Land & synir - 01.07.2002, Síða 9

i/mmwim
Það er engum blööum um það að fletta að stafræn upptökutækni hefur opnað kvikmyndagerðarmönnum
ýmsar dyr sem áður stóðu lokaðar vegna fjármagnsskorts. Slatti af leiknum myndum, gerðar á þennan hátt,
hefur séð dagsins Ijós og margar fleiri munu vera á leiðinni, auk þess sem heimildarmyndum í fullri lengd
hefur einnig fjölgað mikið. L&S þótti því full ástæða til að skoða það sem hefur verið að gerast í þessum
efnum og hvernig líklegt er að stafrænar myndir þróist á næstunni. Við fengum kvikmyndagerðarmennina
Ara Kristinsson, Böðvar Bjarka Pétursson og Þóri Snæ Sigurjónsson til að velta vöngum um þessi mál og þá
sérstaklega út frá gerð ódýrra stafrænna bíómynda.
VIDTAL: ÁSGRÍMUR SVERRISSON
L&S: Hver eru ykkar viðhorf gagnvart þessum ódýru bíómyndum sem gerðar eru með
stafrænni tækni?
ARI: I sjálfu sér tel ég engan mun á stafrænum myndum og öðrum. Þær
þarf að nálgast með sama hætti og önnur verk. Varðandi þessar ódýru
myndir sem hafa verið að birtast að undanförnu þá finnst mér ágætt að
fólk æfi sig. En það þýðir ekki að þú sért fljótari að skrifa handritið eða
getir eingöngu notað óvana leikara. Sumir virð-
ast telja að ekki þurfi að gera neitt annað en
útvega sér stafræna tökuvél og þá gæti við-
komandi gert margar góðar myndir. Þegar svo
kemur í ljós að allir geta eitthvað tekið upp þá
lifa þær myndir sem eru um eitthvað sérstakt og
fólk hefur einhvern áhuga að sjá. Þetta er því
millibilsástand að mínu mati, einhverskonar
bylgja sem mun brátt ná einhverskonar jafn-
vægi. Annað sem er áberandi er skortur á fag-
legum vinnubrögðum varðandi mynd-
vinnsluna. Þegar tekið er upp á filmu er almennt
vitað að það er ákveðin munur á 8mm, 16mm
og 35mm filmu t.d. hvað varðar linsur.
Hinsvegar virðast menn síður gera sér grein
fyrir þessu þegar kemur að stafrænum upp-
tökum, það er eins og margir setji allt stafrænt
undir einn hatt. Hinsvegar er t.d. reginmunur á
því hvort tekið er upp á vélar með kvarttommu
kubb eða trekvarttommu kubb, myndflöturinn
í þeim síðarnefnda er níu sinnum stærri. Það er
því mikill munur, alveg eins og 16mm og
35mm. Annað vandamál er að framleiðendur
vélanna eru stöðugt að reyna að minnka
kubbana en auka upplausnina, þannig að hægt
er að nota mjög ódýrar Iinsur. Þetta er hag-
kvæmt fyrir þá því kostnaður minnkar, verðið
lækkar og fleiri kaupa. Gallinn er hinsvegar
myndirnar úr þessum vélum verða flatari og
ljótari því fókusdýptin verður óendanleg. Eitt að
því sem fólk gerir með myndavél er að leggja
áherslu á hvað það vill hafa í fókus. Eins og ljós
og skuggar er notaðir til að búa til mynd þá er fókusdýpt notuð á sama
hátt. En til að geta spilað á fókus þarftu að hafa fínar linsur og slíkar linsur
eru dýrar.
L&S: En hvað með efnisinnihald þessara mynda? Sjáið þið einhverja sameiginlega þætti
með þeim?
BJARKI: Já, ég er ekki frá því að það séu einhver sameiginleg einkenni
sem menn megi finna. Ætli einkenni þessara mynda séu ekki fýrst og
fremst þau að tekið er upp mjög mikið efni og þær eru gjarnan ekki alveg
eins fastar í forminu. Auðvitað höfum við upplifað þetta í kvikmynda-
sögunni áður. Þegar 16mm kom inn á sínum tíma, um og fýrir 1960, varð
sambærileg bylting og margir gátu farið að búa til myndir.
ARI: Það er að mörgu leyti mjög gott að fólk þurfi ekki að hafa áhyggjur
af myndavélinni. Maður sér t.d. oft á skóla-
myndum að munurinn á 16mm og vídeói er
að 16mm er stundum stíft af því að öll orkan
hefur farið í að að stilla upp myndavélinni,
mæla fókusinn og allt það meðan leikararnir
eru svo frosnir fyrir framan myndavélina.
Þegar tæknin er það þung að þú ræður ekki við
hana er gott að hafa aðra valmöguleika en það
breytir ekki því að menn þurfa samt að kunna
að leikstýra og leika. Hinsvegar virðist sá
hugsunarháttur áberandi að ef menn moki
bara inn hljóti eitthvað gott að koma útúr því.
ÞÓRIR SNÆR: Stafræna formatið hentar hins-
vegar ekki öllum verkum. Ef við t.d berum
saman Villiljós og Gemsa, þá finnst mér að
Villiljós hefði aldrei gengið upp sem stafræn
bíómynd en Gemsar gengur að mörgu leyti
betur upp út af þessu formi.
BJARKI: Það er sannarlega bylting fólgin í
þessu stafræna dóti, en sú bylting er aðallega
fólgin í hinum enda framleiðslunnar, þ.e.a.s. í
dreifingunni. Það sem mér finnst mest
spennandi varðandi þessar stafrænu myndir er
hvort hægt sé að sýna myndirnar á stafrænu
formi. Ég reyndi þetta með Gæsapartí en
mistókst. Þetta er hinsvegar að koma. Svo er
önnur bylting og enn stærri væntanleg bráð-
um, stafrænt sjónvarp, sem þýðir gjörbyltingu
á allri dreifingu myndefnis. En varðandi
Gæsapartí þá hugsaði ég ekkert öðruvísi þegar
ég var að taka en ef ég hefði verið að gera hana
á filmu. Hinsvegar hefði það orðið mjög erfitt
því myndin var tekin upp á mjög stuttum tíma.
ÞÓRIR SNÆR: Talandi um dreifmgu, þá kom upp sú spurning hvort við
hefðum átt að blása Gemsa upp á filmu eða ekki. Sumir segja að það hefði
ekki breytt neinu að sýna hana bara stafrænt. Mér finnst þetta samt vera
spurning um trúverðugleika. Sé myndin sýnd á filmu taka menn hana
frekar alvarlega vegna þess að enn vantar alla staðla fýrir sýningu stafræns
efnis í kvikmyndahúsum. (framhald á nœstu síðu)
I
I
I
I
I
I
1
I
1
I
1
I
1
1
BJARKI:
“Það er sannarlega bylting fólgin í
þessu stafræna dóti, en sú bylting
er aðallega fólgin í hinum enda
framleiðslunnar, þ.e.a.s. í
dreifingunni. Það sem mérfinnst
mest spennandi varðandi þessar
stafrænu myndir er hvort hægt sé
að sýna myndirnar á stafrænu
formi. Ég reyndi þetta með
Gæsapartí en mistókst. Þetta er
hinsvegar að koma.”
LAND & SYNIR 9