Morgunblaðið - 19.11.2016, Qupperneq 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. NÓVEMBER 2016
Bókaðu núna á baendaferdir.is
Sími 570 2790 | bokun@baendaferdir.is | Síðumúla 2, 108 RVK
Á gönguskíðum í Seefeld í Tíról
Fararstjórar: Íris Marelsdóttir & Árni Ingólfsson
Verð: 188.800 kr. á mann í tvíbýli.
Mjög mikið innifalið!
4. - 11. febrúar
Vetrarólympíubærinn Seefeld býður upp á allt það besta fyrir
ógleymanlegt vetrarævintýri. Skíðagöngubrautir svæðisins
eru 280 km langar í 1.200 - 1.550 m hæð yfir sjávarmáli,
og henta jafnt byrjendum sem lengra komnum. Gist verður
á huggulegu 4* hóteli í hjarta Seefeld. Einstakt tækifæri til
útivistar og hreyfingar í skemmtilegum félagsskap.
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Alls er að finna 19 geymslur undir
skjöl í ráðuneytunum átta innan
stjórnarráðsins. Hægt er að geyma
tæplega fimm og hálfan hillukíló-
metra af skjölum í þeim. Þetta kemur
fram í skýrslu sem Þjóðskjalasafn Ís-
lands hefur gefið út þar sem gerð er
úttekt á skjalageymslum Stjórnar-
ráðs Íslands.
Fjögur ráðuneyti eru með eina
geymslu undir skjöl en fjármála- og
efnahagsráðuneytið er með fimm
skjalageymslur. Langmest rými und-
ir skjöl er að finna í innanríkis-
ráðuneytinu, eða 2.500 hillumetra
skv. skýrslunni.
Ákveðið var að ráðast í þessa út-
tekt í kjölfar vatnstjóns sem varð í
skjalageymslu utanríkisráðuneytisins
í mars árið 2012. Þá voru skjala-
geymslur ráðuneytanna flestar ósam-
þykktar af Þjóðskjalasafni Íslands og
uppfylltu margar þeirra ekki lág-
markskröfur um skjalageymslur.
Of mikill hiti í geymslum
Af úttektinni að dæma hefur
ástandið batnað en þó er ýmsu enn
ábótavant. Bent er m.a. á að mikil-
vægt sé að gæta að hita- og rakastigi í
skjalageymslum til að tryggja varð-
veislu skjala. „Almennt eru skjala-
geymslur ráðuneytanna of heitar og
aðeins ein skjalageymsla af 19 var
ekki of heit þegar mæling var gerð í
úttektarheimsóknunum. Meðal-
hitastigið í skjalageymslunum mæld-
ist 22,7° C þegar mælingar fóru fram
en æskilegt hitastig er 18° C [...],“
segir í niðurstöðum.
Aðeins var hitamælir í einni og
rakamælir í tveimur af 19 skjala-
geymslum ráðuneytanna.
Skjölum stafar líklegast mest
hætta af vatnslekum í skjala-
geymslum, að því er segir í skýrsl-
unni, og helst ættu vatnsleiðslur ekki
að vera í skjalageymslum. Í ljós kom
að frágangur vatnsleiðslna í
geymslum er á ýmsa vegu; í sumum
skjalageymslum er smíðaður stokkur
utan um leiðslurnar sem getur tafið
vatnsleka en hjá öðrum ráðuneytum
eru vatnsleiðslurnar berar.
Athugun á eldvörnum leiddi í
ljós að öll ráðuneytin uppfylla kröfur
um nauðsynlegan öryggisbúnað
vegna brunavarna. Eldvarnarhurðir
eru í 13 af 19 skjalageymslum ráðu-
neytanna.
Tvær með hreyfiskynjara
Einnig var kannað hvaða ráð-
stafanir hefðu verið gerðar til að
varna því að óviðkomandi kæmust
inn í skjalageymslurnar. Skjalastjór-
ar og starfsmenn skjalasafna ráðu-
neytanna hafa aðgang að skjala-
geymslum sinna ráðuneyta en
misjafnt er milli ráðuneyta hvaða aðr-
ir starfsmenn hafa aðgang að geymsl-
unum. „Hjá öllum ráðuneytunum
þarf rafrænan lykil eða lykilkort til að
komast inn í húsnæði viðkomandi
ráðuneytis þannig að óviðkomandi
eiga ekki aðgang inn á starfssvæði
ráðuneytanna þar sem flestar skjala-
geymslurnar eru,“ segir í skýrslunni.
Geymslurnar eru síðan flestar
læstar með hefðbundnum lyklum
sem skjalastjórar geyma. Húsnæði
allra ráðuneytanna er búið þjófavörn-
um en mælt er með því að hægt sé að
fylgjast með því hvort hreyfing sé
inni í skjalageymslum. „Meirihluti
ráðuneytanna er ekki með slíka
skynjara í skjalageymslu sinni, að-
eins tvö eru með hreyfiskynjara [...].“
Hálfur sjötti kílómetri
undir skjöl í ráðuneytunum
 Úrbóta þörf til að tryggja varðveislu skjala í ráðuneytum
Tæplega 5,5 hillukílómetrar af skjölum
Samsvarar leiðinni frá
Háskóla Íslands til miðrar
Ártúnsbrekku
Miklabraut
Í úttektinni kemur fram að öll ráðuneytin segjast vera
að vinna að eða hefðu á áætlun úrbætur á skjala-
geymslum samkvæmt tillögum Þjóðskjalasafns.
Hyggst safnið fylgja úttektinni eftir á næsta ári.
Settar eru fram tillögur um úrbætur í 16 liðum. Öll
ráðuneytin þurfa að setja upp búnað sem stýrir hita-
og rakastigi í skjalageymslum. Fram kemur að flest
ráðuneytin svöruðu því til að möguleikinn á kaupum á
slíkum búnaði yrði kannaður eða það yrði gert við fyrsta tækifæri. Í sex
af átta ráðuneytum var þörf á að koma upp skynjurum í skjalageymslum
til að gera viðvart um innbrot. Eitt ráðuneyti brást strax við ábending-
unni og kom upp skynjurum í geymslunni.
Fylgja úttekt eftir á næsta ári
ÞJÓÐSKJALASAFNIÐ FER FRAM Á FJÖLMARGAR ÚRBÆTUR
Á fundi dómara Hæstaréttar Ís-
lands á fimmtudag fór fram kosn-
ing forseta og varaforseta Hæsta-
réttar fyrir tímabilið frá 1. janúar
2017 til 31. desember 2021. Forseti
réttarins var kjörinn Þorgeir Ör-
lygsson og varaforseti Helgi I.
Jónsson.
Þorgeir er fæddur 13. nóvember
1952 og lauk hann embættisprófi í
lögfræði frá lagadeild Háskóla Ís-
lands. Hann lauk jafnframt
meistaraprófi (LL.M) í þjóðarétti og
alþjóðlegum einkamálarétti frá
lagadeild Harvard-háskóla í Banda-
ríkjunum árið 1980. Þorgeir var
prófessor við lagadeild Háskóla Ís-
lands á árunum 1986 til 1999. Á ár-
unum 1994 til
1996 var hann
deildarforseti
lagadeildar Há-
skóla Íslands.
Á árunum
1999 til 2003 var
hann ráðuneytis-
stjóri í iðnaðar-
og viðskipta-
ráðuneytunum.
Hann var dóm-
ari við EFTA-dómstólinn í Lúxem-
borg frá 1. janúar 2003 til 15.
september 2011.
Þorgeir var skipaður
hæstaréttardómari í september
2011.
Þorgeir er nýr forseti Hæstaréttar
Þorgeir
Örlygsson
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Öll fjarskipti embættis Ríkislög-
reglustjóra verða dulkóðuð á næstu
dögum, samkvæmt fréttatilkynn-
ingu frá embættinu.
Í tilkynningu segir m.a.: „Ríkis-
lögreglustjóri vill upplýsa að vegna
öryggisbrests í fjarskiptabúnaði lög-
reglu verða á næstu dögum öll fjar-
skipti lögreglumanna embættisins
dulkóðuð, þar með talið sérsveit rík-
islögreglustjóra.“
Jónas Ingi Pétursson, fram-
kvæmdastjóri rekstrar hjá Ríkislög-
reglustjóra, segir að nú verði ráðist í
að kaupa nýjar talstöðvar, um 120
talsins. „Þær verða síðan forritaðar
og dulkóðaðar, og þar sem um þenn-
an fjölda er að ræða, tekur þetta
verkefni einhverja daga,“ sagði Jón-
as Ingi í samtali við Morgunblaðið í
gær.
„Í því hefur vandinn verið falinn
að í umferð hjá öllum þessum við-
bragðsaðilum, hafa verið talstöðvar,
sem styðja ekki við þessa tækni, sem
Neyðarlínan valdi til dulkóðunar,“
sagði Jónas Ingi jafnframt.
Fjarskipti Slökkviliðsins á höfuð-
borgarsvæðinu eru ekki dulkóðuð.
Þetta á við um sjúkraflutninga,
brunaútköll og sjúkraflug og raunar
öll fjarskipti Slökkviliðsins.
Slökkviliðið mun bregðast við
Jón Viðar Matthíasson slökkvi-
liðsstjóri var í gær spurður hvort
brugðist yrði við þessum öryggis-
bresti og hvort ekki væri nauðsyn-
legt að bregðast við, til þess að
vernda persónulegar upplýsingar
sjúklinga, sem eru fluttir með
sjúkrabílum, eða í sjúkraflugi, svo
farið væri að lögum um persónu-
vernd:
„Það er rétt að fjarskipti okkar
eru ekki dulkóðuð. Þetta kom eig-
inlega eins og köld gusa í andlitið á
okkur. Við skiptum út öllum tal-
stöðvum okkar fyrir þremur árum
og þá var þessi umræða í gangi, en
hún var ekki hávær og við töldum því
ekki þörf á því á þeim tíma að vera á
tánum,“ sagði Jón.
Hann segir að eftir þennan skell
fyrir þremur dögum, hafi verið
ákveðið breyta öllum fjarskiptavenj-
um Slökkviliðsins. „Við pössum upp
á að það sem sagt er í talstöðvarnar
sé ekki persónurekjanlegt, þannig að
kennitölur, heimilisföng og lýsingar
á sjúkdómseinkennum fara ekki um
talstöðvarnar. Fjarskipti eru afskap-
lega mikil og við gætum ekki rekið
sjúkrabílaþjónustu okkar á því að
styðjast bara við farsímanotkun. Við
verðum að nota kerfið, en notum það
með þessum hætti og aðrar og per-
sónulega rekjanlegar upplýsingar
fara þá í gegnum notkun farsíma,“
sagði Jón Viðar.
Jón Viðar segir að nú standi til að
endurnýja allar talstöðvar Slökkvi-
liðsins, 90 til 100 talstöðvar. Slökkvi-
liðið eigi í samningaviðræðum við
Neyðarlínuna um kaup á nýjum
stöðvum, sem hver um sig kosti á
milli 100 og 200 þúsund krónur.
„Neyðarlínan hefur lýst sig reiðu-
búna til þess að taka eldri stöðvarnar
upp í þær nýju, sem ætti að draga úr
kostnaði,“ sagði Jón Viðar.
Allar talstöðvar verða endurnýjaðar
 Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins kaupir nýjar talstöðvar og breytir fjarskiptavenjum  Öll fjarskipti
Ríkislögreglustjóra verða dulkóðuð og gömlum talstöðvum verður skipt út fyrir nýjar á næstu dögum
Morgunblaðið/Júlíus
Fjarskipti Lögregla, slökkvilið og björgunarsveitir í landinu þurfa að búa við örugg fjarskipti.