Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 15.05.1990, Síða 22

okkar? Hvers vegna er svo lítill
áhugi á mannúð og siðfræði? Sjúkl-
ingur er sjaldan hvattur til að skýra
viðhorf sín og skoðanir. Hjúkrun-
arfræðingar eru undantekning.
Þeir eru hæfastir heilbrigðisstarfs-
manna til að mynda tengsl við
skjólstæðinga sína.“
Gamlar götur og nýjar leiðir
Ljóðskáldið Walt Whitman
kvað:
„ You road I enter upon and look around,
I believe that you are not all that is here,
I believe tliat much unseen is also here. “
Ekki hef ég fundið þýðingu á
þessu ljóði hans, Song of the Open
Road, en merkingin er eitthvað á
þessa leið: Ég skyggnist inn á þá
braut sem liggur framundan og mig
grunar að einnig hér leynist margt
óséð. A ótroðnum slóðum munu
hjúkrunarfræðingar áreiðanlega
verða margs vísari líka um gamlar
og nýjar leiðir, sem gætu leitt til
þess að hjúkrunin sjálf verði meiri
áhrifavaldur í lífi skjólstæðinga
þeirra. í tímans rás koma aftur fyrir
gömul hugtök, sem ekki máttu
heyrast um tíma í hjúkrunarmáli.
Pá voru að renna upp nýir tímar og
varð að kasta á glæ að þeirra mati
væmnum hugtökum en láta þess í
stað raunsæi ráða hugsunum, orð-
um og gjörðum.
Gríski hjúkrunarfræðingurinn
Dr. Vassiliki Lanara skrifaði bók
um hetjuskap í hjúkrun (Heroism
as a Nursing Value). Þrír bókar-
kaflar tengjast fornu grísku harm-
leikjunum en höfundur leitar líka
fanga í Biblíunni, í köflunum um
Jobsbók og miskunnsama Samverj-
ann.
Hún segir eitthvað á þessa leið:
„Það fellur í verkahring hjúkrunar-
fræðings að fást við margskonar til-
finningavandamál sjúklinga; t.d.
hjá óttaslegnum börnum, andsnún-
um sjúklingum, rugluðum gamal-
mennum, á sjúkrahúsum og í
heilsuverndarstarfi, þ.e. ósam-
vinnuþýðum einstaklingum. Getur
hjúkrunarfræðingurinn látið sér
annt um þessa einstaklinga? Getur
hann séð í sérhverjum þeirra, þegar
tilfinningarótið brýst út, „náung-
ann“ sem þá einmitt þarfnast
stuðnings? Getur hjúkrunarfræð-
ingurinn miðlað kunnáttusamlega
umönnun einmitt á þeirri stundu,
ekki bara einu sinni, heldur dag eft-
ir dag?“
Ennfremursegirhún: „Kærleiks-
rík umönnun að dæmi „miskunn-
sama Samverjans“ er mikilsverð
fyrir sjúklinga með langvarandi
sjúkdóma. Lengst af finnst þeim
þeir vera einir með sína þjáningu,
en fullt af fólki, sem er nokkurn
veginn sama um þá, sinnir þeim.
Þessir sjúklingar kunna að verða
vanræktir og þeim veitt lítil athygli,
meðan aðrir eru látnir ganga fyrir á
sjúkradeildum eða heilsugæslu-
stöðvum þar sem annríki er mikið.
En einmitt langlegusjúklingar hafa
mikla þörf fyrir sanna umhyggju og
skilning og Lanara vitnar hér í
Blumberg og Drummond: Að vera
hugrökk í bráðatifellum er eitt,
annað er að vera hetja árum saman
og miklu erfiðara. Sumir sjúklingar
verða að vera hetjur alla daga.“
Er tímabœrt að halda sérstakt
námskeið hér fyrir hjúkrun-
arfrœðinga?
Dr. Anna Edström hefur kennt
álitlegum hópi, aðallega konum,
þessar margháttuðu heilsubótarað-
ferðir. I báðum námsbókunum,
sem við studdumst við, er talað um
það hversu nausynlegt sé að hafa
góða undirstöðuþekkingu í líffæra-
fræði o.fl. og hana hafi læknar og
hjúkrunarfræðingar. Þegar ég lét í
ljós þá skoðun að svona kunnátta
gæti komið sér mjög vel í hjúkrun-
arstarfi varð ágætri konu, sem vinn-
ur á sjúkrahúsi, að orði: „Hjúkrun-
arfræðingar hafa engan tíma til
þessa.“ Það mætti að skaðlausu
endurskoða þetta viðhorf eða á ég
að segja þessa staðreynd? Best væri
að sumir þeirra hefðu eingöngu
tíma til þess, annað hvort í starfi á
opinberum stofnunum eða jafnvel
á eigin stofu.
Dr. Anna Edström var fús til að
skipuleggja sérstök námskeið fyrir
hjúkrunarfræðinga og jafnvel miða
námskrárgerð við sumar sérgreinar
hjúkrunar. En það voru ýmis ljón í
veginum, svo ekkert varð af þessu
okkur báðum til mikilla vonbrigða.
A þessu sviði sem öðrum er ekki
sama hver kennir og hvernig.
Hér hefur verið stiklað á stóru og
auðvitað hefur þessu viðamikla
efni ekki verið gerð viðhlítandi skil.
Til þess er það of yfirgripsmikið.
Æskilegast hefði verið að fá nám-
skeið fyrir hjúkrunarfræðinga hjá
dr. Önnu áður en hún fer í háskól-
ann í haust, en af því getur því mið-
ur ekki orðið að þessu sinni.
Heimildir:
Evans, M. (1990) Refiex zone therapyfor
mothers. Nursing Times 86(4) 29-31.
Geismar, M. (1990) Song ofthe Open Road.
The Whitman Reader. N. Y. Pocket Books,
Inc.
Kjeldset, A.M. (1988) Svœðisnudd við
fœðingu. Ljósmœðrabladið 66(2) 90-91.
Lanara, V.A. (1981) HeroismAs a Nursing
Value. Atliens, Sisterhood Evniki.
Passant, H. (1990) A holisticapproach in the
ward. Nursing Times. 86 (4) 27-28.
Pedersen, C. (1988) HvaderSygeplejerskens
rolle i forhold til alternative behandlere?
Klinisk Sygepleje. (2)
Smith, M. Healingthrougli touch. Nursing
Times. 86 (4), 31-32.
Trevelyan, J., Relaxing with massage.
Nursing Times. 85 (39) 52.
Höfundur er fyrrverandi skóiastjóri Nýja
Hjúkrunarskólans.
22 HJÚKRUN %o—66. árgangur