Norðurslóð - 28.04.2005, Blaðsíða 5

Norðurslóð - 5
Má ég kynna?
Mannrækt og mario-
nettur á Þverá
í Skíðadal
/
Þverá í Skíðadal búa hjónin Bernd
Ogrodnik og Hildur M. Jónsdóttir
Þverá féll sem kunnugt er úr tölu
bújarða nokkru fyrir síðustu aldamót og
var um tíma eyðibýli. Tún og útihús voru
og eru þó nytjuð af Óskari í Dæli sem á
jörðina. Bernd og Hildur fluttu að Þverá í
júní 2003. Þau eru ein þeirra athafnasömu
einstaklinga sem kosið hafa að leita út úr
borgarysnum og sest að hér í sveit á síð-
ustu árum en stunda vinnu annars staðar.
Bernd er brúðuleikhúsmaður og er mik-
ið á ferðinni í Evrópu og Ameríku með
brúðuleikhús sitt. Raunar ætti að vera
óþarfi að kynna hann hér því segja má að
hann hafi í vetur tekið íslenskt leikhús með
trompi og slegið í gegn, fyrst í sýningunni
Klaufar og Kóngsdœtur í Þjóðleikhúsinu
sem byggt er á ævintýrum H. C. Andersen
og núna í öllu miskunnarlausari leiksýn-
ingu Koddamanninum.
í gamla yfirgefna loðdýraskálanum
á Þverá gefur nú að líta sannkallað
ævintýraland þar sem er smíðaverk-
stæði brúðugerðarmannsins, skrifstofa og
æfingaraðstaða. Þar situr hann og smíðar,
teiknar, skrifar leikrit og æfir næstu sýn-
ingar. Þarna eru brúður af öllum gerðum
hangandi uppi innan um smíðaverkfæri
af ýmsum toga og allt í röð og reglu. Og
í æfingarherberginu er fjölskrúðugt safn
hljóðfæra ásamt myndum og bókum sem
tengjast listgreininni.
En hvers vegna Þverá í Skíðadal af
öllum stöðum á jörðinni?
Hildur: „Húsabakkaskóli. Hann spilar
þar stóran þátt en reyndar ekki bara skól-
inn. Við höfðum um nokkurn tíma verið
að svipast um eftir stað utan Reykjavíkur
til að setjast að á. Bernd var með leik-
sýningu í Húsabakkaskóla árið 2001. Þá
var Myriam Dalstein kennari við skólann
og hún bauð honum heim í Skeið í kaffi.
Bernd heillaðist af dalnum, fjöllunum og
arins
i einkaskóla í Húsabakkaskóla. Fylgjendur
: skólans segja niðurstöðuna mikil vonbrigði og
lýsa efasemdum um að Dalvíkurskóli uppfylli
lagaskyldur um aðbúnað. Bæjaryfirvöld segja
, hins vegar að Dalvíkurskóli verði nánast fuíl-
setinn eftir að nemendur Húsabakkaskóla sam-
r einast skólanum og að skólinn muni uppfylla
í kröfur um stærð og um lágmarksaðbúnað.
! Tilraun 90 ára
i Fyrir skömmu fögnuðu félagar í kvenfélaginu
1 Tilraun í Svarfaðardal 90 ára afmæli félagsins,
1 og var boðið til hátíðarkvöldverðar að Rimum
þar sem ýmislegt var til gamans gert.
i Kvenfélagið Tilraun var stofnað 1. apríl 1915
á þinghúsinu að Grund, en helsti hvatamaður-
inn að stofnun félagsins var Jónína Sigurðar-
dóttir frá Lækjarmóti.
Á stofnfundinn mættu 27 konur, en 6 aðr-
ar bættust skömmu síðar í félagið og teljast til
stofnenda.
kraftinum sem hér er. Það skipti engum
togum, hann hringdi í mig og tilkynnti mér
að hann væri búinn að finna sveitina okk-
ar og sagði mér að koma. Ég hoppaði upp
í næstu vél og sannfærðist um leið og ég
kom í Svarfaðardal. Þá fórum við bara að
leita, við gerðum tilboð í Syðra Garðshorn
og kíktum á fleiri staði en á endanum kom
Þverá upp í hendurnar á okkur. Helst vild-
um við kaupa staðinn en hann er víst ekki
til sölu."
Hildur er Reykvíkingur í húð og hár,
alin upp í Laugarnesinu. Hún segist samt
augljóslega vera með einhver sveitagen í
sér. Því til staðfestu segist hún hafa labbað
sig 12 ára gömul niður á Bændablað og
auglýst þar eftir sveitaheimili til að kom-
ast á. Næstu 4 sumur var hún í sveit. Hildur
lærði sálfræði og viðskiptafræði í Háskóla
íslands og hefur undanfarin 4 ár starfað
sjálfstætt við ýmiss konar ráðgjöf og hald-
ið sjálfstyrkingarnámskeið. M.a. hefur hún
unnið með hugmyndir sem lúta að aga og
virðingu í skólum og leikskólum. Þá hefur
hún alla tíð haft áhuga á mannrækt af ölL
um toga og haldið námskeið á því sviði. í
desember árið 2000 varð lenti hún í alvar-
legu bílslysi sem hafði afgerandi áhrif á
heilsu hennar og starfsgetu.
„Það var í rauninni ekki fyrr en ég
kom í Skíðadal sem mér fór að batna,“
segir hún. Hún sækir nú brautargengis-
námskeið fyrir konur á vegum Impru og
vinnur þar með ákveðna hugmynd þessa
dagana. Það er vefurinn Mannrœkt.is sem
hefur að geyma upplýsingar og umfjöllun
um mannrækt, óhefðbundnar lækningar
og allt milli himins og jarðar sem tekur til
óformlega heilbrigðisgeirans. Hildur seg-
ist stefna að því að opna vefinn 1. okt n.k.
Bernd er klassískt menntaður tónlist-
armaður, píanóleikari og spilar raunar á
flest hljóðfæri en einnig hefur hann lært
náttúrulækningar í heimalandi sínu. Hann
á reyndar í nokkrum vandræðum með að
svara því hvaðan hann sé en segist þó vera
þýskur fyrst og fremst. Ættarnafnið er að
vísu pólskt og hann hefur auk þess búið
langdvölum í Bandaríkjunum. Hann kom
til Islands árið 1982 á leið sinni yfir hafið,
vann í frystihúsi í 3 mánuði og þvældist
á puttanum um landið með gítarinn á
bakinu. Sigldi síðan með fraktskipi til
Ameríku en ísland bjó áfram í hjarta hans.
Hingað kom hann aftur 1985 og bjó hér
næstu 5 árin. Á þeim tíma bjó hann til sitt
fyrsta brúðuleikhús og brúðuna Pappírs-
Pésa sem varð að heilli bíómynd áður en
yfir lauk. Þar með var teningunum kastað
og brúðuleikhúsið hefur verið vettvangur
hans undanfarin 20 ár. Bernd er sjálf-
menntaður brúðumaður. Hann segist
ekki vera mikill skólamaður. Hann viðaði
að sér öllu sem varðaði brúðuleikhús og
lærði að smíða leikbrúður eftir bókum.
Hann drakk í sig allt þeim viðkomandi og
fylgdist vel með í „brúðuleikhúsheimin-
um“. Það blandast engum hugur um það
sem sér Bernd og brúðuleikhús hans að
hér er á ferðinni afburðalistamaður í sinni
grein.
Viðamesta verkefni hans til þessa er
kvikmyndin Strings sem siglir nú hrað-
byri um kvikmyndahús austan hafs og
vestan og raunar víðast hvar nema á
íslandi. Leikstjóri myndarinnar Anders
Rpnnow-Klarlund hafði lengi gengið með
þá hugmynd í maganum að gera kvik-
mynd þar sem einvörðungu yrði notast
við strengjabrúður (marionettur). Allt var
í rauninni til reiðu en leikstjórinn var lengi
að finna nógu snjallan brúðustjórnanda
til að stjórna þeim þætti verksins. Anders
og hans menn skoðuðu sýningar á helstu
brúðuleikhúshátíðum heims og fóru m.a.
til háborgar brúðuleikhússins, Prag, til
að leita að rétta manninum til verksins.
Ekki fundu þeir neinn í brúðuleikhúslífi
Hildur og Bernd á Þverá. Yfir gnœfir Gloppuhnjúkur.
Pragborgar sem þeir vildu en aftur á móti
sáu þeir sýningu hjá Bernd Ogrodnik
og hann var upp frá því þeirra maður.
Strings er gríðarlega viðamikið verkefni,
200 manns unnu við gerð myndarinnar og
kostnaðurinn var um 4 milljónir evra (um
350 milljónir íslenskra króna). Þeim sem
vilja vita meira skal bent á www.strings-
themovie.com
Bernd og Hildur eiga hvort um sig tvö
börn frá fyrri hjónaböndum. Börn Bernds
heita Ronja (14) og Beorn (11). Þau búa
hjá móður sinni í Bandaríkjunum en
raunar munu þau bæði dvelja hjá föður
sínum næsta vetur og stunda nám í Dal-
víkurskóla. Börn Hildar eru Elín (16)
sem kláraði 10. bekk á Dalvík í fyrra og
var í MH sl. vetur og Viggó (13) sem er
í Húsabakkaskóla. Bernd og Hildur giftu
sig á Þverá sl. sumar.
Bernd segisl hafa verið á ferð um heirn-
inn í 22 ár en nú geti hann ekki hugsað sér
annan stað að búa á en Þverá. Hér getur
hann sest niður í kyrrð eftir erilssamar
sýningarferðir, íhugað og undirbúið næstu
sýningar. Draumur hans er að í stað þess
að ferðast um geti hann í auknum mæli
fengið fólk til að koma hingað til að njóta
þess sem hann og þau hjónin hafa upp á
að bjóða.
„Það er einhver ótrúlegur kraftur hérna
sem ég finn hvergi annars staðar,“ segir
hann. „Fjöllin hér hafa þann eiginleika að
vera umvefjandi en ekki aðþrengjandi.“
Hildur bætir við: „Við erum reyndar
með ákveðna hugmynd sem okkur lang-
ar að gera að veruleika hér. Við getum
kallað hana Lista- og mannrœktarmiðstöð
í Skíðadal. Vonandi verður hún að veru-
leika fljótlega.“
Norðurslóð þakkar spjallið.
Tréverk hf.
sendir bestu
sumarkveðjur
til starfsfólks
og viðskiptavina
og þakkar
samstarfið
á liðnum vetri
l?évei»k ehf.