Land & synir - 01.07.2002, Síða 10

L&S: Er það af hinu gáða að til sé vettvangur þar sem gerðar eru myndir aðeins fyrir
íslenskan markað?
ARI: Já, því ef einhver mynd heppnast vel þá er ekkert sem segir að þú
getir ekki dreift henni erlendis. Ef áhugi er fyrir hendi er engin vandi að
blása hana upp eftir á. Það er hinsvegar gott að geta sparað þessar ca.
íjórar milljónir sem kostar að blása upp þegar þú ert með lítið af
peningum og íslenskir áhorfendur láta á sér standa. Þá situr þú allavega
ekki uppi með þann kostnað.
BJARKI: Stafrænar myndir sem ekki eru settar á filmu hafa mjög litla
dreifingarmöguleika á erlendum kvikmynda-
hátíðum sem er einn mikilvægur þáttur í að
selja bíómyndir. En auðvitað hafa þær aðgengi
að sjónvarpsstöðvum.
ARI: Já, en í sumum tilfellum snýst málið ekki
endilega um dreifingu myndarinnar, þú ert að
reyna að selja leikstjórann og fjármagna næstu
mynd hans. Þegar þú ert með ungan leikstjóra
þá hjálpar að hann hafi eitthvað track-record,
að myndin hafi verið sýnd á einhverjum
hátíðum. Framleiðandinn verður að gera print
til að myndin komist á hátíðir. Þá er kannski
ekki málið að printið verði sýnt í bíói um allan
heim heldur er það til að sýna að leikstjórinn
hafi gert eina mynd sem skilgreind er sem
bíómynd og að hún hafi verið sýnd alþjóðlega.
ÞÓRIR: Já, það er mjög gott að geta sent print
til hugsanlegra samstarfsaðila erlendis, eins og í
tilfelli Mikaels Torfasonar sem ég er nú að vinna
með að verkefni sem verður gert í samvinnu við
danska aðila.
ARI: Það er ágætt að sigta einhvern út sem
eklcert hefur gert og leyfa honum að leika sér.
Hinsvegar er miklu betra að búa til leikstjóra á
DV eins og er að gerast með Mikael í Gemsum.
Maður tekur einmitt eftir því að hann nær betri
tökum á hlutunum eftir því sem líður á
tökutímann, sem er eðlilegt en í þessu tilfelli er
verið að gera mjög ódýra mynd. Að þjálfa fólk
upp á 35mm jaðrar hinsvegar við brjálsemi.
L&S: Hefur það ekki engu að síður tíðkast með íslenska
kvikmyndagerðarmenn ígegnum tíðina að þjálfa þá upp á 35mm?
ARI: Jú, það hefur alltaf verið rosalega stórt stöklc, það hefur ekki verið
neinn vettvangur í sjónvarpi, þess vegna hafa menn þurft að hoppa í
35mm.
ÞÓRIR SNÆR: Ég held að Mikki hefði aldrei gert 35mm bíómynd á
þessum tíma þar sem hann hafði enga reynslu.
ARI: Já, að láta manneskju sem aldrei hefur gert bíómynd eða annað
leikið efni gera 90 mínútna mynd á 35mm er auðvitað bara della því sú
manneskja sligast undan þunga tækninnar. Slíkar upptökur þýða mikið
skipulag og erfitt er að skipta um skoðun á setti án þess að það kosti mikla
peninga.
ÞÓRIR SNÆR: Þessvegna er DV mikill kostur. Við eyddum um það bil
ári í að klippa Gemsa og þegar okkur vantaði senu þá var bara farið út og
tekið án þess að það kostaði einhvern helling.
BJARKI: Mig langar að grípa upp þetta með hvort við eigum að gera
myndir fyrir Islendinga. Ég er þeirrar skoðunar. Ég held að við höfum
verið alltof upptekin af að gera myndir fyrir breiðan hóp fjárfesta heima
og erlendis. Ég held að það sé gríðarlega mikilvægt fýrir íslenska kvik-
myndagerðarmenn að fara að einbeita sér að íslenskum markaði. Það
sama gildir um kvikmyndagerðina og framleiðslu á reyktum laxi. Þú
verður að ná fótfestu á heimamarkaði áður en þú ferð út. Auðvitað eru
dæmi sem afsanna þetta á marga vegu og mörg dæmi um menn sem hafa
orðið frægir úti og síðan viðurkenndir heima, en ég held að við eigum að
líta á þetta svolítið svona.
ARI: Það er tvennt í þessu. Þegar Aflvaki gerði skýrsluna um stöðu
íslenskrar kvilcmyndagerðar kom fram sú kenning að fýrirtæki sem væru
að fara í útflutning þyrftu áður að hafa góða stöðu á heimamarkaði. Þetta
á hinsvegar ekki við íslenskar kvikmyndir nema að takmörkuðu leyti
vegna þess að að íslenslcum myndum er beint að öllum á heimamarkaði
en að minnihlutahóp erlendis, hóp sem hefur
áhuga á öðruvísi myndum, þannig að þetta er
alls ekki sami markhópurinn. Hinsvegar þegar
íslensk kvikmyndagerð náði bestu sambandi
við áhorfendur hér heima var mjög gott að geta
gert ódýrar myndir, fá fullt af- fólki, tug-
þúsundir manna og heyra stemmninguna í
salnum. Það er afar milcilvægt að ná slíku
sambandi við áhorfendur á heimamarkaði.
ÞÓRIR: Ég vildi gjarnan sá einhverja markvissa
stefnu hjá Kvikmyndasjóði varðandi stafrænar
myndir og nýja leikstjóra, í stað þess að senda
bara alla í “lotteríið” einu sinni á ári. Þessar
reglur sem Kvikmyndasjóður er að vinna eftir
eru orðnar yfir tuttugu ára gamlar.
ARI: Já, það á að gera byrjendum kleift að gera
myndir á DV með þokkalegu budgeti og
tiltölulega góðum styrk, þannig að þetta fólk
geti ekki afsakað slöpp handrit eða slappar
myndir útaf of litlum peningum. Þannig öðlast
þetta fólk möguleika á að fjármagna stærri
myndir erlendis. Það er útí hött að ætla að gera
alþjóðlega mynd með manni sem hefur aldrei
leikstýrt kvikmynd. Hvað segja erlendur fram-
leiðendur við slíku? “Jú, þetta er ágætis handrit,
en af hverju fáum við ekki fagmann til að
leikstýra þessu?” Gallinn við DV er að mönn-
um hættir til að verða kærulausari með allt.
“Hey, við tókum 50 tökur, þetta hlýtur að vera
í einhverjum af tökunum.” Svo skoða menn
allar 50 tökurnar og þær eru allar eins, sama
villan síendurtekin. Hið jákvæða er semsagt að
miklu fleiri geta gert myndir en hið neikvæða er að fagmennska minnkar.
Það þarf hinsvegar engu minni fagkunnáttu varðandi DV, en þar vita
fleiri hvar ON takkinn er og þess vegna minnkar almennt fagmennska og
kunnátta. Hún þarf þó ekkert að gera það og auðvitað lærir þetta fólk, en
það virðist vera minni agi í heildina.
BJARKI: Ég held að ef við förum yfir þessar DV myndir sem hafa verið
gerðar hérna, að þá er kannski hægt að toga þær upp í fimm og flestir
leikstjóranna hafa skólast í filmuumhverfi.
ARI: Þær eru mjög misvel unnar. I Reykjavík Guesthouse er t.d. mjög
öguð vinna. Þar er hvert einasta skot hugsað og almennt stunduð mjög
öguð vinnubrögð. Sagan hefði hinsvegar hentað betur í stuttmynd.
ÞÓRIR: Við fórum í Gemsa án þess að vera með styrki eða neitt. I raun-
inni var tökuliðið allt óreynt sem ég hefði aldrei viljað ef ég hefði haft
peninga. Það er svo hægt að deila um það hvort það bitni á myndinni eða
ekki.
BJARKI: Ég held að við verðum að passa okkur á að draga ekki einhverjar
stórar ályktanir af þessum fáu myndum. Það sem mér finnst hinsvegar
merkilegast varðandi DV - og má nánast kalla sprengingu - eru
heimildarmyndirnar. Þar erum við að upplifa frumsýningu um það bil
einu sinni í mánuði og á tiltölulega frambærilegum heimildarmyndum.
;;j
I
I
I
I
I
I
1
I
0
§
I
I
1
1
I
I
ARI:
“Hið jákvæða er að miklu fleiri
geta gert myndir en hið neikvæða
er að fagmennska minnkar. Það
þarf hinsvegar engu minni
fagkunnáttu varðandi DV, en þar
vita fleiri hvar ON takkinn er og
þess vegna minnkar almennt
fagmennska og kunnátta. Hún þarf
þó ekkert að gera það og auðvitað
lærir þetta fólk, en það virðist vera
minni agi í heildina.”
»|
1
i
1
I
1
i
I
I
I
1
1
I
1
1
1
1
1
10 LAN D & SYNIR