Norðurslóð - 29.10.1984, Blaðsíða 2

NORÐURSLÓÐ
Útgefendur og ábyrgðarmenn:
Hjörtur E. Þórarinsson, Tjörn, Svarfaðardal
Jóhann Antonsson, Dalvik
Afgreiðsla og innheimta: Sigriður Hafstaö, Tjörn
Sími 96-61555
Ljósmyndari: Rögnvaldur Sk. Friðbjörnsson
Prentun: Prentsmiðja Björns Jónssonar
Sjálfsagt
þróunarverkefni
Nágrannar vorir Grænlcndingar voru hér á í'erðinni fyrir
skcmmstu. Formaður landstjórnarinnar í Nuuk (Godthaab)
var í opinbcrri heimsókn hér á landi ásamt meö fylgdarliði.
Til Reykjavíkur kom hópurinn að sjálfsögðu fyrst, en síðan
var Hogið í fylgd með íslenska forsætisráðherranum til
Vestíjarða og hingað til Eyjafjarðar. Á Akureyri var hóað
saman til fundar með forsvarsmönnum ýmissa meiriháttar
félaga og stofnana, þar sem gestirnir voru fræddir um helstu
þættina í atvinnulífi okkar hér við Ijörðinn.
Formaður landstjórnar Grænlands, Jónatan Motzfeldt,
ræddi að sjálfsögðu einnig um vonir og drauma landsmanna
sinna í sambandi við vaxani sjálfstjórn þeirra og minnkandi
tengsl við Danmörku og sérílagi útgönguna úr Efnahags-
bandalagi Evrópu. Það þarf vissulega kjark og bjartsýni til
þess að takast á viö þá feiknlegu erfiðleika, sem hljóta að bíða
Grænlendinga viö minnkandi stuöning Dana. Þessa
eiginleika virðist Jónatan ogsamstarfsmenn hanseiga í ríkum
mæli, en sem betur fer einnig raunsæi andspænis þeim gífur-
legu vandamálum, sem hljóta að bíða sjálfstæðrar dverg-
þjóðar í risalandi sem Grænland er.
Það er þáttur í raunsæinu að viðurkenna hispurslaust, að
án mikils velvilja og mikillar aðstoðar erlendis frá geti þessi
djarflcga tilraun aldrei tekist. Og það er líka vafalaust byggt á
réttu mati, að að öðru jöfnu sé heilladrýgra að þiggja aðstoð
frá smáþjóð heldur en stórveldum, sem ætíð og æfinlega vilja
hafa nokkuö fyrir snúð sinn.
Það er því örugglega sannleikanum samkvæmt, þegar
forsvarsmenn Grænlendinga lýsa því yfir að frá engum vilji
þeir fremur þiggja tækniaðstoð cn frá næstu grönnum sínum,
Islendingum. Og sem betur fer má þaö líka teljast trúlegt að í
raun og veru séum viðjafnfærir um og hverannaraðveita þá
aðstoð, sem atvinnuvegir þeirra þurfa mest á að halda.
í ræðu, sem íslenski íörsætisráðherrann hélt í gestaboðinu
á Akureyri lét hann í Ijós þá skoðun aö heppilegt væri að
sambandiö við Grænland væri frá okkar hendi fremur rækt
frá Vestur- og Norðurlandi helduren endilega frá Reykjavík.
Hann nefndi sérstaklega til staði eins og Bolungarvík,
ísaljörð og Akureyri.
Við hér á blaðinu viljum taka sterklega undir þessi sjónar-
mið. í fyrsta lagi að aðstoð við Grænland cigi að vera
forgangsverkefni okkar á sviði þróunarhjálpar. í því
sambandi er gott að minnast þess, að um langt skeið höfum
við, fyrir milligöngu Búnaðarfélags íslands, átt góðan þátt í
að mennta og þjálfa grænlensk sauðfjárbændaefni. Verða í
vetur 9 grænlenskir lærlingar á sauðbúum hér samkvæmt
þessu samkomulagi. í öðru lagi að byggðarlögin fyrir vestan
og norðan eigi að hafa forystu á sviði Grænlandssamskipta.
Til þess hafa þau alla burði t.d. varðandi allt, sem tengist fisk-
veiðum- og vinnslu, varðandi ullar- og skinnaiðnaö og margt
flcira.
Víst má telja að einn þýðingarmesti atvinnuvegur
Grænlendinga í náinni framtíð verði ferðaiðnaður. Einnig
þar getum við komið til skjalanna bæði sem leiðbeinendur og
ennfremur sem hverjir aðrir ferðamenn. Grænland er
heillandi heimur og fyrir íslendinga sérstaklega hjartfólginn
vejgna sögunnar. Að heimsækja Brattahlíð, Garða eða Hvals-
eyjarkirkju er stórkostlegt ævintýr, sem íslendingarþyrftuað
veita sér sem flestir, helst áður en þeir fara til Grikklands cða
Spánar. H.E.Þ.
Harmleikur á
„Liggja um fannir freðin spor...
Muna ekki margir eftir hryss-
unni ungu, sem hvarf frá Albert
Jónssyni þá í Syðra-Garðshorni
seint í maí 1983, en sást síðast
hverfa fram úr byggð í Skíðadal?
Hryssan var komin hingað úr
Skagafirði, eign Halldórs gull-
smiðs, sem kenndur er við
Stokkhólma. Hún hefur verið
haldin heimþrá, en hvert átti
hún að fara til að komast heim,
hún sem rekin hafði verið
hingað norður yfir Öxnadals-
heiði?
En meðfædd ratvísi dýranna
getur stundum verið aðdáunar-
verð. Einhvernveginn fann
hryssan á sér að hún ætti að fara
fram dalinn til þess að komast
heim, þótt hún kæmi hingað úr
öfugri átt. Enginn getur hins-
vegar láð henni það þótt hún
villtist á dölunum og lenti í
Skíðadal, enda má vel komast í
Skagafjörð þá leiðina. Slóð
hennar var rakin fram í Afrétt
alla leið í Austurtungnabotn.
Síðan var fengín lítil ílugvél frá
Akureyri til að reyna að finna
týnda hrossið uppi á fjöllunum.
Flugmaðurinn (Víðir Gíslason
Magnússonar) ogfylgdarmaður
(Hilmar Gunnarsson Dæli)
fundu slóðina í snjónum í
Frá Bókasafni Dalvíkur
Rætt við Birnu Kristjánsdóttur
Svo sem flestum Dalvíkingum
mun kunnugt er Bókasafn
Dalvíkur til húsa að Skíðabraut
3, við hliðina á bakaríinu. Þar
hefur það 2 samliggjandi
herbergi til umráða. Það hefur
vart farið framhjá notendum
safnsins að í sumar hafa orðið
nokkrar breytingar í því. Norður-
slóð sneri sér því til bókavarðar,
Birnu Kristjánsdóttur, og spurði
hana hverju þetta umrót sætti.
Birna sagði að verið væri að
flokka safnið og skrá samkvæmt
því flokkunarkerfi sem llest
bókasöfn nota. í kjölfar þess
kæmi síðan ný tilhögun við
útlán, þ.e.a.s. vasar með korti
yrðu settir í hverja bók. Einnig
yrði unnin upp spjaldskrá fyrir
satmð sem auðveldaði bæði
bókaverði og notendum að sjá
hvað til væri í safninu. Síðan
væri verið að ,,opna" safnið
meira, þannig að nú gæti fólk
gengið um bæði herbergin,
skoðað og valið sér bækur.
Verðmætustu ritin í eigu safns-
ins væru nú komin í örugga
geymslu þar sem þau væru ekki
til útlána. Birna sagði að safnið
ætti um 11 þúsund bækur og
væri mikið af bæði bókum og
tímaritum í geymslum úti í bæ,
en bókaeign safnsins væri löngu
búin að sprengja utan af sér
núverandi húsnæði. Það stæði
þó væntanlega til bóta þar sem
ætlunin væri að flytja safnið í
kjallara Ráðhúsins, þarsem það
fengi um 200 m: húspláss til
umráða, þ.e. umþaðbil fjór-
földun á stærð m.v. núverandi
húsnæði. Væntanlega yrði þá
jafnframt hægt að auka starfsem-
ina og gera hana fjölbreyttari.
Fastir lánþegar safnsins eru nú
tæpl. 200, þar af stór hópur
barna og unglinga og yrði
gaman að geta gert betur við
þann hóp notenda þegar húsa-
kynni og aðstaða leyfði, svo og
þá sem vildu nýta safnið en
kæmust ekki s.s. sjúka og
aldraða. Þeir munu þá væntan-
Birna Kristjánsdóttir bókavörður.
lega geta komið óskum sínum á
framfæri í gegnum síma og
fengið bækur sendar heim.
Birna bað blaðið að lokum að
koma því á framfæri að safnið
væri opið á mánudaga kl. 20.00-
22.00, miðvikudaga kl. 16.00-
19.00 og föstudaga kl. 16.00-
18.00. Árskortið kostar 170 kr.
og ætti það varla að koma í veg
fyrir að fleiri Dalvíkingar not-
færðu sér þessa sameiginlegu
bókaeign sína. Allir ættu að
geta fundið eitthvað við sitt
hæfi.
Norðurslóð tekur undir þau
orð og minnir á að góð bók er
gulli betri.
Sv.J.
Afréttarbotninum. Hún varekki
bein, heldur hafði skepnan
slagað stóran sveig til hægri í
Afréttarbotninum í tilraun til að
komast þar yfir fjallið en orðið
frá að hverfa og síðan tekið
stefnu á Svarfdælaskarð austan
Steingríms í botni Almennings.
Því miður reyndist of lág-
skýjað til þess að flugmaðurinn
treystist til að fljúga gegnum
skarðið og leita slóðarinnar
hinumegin og var þeim þætti
leitarinnar lokið. Kunnugir full-
yrtu við Albert og aðra þá, sem
fjöllum
hugðust leita hryssunnar áfram,
að hún hlyti að hafa lent í
Barkárdal og þar væri hennar
helst að leita, því ólíklegt yrði að
telja að hún hefði lagt í að snúa
til hægri yfir brattan fjallshrygg-
inn á bak við Steingrímshnjúk,
en þá hefði Kolbeinsdalur blasað
við og leiðin greið heim í Skaga-
Ijörð.
Því var gerður út leiðangur
ríðandi manna fram í botn
Barkárdals, en þar var ekkert
kvikt að sjá og var frekari leit
gefin upp á bátinn.
Þótt fögur séu fjöllin vor
feikn þau marga geyma.
Liggja um fannir freðin spor,
feigðin á þar heima.
í fyrstu göngum nú í haust
fóru leitarmenn upp í Myrkár-
dal, en sá afdalur er næstur fyrir
framan Barkárdal, sem gengur
suðvestur í fjöllin framarlega í
Hörgárdal. Efstur leitarmanna
á Myrkárdal var unglingspiltur
frá Myrkárbakka. Hann gekk
upp aðjökulrótum í botni dals-
ins. Gekk hann þar fram á
beinagrind af hrossi, nýkomna
undan sjnó, að því er virtist.
Hann sá að járn voru undir
framfótum skepnunnar. Náði
hann öðrum hófnum með skeif-
unni af kjúkunni og hafði með
sér til byggða svo sem til jar-
teikna. Skeifan var 8 gata og
skrúfaður broddur í tána. Á
þannig skeifum var líka horfna
merin frá Syðra-Garðshorni.
Brátt vitnaðist þar innfrá að
hross hefði týnst á þessum slóð-
um fyrir hálfu öðru ári og mátti
telja öruggt, að þarna væri
hryssan skagfirska fundin. Barst
fréttin hingað úteftir.
N ú er að líta á kortið. Sést þá
að hár en þunnur fjallskambur
skilur Barkárdal og Myrkárdal
þarna í botninum. Þó er þar
dálítið skarð, sem Gíslaskarð
nefnist. Þar handan við liggja
bein týndu hryssunnar.
Nú blasir það við, sem gerst
hefur og kalla má harmleik á
fjöllum. Hryssan hefur hugboð
um það, þegar hún er komin
fram í Almenningsbotn að rétta
stefnan heim í Skagafjörð liggi
yfir fjallið sem næst Stafns-
tungnaljalli. En sú leið er snar-
brött og engum hesti kleift að
brjótast þar upp jökulfönnina.
Hún snýr við og leitar fyrir sér
að færri leið þangað til hún
kemur austur fyrir Steingrím,
þangað sem við nú köllum
Svarfdælaskarð. Þangað kemur
hún dauðþreytt en full áhuga að
halda áfram og áleiðis niður í
Skagafjörð og heim.
En hvílík vonbrigði. í stað
þess að sjá niður í grænkandi
dal blasir ekkert við sjónum
annað en alhvít fjöll sem augað
eygir. E.t.v. hefur hún samt
reynt fyrir sér að komast til
hægri yfir í Kolbeinsdalinn, en
því miður, það er ekki léttur
leikur fyrir hana uppgefna af að
kafa djúpan snjóinn í botni
Skíðadals. En heldur en að snúa
nú til vinstri niður í Barkárdal,
þangað sem hún aldrei ætlaði
sér að fara, tekur hún nú það
óheillaráð að taka stefnu þvert
yfir Barkárjökul, framhjá Hóla-
mannaskarði, framhjá Héðins-
skarði, en ræður svo af að reyna
við Gíslaskarð þóit bratt sé upp
að fara. Hún neytir síðustu
krafta við að brjótast upp bratt-
ann í þeirri von að sjá hinu-
megin birtast snjólaust land,
skagfirskan dal.
En þar er enginn skagfirskur
dalur, aðeins hvítur jökull og
hömrum girt fjöll, botn Myrkár-
dals. Hryssanerþrotinkröftum,
hún skjögrar niður bratta hlíð-
ina, niður að rótum jökulsins og
orkar ekki meir. Hún sest að,
hengir höfuðið og bíður enda-
lokanna.
2 - NORÐURSLÓÐ