Norðurslóð - 16.12.1986, Blaðsíða 12

BJORNSTJERNE BJORNSON
99
Þín hirð þekkist, Norðmaður, hvar sem hún fer . .
U
Flestir íslendingar kannast við norska skáldið Björnstjerne Björn-
son, 1832-1910, og margir hafa lesið einhver af verkum hans. Nægir
að nefna bækurnar Sigrún á Sunnuhvoli, Árni og Kátur piltur, allt
verk frá yngri árum skáldsins. Þá má minnast þess, að þjóðsögur
Norðmanna, Ja, vi elsker dette landet, er eftir Björnson.
, c\0
J
n

M
ríí-á /lölcnbincjum i iuijiíjauitv
8.®esetnfer 1902.
Síðsumars 1985 átti undir-
ritaður þess kost. að ferðast svo-
lítið um Noreg sbr. frásögn í
jólablaði Norðurslóðar í fyrra, í
fótspor feðranna. Við hjónin
fórum með Bergensjárnbraut-
inni til Osló þar sem við áttum
kunningja. Með þeim ókum við
í bíl í stóra hringferð norður og
austur í kringum stóra stöðu-
vatnið Mjösen, stærsta vatn
Noregs.
Austan við vatnið er smábær-
inn Hamar, vinabær Dalvíkur,
en norðan við er bærinn
Lillehammer með sínum frægu
byggðasöfnum. Ekki langt lyrir
ofan Lillehammer gengur hliðar-
dalur til vesturs út frá Guð-
brandsdal. Sá heitir Gausdalur,
fagur dalur og mjög búsældar-
legur. Skammt upp í dalnum er
bústaður Björnstjerne Björn-
sons, Aulestad. (Au-in í þessum
nöfnum berast fram eins og áv
eða eitthvað ntjög nærri þ\ í.)
Við ferðafélagár gistum í
Lillehammer en ókunt svo dag-
inn eftir upp í Gausdal til að
heimsækja bústað skáldsins.
Þessi heimsókn var mjög
skemnitileg. Norðmenn bera
mikla virðingu fyrir skáldi sínu
og héiðra minningu hans með
því að yiðhalda bústað hans og
heimili rétt eins og þau byggju
Björnstjerne Björnson.
Heimili Björnsons, Aulestad.
þar enn Björnstjerne og Karólína.
Þaö gerði heimsókn okkar
eltirminnilcgri en ella, aö þennan
dag'var komiö þarna mynda-
tökufólk frá norska sjónvarpinu
til að gera þátt um Aulestad í
prógramminu „Norge runt“
þ.e. ,,Út um allan Norcg" eða
citthvað því um líkt. Nú var
korniö aö lokunartíma safnsins
og við íslensku gestirnir bjugg-
um okkur til að fara cins og
aðrir. Þá kallaði einhver í okkur
og bað okkur að doka við, svo
hægt væri aö taka rnynd af
útlcndum gestum koma í heim-
sókn í safnið. Við tókum þessu
Ijúfmannlega en myndatakan
gekk brösuglcga, svo viö uröum
að endurtaka hlutverk okkar
scm áhugasamir gestir og skoð-
endur líklega 4-5 sinnum. Von-
andi hclur það þó lukkast vel aö
lokurn svo a(S norskir sjón-
varpsáhorfendur hafi fengið aö
sjá gáfulega íslendinga horfa í
kringum sig hinum fagra og
fræga Aulestad.
En þessi útúrdúr varð til þess,
að við náðum betra sambandi
en ella hefði oröið við safn-
vörðinn Jakob Agotnes og
fengum við að sjá og vita meira
um stofnunina heldur en aðrir
gestir. M.a. sáum við lokaöan
skáp nteð glerhurðum þar sem
var geymt heiðursgjafir ogskjöl,
sem skáldinu höfðu borist á 70
ára aimæli hans 8. desembcr
1902. M.a. sáum yið, aö þar var
skjal í brúnu skinnbandi letrað
gylltum stöfum: Til skáldsins
Björnstjerne Björnson, 8. des.
1902, frá Reykjavík. Við báðum
að fá aðsjá þetta plaggogJakob
sagði að það væri nú sjálfsagt,
opnaði læstan skápinn og rétti
okkur plaggið.
Innihaldið reyndist vera þetta:
Á innbundnum blöðum erlyrst
Ijögurra vísna afmælisljóð
Þorsteins Erlingssonar til skálds-
ins, ein vísa á hverju blaði.
(Ljóðið er að finna í kvæðasafni
Þorsteins.) Þá skrautritað ávarp
til skáldsins frá íslendingum
með grænum. rauðum og gyllt-
um skreytingum. Ávarpið er á 3
síðum og síðan koma undir-
skriftir á 10 síðum alls 215
manna í Reykjavík og nágrenni.
Þarna kennir margra grasa oger
gaman að sjá hvc mikil er
breiddin í því liði, sem hefur
viljað hylla hið norska skáld.
Þarna eru flestir-æðstu embættis-
menn þjóðarinnar og síðan allt
„niður" í skólafólk og verka-
íólk. Sérstaklega er athyglisvert,
hve margar konur skrifa á
listann, húsfrú, húsfreyja, ung-
frú, ungfreyja. Það mundi helg-
ast af því, að Björnson var
Björnson og Karólína.
iC
:W
iffi tótoi.
....sjötíu im afmtt’íi »k\r
r fituuuu rár fftfbrœöur ttbar
í út&afí ttortmr fjuöt fif ub fhjtia
'úf ijöur jkkítfceti rorí og úntakr
fgv Mir.
‘93ár nt 40 úr mt ttú fiíúti

ö • • siöatt rr rafit i tjöar mtrt) fijrðt ktitv
J ugt ahueutúttgi fjér á tatríö.. Eú
er fjér rarfa jiaö tuaratáartt í
tauöi, m ffefet efefei jtaö og uiröi.
'flu aufe jtess sem jttjtt er á uorf
œáf af ritum tröar, fjefir fjoer og
1
íitttt racitfaöur Jsfcttöittgur fyígst itteö
öfftt scra jjér fjafiö ritaö.
-Sfeátörit tjöar i Jtuttöttu utáíi og
óöunönu ciga fjér á fattöt ócfaö fteirr
uitti, fjeíöur m rií ttofefeurs anttars jfeálös,
cr á áttcttöa fuugu fjeftr ritaö.
praráíta tjöarfpr sauttíetfe ogrétfe
wsi í fjciittitium fgtr og sföar fjcfir jafttan
sttoríiö uiöfeuatttatt strcug i fjjörtutu rar
um. ©ss Ijefir fjetíiur alörei gíetjrast,
fjuc goft jtér Cogöuö tit tttáía uorra titcö'
au sfjórraröaráíía uor stóö scttt fjarö1
ast. .
P ö forua œttfattö forfeöra uortra
cr oröiö oss ctut feœrara fgrir faö, aö
jjcr eruö sottur jtess.

0
(f&Á4 \
]/. /a- *•>■ ~<"
(7 1

/

tA'**. n .L
cxð >r .
i/ < (Jfv'J U> id <L(r>\
f Ótókhðí ucúixv
A/lh'un/jO;
' /,yV
•yc>• ;*/'** S/
a: á-»v
sterkur málsvari kvenna og
baráttumála þeirra.
Þegar við vorum komin heim
úr þessari bráðskemmtilegu
Noregsreisu datt mér í hug, að
líklega hefðu.ekki margir íslend-
ingar lengið tækiíæri til að líta
þetta merkilega plagg augum
síðan það var sent til Noregs
fyrir 84 árum. Ég skrifaði því
Jakobi Ágotnes og bað hann að
senda mér ljósrit af þessu
heiðursplaggi og lofa mér að
birta það í blaðinu Norðurslóð á
Norðuríslandi. Jakob hefur
brugðið fljótt við og sendi um
hæl umbeðið ljósrit.
Á þessari opnu sjáum við svo í
smækkaðri mynd Ijóðið og
ávarpið og fyrstu og síðustu
Skáld
hyllir
skáld
undirskriftasíðurnar. Því miður
vantar litina en við því verður
ekki gert.
Ég held það megi óhætt
fullyrða, að þetta sé einstakt
skjal, í þeim skilningi, að aldrei
fyrr eða síðar hafi íslendingar
fundið hvöt hjá sér til að senda
útlendu skáldi svona hyllingu og
vinarkveðju. Áreiðanlega hefur
Björnson ekki skilið mikið af
ávarpinu og enn síður kvæðinu.
En hinsvegar er nokkurn veginn
víst að hann hefur skilið og
skynjað þann einlæga vinar- og
þakklætishug frá íslensku frænd-
þjóðinni, sem birtist í þessu
Iramtaki og öllum undirskrift-
unum,
Hjörtur E. Þórarinsson
XS\\\Ut ()ivb fjcRRist, Scovbiuabuv, áuav fcm ffiu jcr,
7foav ffcrja fuo mavgiv 03 frtjaffir;
joeir gauga nú fáir mcb gitbari tjcr
og gu[[f;jáfmitut fcfcfejum ycr afíir.
Viv fecubum fcr föugiunuinfigur á 6forb;
jbú |cv, ab ucv feuuuum ab gcptua.
4 fjátfum off finnum ncr aff foift 03 orb,
I 03 ^áíanb cr jcinfc íif ab gfcijma.
<r
-^.ú feomýfc ijcr fuo j'vtbur og feuabbir fuo fnjaft;
0|'*ucr feenbum [ng, fóúgiuu og ftálib,'
o|j* jauot |cm ucr varum '
03 cibgamia nornxua má(ib.
^ “r‘" r.......*•' ......... i ccfct rib joab a(f
).
'Jöau ftjígbi fcr famtfcifeauo fvccfefcifei 03 Ivausfc,
off jan&tab (;aun fe'cmni jtar fjáífurf
fn’t Ijamt gctur cinfatuafl fjaft Jocffa vaust,
fcm (jcyvist um gjövuaUav áíjuv.
ja uíst Ijaja fevotiúf (;cv ycstuv um fai
þciv uotöugu, gíampanbi (;fjómar-
og fecvvút vwvi’ ab ícovbuvtöab aftu foab a’,
fcm öfíugaot bvcnnir og (jómar.
Pcr orfeum fvo litib ab ftafefea fanu ftig
ejii |cm ftóvmcnnib öíbunum vybur.
lítt (jcyrbtuu rcv jÖraubcs og bcyrbum vcr
og í;cvópib; fl©aun(cifei og j'ribnr"
6ío\\ g j)ú ucrbur œ tucb Ijc'uu tvcmotu 1 för,
r ,V Cí-S. ' , O
Jfcm fmua jcr ajltb 1 feouomn
og láta’ cfefei j'töbuaöt l;inn (cijtvanbi (;jör
yy UU3 áLoki cr Ijögguiun úr bönbum.
0ú orruö'Lunótt j’crbur l;ávcyst og l;övb,
cn l;ucrninn cr fíka ja bagur!
Ur a’giuum vi&ttt i;in ibgvaua jövb,
cu óbygbuv (jiininn og jaguv.
Þ1 a

12 NORÐU RSLOÐ
NORÐURSLÓÐ 13