi hvalbein sem menn
trúðu að væru frá dögum synda-
flóðsins. Ekki er heldur ástæða til
að efast um þá sögu.
Við Drápuhlíðarfjall eru örnefni
eins og Írafell og Pekronsdalur
sem ætla mætti að hefði skír-
skotun til írskrar byggðar en fátt
er um það vitað.
sigurdur.sigurdarson@simnet.is
Fjallið bjarta á Snæfellsnesi
Ljósmynd/Sigurður Sigurðsson
Glóandi Bergið í Drápuhlíðarfjalli er oft bjart og skínandi og í kvöldsólinni lýsir líparítið eins og gull. Ekki fylgir þó sögunni hvort gull sé í raun að finna í fjallinu.
Enn er gullsins leitað en
skynsamir hafa vit á því
að gefa ekkert uppi um
árangur erfiðisins.
Gönguleið Drápuhlíðarfjall
Svelgsárhraun
Rauðakúla
Drápuhlíðarfjall
Jötunsfell Írafell
Fæst í flestum apótekum, heilsubúðum og heilsuhillum verslana.
Erlendir ferðamenn eru í miklum meiri-
hluta þeirra sem fara í hvalaskoð-
unarferðir en slíkar eru ekki síður
áhugaverðar fyrir Íslendinga. Sú tilfinn-
ing að vera um borð í bát og fylgjast
með ofurskepnum bylta sér nánast við
borðstokk er nánast ótrúleg og ekki er
annað en hægt að fyllast lotningu.
Hægt er að fara í hvalaskoð-
unarferðir víða á landinu. Þar má nefna
Reykjavík, af Suðurnesjum, frá Grund-
arfirði, Hauganesi, Akureyri en síðast
en ekki síst Húsavík. Þar er og starf-
rækt hvalasafn hvar má fræðast um
þessar stórskepnur hafsins.
Á vegum Norðursiglingar eru ferðir
oft á dag út á Skjálfandaflóa, þar sem
hvalirnir halda sig helst vestarlega á
flóanum nærri Náttfaravíkum. Helstu
tegundirnar sem sjást á þessum slóð-
um eru hnísa, bletthnýðingur, hrefna og
hnúfubakur í stöku tilvikum.
sbs@mbl.is
Skepnur á Skjálfanda
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Sporðaköst Hvelið stingur sér í djúpið með miklum látum svo aðdáun vekur.
Áhugasamar Hvalaskoðunarfólkið er
að stórum hluta frá útlöndum.