Norðurslóð


Norðurslóð - 16.12.1986, Page 14

Norðurslóð - 16.12.1986, Page 14
Fyrirhyggjulítið ferðalag „Komist hefur í krappan dans“ Þessi ferð var farin fyrir 63 árum milli jóla og nýjárs. Flestu fólki er svo farið að eftir því sem líður á ævina, því skýrari verða minn- ingarnar frá æskuárunum. Svo ljóslifandi geta þær orðið að „það er eins og gerst hafi í gær". Veturinn 1923-24 var ég í vist á Siglufirði hjá Stefáni bróður mínum og Jenseyju konu hans. Foreldrar mínir áttu þá heima í Dæli í Fljótum. Nokkrar stúlkur úr Fljótum voru þá sem oftar í vist á Siglu- Dagbjört á unga aldri. firði, og var ég kunnug einni þeirra. Hafði talast svo til á milli okkar að við færum heim á milli jóla og nýjárs gangandi á skíðum. Þetta var þriðji vetur- inn minn á Siglufirði, en ég hafði ekki áður farið í jólafrí, enda var lítið um slíkt á þeim árum. Ég fékk leyfi hjá hús- bændum mínum og Stefán bróðir minn lánaði mér skíði, sem hann átti, en stóran brodd- staf fékk ég að láni hjá gömlum manni á Eyrinni. Skíðin voru heimasmíðuð, eins og algengt var, og líklega eftir pabba okkar, en ekki voru það beinlín- is kvenskíðL Ekki þekktust þá bindingar, og voru þess í stað notuð tábönd, sem flest eldra fólk úr snjóasveitum mun kann- ast við. Bróðir minn bjó skíðin til fjallferðarinnar, gerði að tá- böndum og setti ný nasabönd. En það voru snærislykkjur sem brugðið var gegnum göt á skíðistánni. í þessar lykkjur voru svo bundin snæri svo löng að ég gat brugðið þeim utan um mig og hnýtt að. Þetta var algengur öryggis- útbúnaður, þegar farið var um fjallvegi. Því ekki mátti mikið útaf bera, svo fóturinn losnaði úr táböndunum og rann þá skíðið áfram niður brekkuna og gat verið tafsamt að elta það, svo hlutust jafnvel slys af. Nú rann upp hinn ákveðni dagur, og ég legg af stað utanúr Bakka, þar sem við áttum heima. Gerði ég svo vart við mig í húsi því sem stúlkan vann í og bjóst við að hún biði mín ferðbúin. En það var nú eitthvað annað. Hún var byrjuð á þvotti og sagðist ekki geta farið. Mér brá nokkuð, því það var hún, sem átti upptökin af þessu ferðalagi. Nú voru góð ráð dýr. Átti ég að snúa við eftir allt umstangið. Nei. Fyrirhyggjuleysi æskunnar var á öðru máli. „Ég fer þá bara ein“ sagði ég og kvaddi. Ég var alveg viss um að rata, ég bar búin að fara þessa leið oftar en einu sinni bæði að sumri og vetri. Gekk ég nú sem leið lá suður úr bænum, rétt fyrir ofan Höfn, sem þá var bújörð. Bjart var orðið af degi, enda hefir klukkan 14 - NORÐURSLÓÐ verið farin að ganga ellefu. Veður var bjart lágskýjað en kyrrt. Skíðafærið var gott, en nokkuð laus snjórinn og mátti ekki mikið hvessa, svo kominn væri skafrenningur. Vel miðaði mér áfram og brátt var ég fyrir ofan Steina- ílatir, þar var þá búið. Ég tók stefnu nokkuð ofarlega við fjallið til að stytta mér leið, var það oftast vetrarleiðin Siglu- fjarðarmegin, og var þá komið skáhallt að hinni löngu og háu Skarðsbrekku. Ég sá heim að Skarðdal langt fyrir sunnan mína leið. En oft munu menn hafa komið þar við, þó heldur á leið til Siglufjarðar. Mér hafði gengið vel þangað til ég kom í Skarðsbrekkuna, þá gjörbreyttist snjórinn, var mjúkur og klesstur og fór strax að tolla við skíðin, ég reyndi að verka af þeim, en brátt sótti í sama horfið, skíðin urðu eins og sívalningar, og fyllti undir iljun- um, svo engin leið var að mjaka þeim áfram. Ekki þekktist þá skíðaáburður, þó höfðu menn oft með sér tólgarmola, eða steinolíu í glasi og báru það á, en hvorugt hafði ég, enda kom það ekki að miklum notum. Nú var ekki um annað að ræða en kafa lausfóta og draga enda var nú aftur komið gott skíðafæri. Ég var vön skíðum frá blautu barnsbeini og lék mér á skíðum hvern vetur sem krakki í Fljótum. Lét ég bruna alveg niður á „Fellin" svonefnd og þar áfram, en ekki var trútt um að þar færu að rifjast upp ýmsar sögur, sem áttu að hafa gerst á þessum slóðum. Meinvættur átti að halda sig þarna einhvers staðar og verða ferðamönnum að grandi. í bókinni „Siglufjörður“ er getið um loftandann í Siglu- fjarðarskarði: „Hann þóttust margir hafa séð, og var honum lýst sem skýstólpa, sem steyptist yfír ferðamenn og jafnt á ljósum degi, sem nóttu, en þó ekki nema einn í senn, þó fleiri væru á ferð og varð það þess manns bani er fyrir varð. Svo rammt kvað að þessum ógnum að í byrjun 18. aldar, var svo komið að ferðir lögðust að mestu niðui um Siglufjarðarskarð - ----- En hvað var til ráða! Enginn mannlegur máttur gat yfirbugað slíkan loftanda, þar urðu æðri máttarvöld að koma til skjalanna. —- Steinn biskupá Hólum skarst í leikinn og fékk séra Þorleif Skaptason prófast í Múla í Þingeyjarsýslu, til að vígja Skarðið, og flytja þar bænagjörð og guðsþjónustu. Siglufjarðarskarð 1944. Sjá vegagerð. skíðin. Það var ekki þægilegt, því ég sökk vel í miðjan kálfa í hverju spori. Áfram miðaði þó, en öðru hvoru þurfti ég að staldra við og blása úr nös. Loks var mér orðið svo heitt, að ég klæddi mig úr peysu og einhverju fleiru og batt í pinkil á bakið, þannig að ég hefði báðar hendur lausar, og var mér við það léttara um púlið. Allt tekur enda, og upp komst ég í Skarðið og varð ég þá fegnari en orð fá lýst. En rétt sem ég kem þarna upp, koma tveir menn upp í Skarðið hinumegin frá innan úr Fljótum. Þeir stönsuðu hjá mér og töluðu við mig, voru þeir mjög hissa að hitta mig þarna aleina á ferð, var það víst einsdæmi um kvenmann. Ekki reyndu þeir samt að snúa mér við, en sögðu mér að ganga í slóðina sína, og kom mér vel að hafa hana það sem eftir var, því það var löng leið. Ég klæddi mig svo í fötin aftur og sté á skíðin hin hress- asta. Settist ég nú á stafinn þannig að broddurinn nam við snjóinn milli skíðanna, en ég hélt með báðum höndum um efri hluta hans. Þannig gat ég stjórnað hrað- anum, en lét gamminn geysa, Áður hafði verið hlaðið þar grjótaltari mikið. Safnaðist saman mannijöldi undir forystu nokkurra vígðra manna við athöfn þessa. Eftir þetta þótti bregða um til batnaðar og tóku menn nú aftur upp ferðir yfir Skarðið, og voru hugdjarfari og öruggari en áður. En lengi síðan var það siðvenja að ferðamenn gerðu bæn sína við altarið í Skarðinu, þá er þeir fóru milli Sigluljarðar og Fljóta. Upp frá þessu hafa engar sögur farið af hinum skæða loftanda, en því fór fjarri að slys á ferðamönnum legðust með öllu af á Skarðinu og hafa menn orðið úti á þessari leið allt fram á síðustu tíma, en hafa þó öll átt skýranlegar orsakir.“ Þessi kaíli er tekinn lítið styttur úr áðurnefndri bók. Því er svo við að bæta, að það var haft fyrir satt í Fljótum að Guðmundur biskup góði hefði vígt Skarðið, og altarið kallað Gvendaraltari. Tvö dauðsföll höfðu orðið þarna í mínu minni, og þóttust sumir vepða varir við reimleika eða eitthvað óhreint á leið sinni. Læt ég hér fljóta með frásögn af séra Jónmundi Barðspresti. Hann kom frá Siglufirði að Hraunum kaldur og hrakinn að kvöldi eða aðrir sögðu um nótt og kvað þá vísu þessa: Komist hefur í krappan dans klerkurinn frá Barði. Andskotinn og árar hans eru á þessu Skarði. Ekki varð ég vör við neitt óhreint, og ég fór eins hratt yfir og kostur var og kom mér vel að hafa slóðina inn bratta hlíð, sem Eggjabrekka var kölluð, og má heita að standi með manni. Þar fyrir innan taka við hæðir, sem kallast Eggjar og brátt sá ég heim í Fljótin. Létti mér þá mjög fyrir brjósti, og lét bruna niður hverja brekku. Ég fór framhjá Hraunum, en kom við á næsta bæ sunnan við, sem heitir Lambanes-Reykir. Þar kvaddi ég dyra og bað um að drekka, var ég orðin allþyrst, því ekki var nesti með í förinni. Ég svalg mjólkina þarna í bæjardyrunum, því ég vildi ekki þiggja boð í bæinn, enda allmjög tekið að skyggja. Tók ég nú strikið þvert yfir Miklavatn og þótti mér nú leiðin ekki löng heim í Dæli, enda næstum bein leið og nánas’t. sléttlendi. Var rétt að verða fulldimmt, þegar ég var komin heim á hlað. Móðir mín og mágkona báðu guð að hjálpa sér, þegarégsagðý þeim að ég hefði komið ein og þóttust mig úr helju heimt hafa. Ég bara hló, eins og ungling- um er tamt oggatekki fundiðað mikið væri að óttast, þegar ég var komin alla leið heil á húfi. Vissulega var þetta ferðalag fyrirhyggjulítið flan, eins og ég sá síðar meir. Ekki var ég mikill bógur, ef eitthvað hefði borið útaf með veður. Ég hef oft á lífsleiðinni orðið vör við vökula handleiðslu mér til hjálpar í éljagangi dægranna. Fyrirbænum trúaðra foreldra minna á ég mikið að þakka, þeirra fordæmi er arfur, sem ekki glatast. Þau héldu ávalt þeim sið að fara með bænir í byrjun ferðar af heimili. Meðal margra bæna- versa, sem þau kenndu okkur börnum sínum var þetta erindi úr fyrsta passíusálmi: Lausnarans venju lær og halt lofa þinn guð og dýrka skalt. Bænarlaus aldrei byrjuð sé burtför af þínu heimili. Dagbjört Ásgrímsdóttir Blómabúðin ILEX Mikið úrval af jóla- og gjafavöru, hýasintur, greni, jólastjörnur, afskorin blóm og jólaskreytingar. Alltaf heitt á könnunni. Verið velkomin. Óskum öllum Dalvikingum og nærsveitamönnum gleðilegra jóla og farsœls komandi árs, með þökk fyrir viðskipfin. Ilex S. 61212 Við óskum landsmönnum gleðilegra jóla, árs og friðar og þökkum samstarfið á árinu sem er að líða. □ BrajnnBúTnrtuic ísinnns LÍFTRYGGING GAGNKV€MT TRYCGINGAFÉLAG

x

Norðurslóð

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Norðurslóð
https://timarit.is/publication/1253

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.