Tíðindi um stjórnarmálefni Íslands - 01.01.1864, Page 686
678
UM ÁRGJALD AF BRAUÐDM.
1863. 4. nb fé því, sem fæst af brauíiunum tneb því árgjaldi, sem
X8. febniarm. hér er stungib upp á, skuli skipt í tvo jafna hluta til stvrks
handa uppgjafaprestum og prestaekkjum á íslandi.
Um þetta efni skal nú stjórnarrábib fara nokkrum orbum:
Svo sem þegar er vikib á í bréfi stjórnarrábsius 14. októ-
herm. 1859, er ekki frá stjórnarrábsins hálfu neitt því til
fyrirstöbu, ab braubamatsgjörbin frá 1853 verbi lögb fyrir kon-
ung til stabfestingar, þegar búib er ab leibrétta hana samkvæmt
uppástungum frá synódus, er þér, herra stiptamtmabur, og þér
háæruverbugi herra, hafib fallizt á, og einnig hæta inn í hana
því, er vantabi; eigi er heldur neitt því til fyrirstöbu, ab
reiknab sé eptir hraubamatsgjörb þessari árgjald af braubunum
til fátækra uppgjafapresta og prestaekkna samkvæmt uppástungu
ybar , er hyggb var á áliti synódusar. þó er abgætandi, ab í
þessu efni er í bréfi ybar vikib á takmörkun, sem eigi er
tekin fram í uppástungunni, en þab er sú, „ab árgjaldib, svo
sem ákvebib sé í eldri lagaákvörbunum, skuli eigi greitt af
neinu braubi, þar sem nokkur er í braubinu, er eptirlauna
nýtur;” er þetta ab því leyti, er ekkjurnar snertir, byggt á
ákvörbunum í konungsbréfi 5. júním. 1750, 7. grein, en þar á
móti er þab, ab því er snertir uppgjafaprestana, ekki nefnt í
konungsbréfunum frá 14. febrúar 1705, sem hafa reglurnar um
gjaldib til þeirra. Ef því þessi takmörkun á ab eiga sér stab
framvegis, verbur ab álíta réttast abákveba slíkt meb berum orbum.
Enn fremur virbist stjórnarrábinu ekkert athugavert vib,
ab braubunum, svo sem uppá er stungib , sé skipt í flokka á
þenna hátt: a. abalbraub (700 rd. og þar framyfir), b. betri
mebalbraub (500—700 rd.), c. mebalbraub (350—500 rd.) og
d. fátæk braub (minni en 350 rd.); eigi virbist heldur vera
neitt móti uppástungu þeirri, sem gjörb er í sambandi vib
þessa skipting, ab hans hátign konungurinn abeins veiti þau
braub, sem heyra til 1. flokki (en í honum eru nú 8 braub,
þareb bæta verbur Garba braubi í Gullbringu sýslu vib hin 7
braubin, sem talin eru til þessa flokks í bréfi stiptsyfirvaldanna,
þar sem tekjur þess braubs eru 701 rd. 59 sk. eptir brauba-
matsgjörbinni frá 1853); ab stiptsyfirvöldin þar á móti veiti