Alþýðublaðið - 15.12.1919, Page 1

Alþýðublaðið - 15.12.1919, Page 1
\ 1919 Márudaginn 15. desember 41. tölubl. ið rafileitt í Hljóðfœrahús Reykjavíkiir. Abalstræti 5, eí þér viljið fá yður stórt eða smátt hljóðfæri. Kaupið hljóð- fœri að eins i sérverzluninni, því að þar er trygging fyrir því, að þér fáið eingöngu góðar vörur fyrir sanngjarnt verð. — Hvort sem þér þurfið að fá yður Grammófón, Píanó eða eitthvert annað hlfóðfœri, þá snúið yður beint til ÆíjéðfœraMsB Æ®gMjavifíurf *jléalsfrcefi ð. -Ajuiglýssiiigar.. Auglýsingum í blaðið er fyrst um sinn veitt móttaka hjá Guð- geir Jónssyni bókbindara, Lauga- vegi 17 (bakhús). Sími 286 og á afgreiðslunni á Laugavegi 18 b. . Xaup verkaœauua í Ðanmörke, hafði í apríl síðasll. stigið að með- allali um 157% frá árinu 1914 eða úr 50 aurum upp í 1 kr. 29 aura. Kaup óbreyttra verkamanna hefir stigið meira en kaup hand- Verksmanna (hinna fyrn. 174,7 % en hinna síðarn. 148,8°/o). ,Á þessu sama tímabili hafa vörur stigið í Danmörku um 111% (þannigreikn áð út af dönsku hagstofunni, mið- að við 2000 kr. árstebjur einnar fjölskyldu). Tekjuaukinn er þó í raun, og veru töiuvert minni ep þessar töl- nr benda á, af því vinnutíminn hefir verið styttur á þessu tíma- biIi úr að meðaltali* 972 tímai niður f 8% tíma vinnu að með- altali á dag. Tekjuaukinn nemur Því ekki, miðað við vöruverðið, nema frá árinu 1914, þannig að þeir sem þá hölðu 2000 kr. tekjur, hafa nú kaup eins og þeir hefðu 2400 kr. með því vöruverði S6ha. þá var. hetta er frcðlegt til s „manburð- ar fyrir íslenzka verk u; enn. Hér kaupið f;vo sem kmnugt er fremur lœkkað frá árinu 1914, caiðað við vöruverðið. Stjórnarbyltingin Mskg. Hinn 9. nóv. síbastl. var liðið ár frá því, að þýska byltingin hófst, og sem enn heldur áfram; á friðsamlegan hátt þó. Byltingin kom nokkuð óvænt, en það voru ekki nokkrir æsinga- seggir, sem vörpuðu Hohenzollern- keisaranum burtu — nei það var öll þjóðin, sem fyrir margra ára reynslu tók að sér að sjá fyrir sínum eigin málum. 28. október í fyrra stóð til að þýzki flotinn yrði sendur út úr höfn í Bremenhaven. Sú saga hafði gengið, að hann ætti að leggja til úrslitaorustu við enska flotann og þar myndu ef til vill falla um 80,000 manns. Kyndararnir tóku sig þá saman um að slökkva eld- inn undir kötlunum, en samt kom- ust skipin þó til Kiel og kyndar- arnir voru settir í varðhald. Föstu- daginn 1. nóv. heimtuðu 2—300 sjóliðshermenn að föngunum yrði slept. Því var neitað harðlega. Sunnudaginn næstan á eftir var ákveðið að fara mótmælaferð. Það var gert, en eftir stutta göngu hittu sjóliðarnir sveit hermanna, sem var skipað að skjóta á þá vopnlausa. Það var gert og 8 sjó- liðar féllu, en 29 særðust. Daginn eftir mættu allir sjóLðshermenn meðf alvapni. Þeir kusu hermanna- ráð til að halda uppi reglu og semja við borgarstjórai n, en hann tók þeim raeð fyrirlitningu. Þá sneru þeir til beggja socialistaflokk- anna (meirihlutaflokksins og hinna óháðu) og verkmannasambandsins. Flokkarnir sameinuðust nú til að vinna að byltingunni og mynduðu verkamannaráöið í Kiel. Um kvöld- ið komu þeir Hanszmann ríkisrit- ari og Noske frá Berlín. Noske tók að sér stjórnina og þriðjudaginn 5. nóv. blakti rauði fáninn yfir öll- um herskipunum á Kielarhöfn, á ráðhúsinu og hallarturninum. Verkamennirnir og sjóliðsmenn- irnir höfðu tekið völdin i sinar hendur. Næstu daga breiddist bylt- ingin yfir Schleswig og Holsteín — í Hamborg, Lúbeck og Brem- en voru mynduð samskonar ráð og í Kiel — þaðan til Hannover um alt Yestur-Þýzkaland og nið- ur í Suður-Þýzkaland. Aðfaranótt hins 7. nóv. tóku socialistar í Múnchen undir forystu Kurt Eis- ner að sér stjórnina í Bayern. Frá Noröur-Þýzkalándi, Rostock, Warnemúnde og Braunschweig færðist byltingin nær sjálfri Ber- lín og 9. nóv. sigraöi hún þar, án blóðsúthellinga þó. Keisarinn var settur af, Scheidemann lýsti því yfir frá fordyrum Ríkisþings- ins að Þýzkaland væri lýðveldi og Karl Liebknecht dró rauða fánann upp á stöng keisarahallarinnar. Socialistar mynduðu stjórn og í henni áttu sæti frá meirihluta- flokknum Ebert, Scheidemann og Landsberg, en frá hinum óháðu, Haase, Dittmann og Barth. Næstu daga hrundi til grunna alt hið æfagamla fyrirkoraulag, 24

x

Alþýðublaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.