Víkurfréttir - 23.06.2005, Qupperneq 19

VÍKURFRÉTTIR I 25. TÖLUBLAÐ I FIMMTUDAGURINN 23. JÚNÍ 2005 I 19
ö
Móðir mín hefði orðið 74 ára í þessum mán-uði væri hún enn á
lífi, en hún lést 17. desember
síðastliðinn úr heilahrörnun
og illvígri minnisbilun sem ein-
kennir þennan sjúkdóm. Fyrir
tæpum 10 árum fór að bera á
þessum lúmska minnissjúk-
dómi hjá henni.
Fljót lega upp úr því missti
hún vinnuna vegna skipulags-
breytinga. Ekki grunaði okkur
þá hvert stefndi, né heldur svo
hratt sem raunin varð. Á sinn
einstaka hátt tókst henni að fela
minnisröskunina fyrir okkur
með léttleika og brosi,
og það árum saman,
og ef eitthvað mis-
fórst hrapa lega
hjá henni tókst
henni að gera
g r í n a ð ö l l u
saman. Móðir
m í n v a r e k k i
mik ið fyr ir að
heimsækja lækna,
en með lagni, og
þraut seig ju, tókst
okkur að koma henni til
þeirra. Þessi sjúkdómur reynd-
ist síðan vera mun alvarlegri en
okkur hafði nokkurn tíma órað
fyrir. Einkenni hrörnunarinnar
voru að hún átti sífellt erfiðara
með að finna réttu orðin yfir
hluti, rithöndin breyttist smátt
og smátt, hún mátti ekki sjá af
veski sínu og svo mætti lengi
telja. Móðir mín var mjög félags-
lynd kona, listræn, mannvinur,
jákvæð og naut þess að vera til.
Þess vegna þótti okkur sérlega
erfitt að horfa á hana hrörna
svo hratt þegar sjúkdómurinn
fór að ágerast.
Ég hef á tilfinningunni að lífs-
gæði hennar hefðu getað orðið
meiri síðustu árin, og jafnvel
hægt á hrörnuninni, ef úrræði
hefðu verið betri fyrir hana
í hennar sveitarfélagi. Dagvist
er brýn fyrir fólk með minnis-
sjúkdóma og þar sem tekið er
tillit til sérstakra þarfa þeirra.
Dagvistin dregur úr einkennum
sjúkdómsins, léttir álagið á nán-
ustu fjölskyldu og eykur lífs-
gæðin hjá þessum sjúklingum
- sem er jú draumur okkar allra.
Það þarf að virkja þá þætti sem
fyrir eru og koma á móts við
sjúklingana á þeirra forsendum
og með virðingu fyrir þeim sem
einstaklingum.
Með þessum orðum er ég ekki
að ásaka einn né neinn. Sú leið
sem við völdum á sínum tíma
fannst okkur vera hin eina rétta,
með ráðleggingum frá fagfólki
og með hliðsjón af veikindum
móður okkar. Hún dvaldi
í rúm 2 ár á Hjúkrun-
arheimilinu Víði-
hlíð og þar var
vel hugsað um
hana af góðu
starfsfólki. Ef
við stæðum í
sömu sporum
í dag eins og
við gerðum þá,
þá myndum við
vilja bregðast öðru-
vísi við. Það væri ósk
okkar að móðir okkar
fengi að dveljast lengur í sínu
eigin sveitarfélagi og þar sem
hún fengi aðgang að sérhæfðri
dagvist fyrir minnissjúka. Slíkri
dagvist þyrfti að koma á sem
fyrst hér í Reykjanesbæ, en
ekki bíða til ársins 2007. Ég er
næstum viss um að það eru
fleiri en við í Reykjanesbæ sem
hafa svipaða sögu að segja, því
enn í dag er feimnismál að við-
urkenna að foreldri manns sé
farið að gleyma, og gleyma og
gleyma. En með aukinni fræðslu
og skilningi á þessum sjúkdómi
komumst við yfir feimnina. Um
leið og viðeigandi húsnæði og
aðstaða er til staðar koma fram
í dagsljósið fleiri einstaklingar
sem þjást af heilahrörnun og
minnisbilun - og sem gjarnan
vilja fá stuðning okkar í þrot-
lausri baráttu sinni. Hvíl þú í
friði mamma mín.
Sigurbjörg Arndís Guttormsdóttir
Gleym-mér-ei
Æ oftar láta sjúklingar þá ósk í ljós að vera meðhöndlaðir á „náttúrulegan hátt“. Hinn mikli áhugi á náttúrulækningum
sem stöðugt nær meiri útbreiðslu hefur hins
vegar leitt til þess hin síðari ár að alls kyns með-
ferðir hafa verið settar undir þeirra hatt án þess
að eiga þangað erindi.
Afleiðingin hefur aftur orðið sú að hugtakið um
náttúrulækningar er óljóst og hefur oft valdið
misskilningi. Bæði smáskammtalækningar, an-
trópósófísk læknisfræði, hinar svokölluðu óhefð-
bundnu lækningar sem og hluti estorik hafa oft
verið flokkuð undir náttúrulækningar en það
er ekki rétt. Til hinna hefðbundnu náttúrulækn-
inga má nefna líföndun (ekki joga), meðferð sem
byggir á breyttu mataræði sem miðast við heilsu
sjúklingsins sem í hlut á og handfjöllunarmeð-
ferðir þar sem mikil áhersla er lögð á þekkingu
á líkamanum. Auk þess má nefna ljósameðferð
og jurtalækningar. Það er mjög mikilvægt fyrir
leikmenn að þekkja hvaða meðferðir eru skyn-
samlegar og læknisfræðilega nauðsynlegar, meðal
annars svo þeir kasti ekki peningum á glæ. Ef fólk
lendir í því að eyða miklum peningum án þess
að fá neitt út úr því hefur verið beitt óábyrgum
aðferðum.
Hefðbundnar læknisaðferðir og náttúrulækningar
eru ekki í mótsögn hvor við aðra. Þvert á móti
geta aðferðirnar bætt hvora aðra upp. Þess vegna
er mikilvægt að fara fyrst í læknisrannsókn og
fá greiningu á sjúkdóminum áður en leitað er
óhefðbundinna lækninga. Hin mikla list felst í
því að þekkja mörkin á milli læknisfræði og nátt-
úrulækninga, sem eru þau að læknisfræði fæst
við alvarlega/ólæknandi? sjúkdóma en náttúru-
lækningum má beita þegar um minniháttar kvilla
eða truflun á líkamsstarfsemi er að ræða. Náttúru-
lækningar geta gagnast vel til dæmis ef sjúklingur
kvartar yfir verkjum án þess að hægt sé að greina
ákveðinn sjúkdóm í einhverju líffæri. Auk þess má
lækna vægan lasleika eins og kvef með náttúru-
lækningum.
Til dæmis má ekki nota handfjöllunarmeðferðir
eins og nudd af miklum krafti ef um mikinn sárs-
auka er að ræða, það er varasamt og getur gert illt
verra.
Þegar um lífshættulega sjúkdóma er að ræða eiga
aðferðir hinnar mjúku læknisfræði ekki við. Það
er líka óviðeigandi og jafnvel hættulegt þegar
meðferðaraðilar líta svo á að einhver ein aðferð sé
sú eina rétta. Náttúrulækningar verða stöðugt að
skoðast í heildrænu meðferðarsamhengi. Úrslitaat-
riðið hér er að hver og einn meðferðaraðili verður
að þekkja sín takmörk, meira að segja útlærður
nuddari.
Margir hafa litla skoðun á læknisfræði og velja
helst þá aðferð þar sem ekkert er lagt upp úr því
að þeir sjálfir þurfi að taka þátt í lækningaferl-
inu. Sjúklingar sem fá meðhöndlun samkvæmt
náttúrulækningum hrökkva oft í baklás þegar
þeir sjá að þessar aðferðir krefjast aga og virkni
af hálfu þeirra sjálfra. Þar má nefna breytingar á
mataræði, sjúkraþjálfun og einnig Ordnungsther-
apie/heildræna meðferð sem hefur unnið sér sess
innan náttúrulækninga. Hún gengur út á það að
fá einstaklinga til að koma betra skipulagi á líf sitt,
hreyfa sig meira og slaka á, fara snemma í rúmið,
drekka áfengi í hófi og ef mögulegt er að hætta að
reykja. Skipulagt líf sem hæfir lífshrynjandinni
er skilyrði fyrir því að náttúrulækningar, svo
og aðrar læknisfræðilegar aðferðir, beri árangur.
Náttúrulækningar krefjast þáttöku og ábyrgðar
sjúklingsins og meiri þolinmæði af hans hálfu en
hefðbundin læknisfræði.
Elsta meðferðarformið - Jurtalyflækningar
Jurtalyflækningar eru elsta náttúrulækningameð-
ferðin. Tveir þriðju hlutar mannskynsins nota
jurtalyf (stundum kallað grasalækningar). Þá er
oft litið framhjá því að hefðbundin læknisfræði
notar jurtalyf. Lækningamáttur jurta er grunnur
allrar lyfjaþróunar. Látið samt ekki blekkjast og
taka jurtalyf sem ekki fylgja nægar skýringar.
Jurtalyf, eins og allar nátttúrulækningar, virka
á þann hátt að þau hjálpa líkamanum að takast
sjálfur á við orsakir sjúkdóma og sigrast á þeim.
Við getum einnig talið krydd til lyfja, það vissu
áar okkar og á miðöldum gátu margir sem veikir
voru þakkað kryddkonunni ef þeir læknuðust.
Til dæmis getur einir læknað hósta því hann er
slímlosandi. Hann örvar matarlystina, kemur í veg
fyrir magaverk og hefur góð áhrif á blóðrásina.
Annað dæmi er paprika sem er næstum undralyf.
Hún örvar meltinguna, er bólgueyðandi og kvala-
stillandi, losar um stíflur í nefi, örvar blóðrás og
einnig svitamyndun.
Líföndun er ekki það sama og jóga. Hún er hins
vegar sérstök tegund meðferðar. Öndun er ómeð-
vitað ferli. Með líföndun lærir maður að endur-
heimta hina eðlilegu öndun. Það auðveldar manni
að skynja tilfinningar sínar. Með því að finna hinn
eðlilega öndunartakt er mögulegt að ná aftur
samhljómi við lífið eins og það kviknaði í brjósti
manns við hinn fyrsta andardrátt.
Birgitta Jónsdóttir Klasen
Náttúrulæknir, Heilpraktiker og rithöfundur.
Hjálpaðu þér sjálfur - þá verður þér hjálpað
FRÉTTASÍMIN
N SÓLARHRINGSVAKT
898 2222