Norðurslóð - 18.05.1994, Blaðsíða 2

2 — NORÐURSLÓÐ
NORÐURSLÓÐ
Útgefandi:
Rimar hf.
Ritstjórar og ábyrgðarmenn:
Hjörleifur Hjartarson, Laugahlíð, Svarfaðardal
Jóhann Antonsson, Dalvík
Framkvæmdastjóri:
Sigríður Hafstað, Tjörn. Sími 96-61555
Blaðamennska og tölvuumbrot:
Þröstur Haraldsson, Daivík
Prentun: Dagsprent hf. Akureyri
Orð eru dýr
s
A þessum viðsjárverðu tímum þegar minnsti neisti
getur orðið að stóru báli var sú ákvörðun tekin í rit-
stjórn Norðurslóðar að helga Ieiðaraplássið ljóðlist-
inni. Það þótti við hæfi að hefja leikinn með Ijóði
Sigfúsar Daðasonar úr bókinni Hendur og orð:
Orð
ég segi alltaffœrri ogfœrri orð
enda hafði ég lengi á þeim illan bifur.
Tign mannsins segja þeir
þó þeir geri sér ekki Ijóst að orð eru dýr
né með hverju þeir geti borgað.
Bráðum á að dimma
en annars vitum við ekki margt
sjá: hinfögru andlit
hin marglitu hrjáðu andlit líða hjá
líða hjá og hverfa
og hispursmeyjar þar og hér
önnum kafnar að lengja sólarhringinn
(til þess að við gefumst ekki upp
í leit okkar að efiiafrœðilega hreinu tungumáli
til að nota í laumi.)
Nei við vorum trúi ég að tala um orð
ýmsum eru þau víst mjög leiðitöm -
þeir taka upp orð í kippum við götu sína
og tala - þaðfœ ég enn ekki skilið.
Hvað sem öðru líður vil ég biðja menn
að fara varlega með orð
þau geta sprungið
og þó er hitt öllu hœttulegra
það getur vöknað í púðrinu.
Gagnvart þessum vanda hefég lengi verið skelfingu
lostinn
og reyndar vitum við mjög fátt
nema að bráðum á að dimma -
nýtt tungl
nýtt glas af víni
novissima verba.
En auk þess að vera kosningamánuður er maí einn-
ig vormánuður. Þess vegna Ijúkum við leiðaranum
með vorljóði eftir Jóhannes úr Kötlum. Einfarí
heitir það og hangir uppi á vegg í Skagfjörðsskála í
Þórsmörk þar sem skáldið var þjóðgarðsvörður í
mörg sumur:
Loks er ég kominn heim í hofminna jökla
hljóðpípuleikari jónsmessunótta
rautt við íshjarans rönd hefur lítið blóm
rót sínafest í bergi
eitt
svalar lindirfrá sólbráð hríslast um ökla
sviðinn eyðist með hverju skrefi
lokið erflótta
heiðríkja fyllir tímans og rúmsins tóm
tál og efi
leynist nú hvergi
égfinn ekkiframar til ótta
fel mig guði landsins og spyr ekki um neitt.
Skriöjökull gengur fram úr Gljúfurárjökli. Blekkill gnæfir yfir iniöjan jökul.
Endurminningar
Skíðadalnum
Mynd: Chris Cascldinc
ur
Úr því aó viö hölúm leiðst út í upp-
rifjun á atvikum liðinna daga í
Sveinsstaðaafrétt dettur rnér í hug
að tcygja lopann lítið eitt lengra.
Allt frá frumbernskuárum hcfur
hvílt í hugum okkar krakkanna
einhverskonar dulúó yfir þessum
innstu drögurn sveitarinnar, þar
sem fólk hafði áður búið, en var nú
horfið á braut.
Eg hef áreiðanlega ekki verió
hár í loftinu þegar það gerðist, sem
hér segir frá. Líklega hef ég verið á
8. árinu, það hefur þá verið haustið
1927, að ég heyrði að afstöðnum
fyrstu göngum piltana vera að tala
sín á milli um hörntulegan atburó,
sem hefói átt sér staö í Afréttinni
einhverntímann þá um sumarió.
Aður en lengra er haldió verð ég
aó minnast á „skessuketilinn“,
Kerið, sem svo var nefnt af
gangnamönnum og er nefnt í ör-
nefnaskrá Siguróar. Þaó er strokk-
laga gjóta sorfin nióur í bert bergið
austan árinnar á brúninni vió
Sveinsstaðafoss. Skessukatlar eru
vel þekkt jarðfræðilegt fyrirbæri
og myndast þar sem straumvatn
nær að velta um sjálfan sig mola úr
hörðu bergi. Meó tíð og tíma gref-
ur steinninn sívala gjótu niður í
bergió, scm fcr mjókkandi niður
eftir því sem steinmolinn slípast
sjálfur. Þessir „katlar“ eru gjarnan
fullir af vatni á vorin, en þorna
þegar á sumar líður. Alltaf er þó
vatnsdreitill í botninum.
Svarta gimbrin
hans Hjörleifs
Þá er að snúa aftur aó efninu: Það
sem Tjarnarpiltar voru aó tala um
var það að gangnamenn sem fóru
að fossinum til aó líta eftir brúnni
og komu að katlinum, hefóu séð
þar niðrí hræiö af stórri, svartri
gimbur. Þctta var reyndar ekki
fyrsta fórnarlamb pyttsins aó tarna,
og kunnu rnenn ýms dæmi þar
uppá, cins og hann séra Hallgrímur
segir. Menn gátu seilst niður að
lambshausnum og þuklað eftir
ntarkinu. Það kom í ljós, að eig-
andi lambsins var Hjörleifur bóndi
Jóhannsson í Gullbringu og var
þetta eitt af hans vænstu lömbum.
Upp úr þessu mun það hafa ver-
ið, að hreppsnefndin lét setja upp
gaddavírsgirðingu, sern átti að
tryggja það, aó búfé kænti ckki of
nærri þeim hálu, slcipu klöppum,
sem umkringja „skessuketilinn“
sem rnenn kalla kerið.
Örlög Randalínar
En fleiri eru drápspyttirnir í Airétt-
inni þótt ekki fari af þcirn ncinar
frægðarsögur. Fyrir svo sem 12-15
árum átti undirritaður dálítinn hóp
af ungneytum, kvígum og uxunt í
Afréttinni. Meðal þeirra var sér-
kennilega bröndótt kvíga, sem átti
aó bcra seint urn haustið (snemrn-
bær kvíga).
Þetta sumar sem oftar voru út-
lendir stúdcntar við mælingar og
rannsóknir þarna í fjöllununr og
höfðu bækistöð sína fram við Al-
ntenningsbrú. Eg var í nokkru
sambandi viö þetta lolk og þegar
það kvaddi og bjó sig á brott, ég
held rétt fyrir göngurnar, komu
þeir við hér á bæ til að kveója dal-
inn formlega og þakka fyrir sig.
Að skilnaði lét einn Breti þess
getió vió mig, að þeir hefðu gengið
fram á dauóan nautgrip í dýi eða
pytti að því er mér skildist utarlega
í Alntenningi, ekki rnjög langt frá
búóum þeirra félaga. Hann bætti
því við, að skepnan hcl'ði haft ein-
hver merki í eyrum. En sérstaklega
tók hann fram, aó skepnan hefói
verið fallega röndótt eóa bröndótt
á litinn.
Strax grunaöi mig, aö þessa
skepnu hefði ég átt og baó ég
gangnamenn aó svipast um eftir
henni í pyttinum. Ekkert slíkt
fundu þeir hvorki þá né síðar.
Hinsvcgar kom væna haustbæra
kvígan mín, Randalín, ekki fram í
nautasmöluninni og aldrei síðar.
Það er ýmislegt, sem jörðin gleypir
og skilar aldrei aftur.
HEÞ.
Sparisjóður Svarfdæla
wm
Dalvík - Árskógi - Hrísey
sendir viðskiptavinum kveðjur guðs og sínar og
óskir um hlýtt og sólríkt sumar. En hvort sem
sólskinsdagarnir verða fleiri eða færri mun
sparisjóðurinn standa stöðugur á sinni príeinu
rót og taka á móti hverjum sem að garði ber
með sólskinsbros á vör.
Gleðilegt sumar og happaríkt til lands og sjávar
Sparisjóður Svarfdæla 4»
Dalvík - Arskógi - Hrísey
s. 61600 s. 61880 s. 61785