Feykir - 07.05.2015, Side 8

8 17/2015
Jónas segir blaðamanni Feykis
frá því hvernig það kom til að
hann stofnaði Fuglavarnir.is en
hugmyndin kom þegar hann
var að aðstoða tengdaföður
sinn. „Tengdafaðir minn, sem
er kúabóndi í Flóanum, var
búinn að vera í áralöngum
vandræðum vegna ágangs fugla
með tilheyrandi fjárhagstjóni.
Álftir og gæsir sóttu í túnið
hjá honum og mávar settust á
heyrúllur og gerðu göt á þær
þannig að súrefni fór inn í
rúllurnar og þær eyðilögðust.
Ég fór að leita á netinu og fann
þetta fyrirtæki, Scarecrow Bio-
Acoustic Systems, og gerðist
í kjölfarið umboðsaðili fyrir
það á Íslandi,“ segir Jónas.
Búnaðurinn er þróaður og
framleiddur á Bretlandi og
byggir á áratuga reynslu á þessu
VIÐTAL
Berglind Þorsteinsóttir
sviði og segir Jónas búnaðinn
henta afar vel við íslenskar
aðstæður því í mörgum tilvikum
er þetta sami fuglinn sem um
ræðir og hluti af honum kemur
raunar hingað til lands frá
Bretlandseyjum. „Ég þurfti þó
að séraðlaða búnaðinn fyrir
álftir því það kom í ljós að það
var ekki til í gagnagrunninum
hjá þeim út í Bretlandi. Hún
virðist hvergi vera vandamál
í heiminum nema hérna á
Íslandi,“ segir hann.
Svælir fuglinn burt frá
ræktarlöndum
Hljóðkerfið segir Jónas henta
við ýmsar aðstæður þar sem
Jónas Björgvinsson stofnaði fyrirtækið Fuglavarnir.is síðastliðið vor en
fyrirtækið selur hljóðkerfi sem fæla burt fugla án þess að skaða þá eða valda
ónæði í umhverfinu. Tækið segir hann mynda einskonar hljóðgirðingu utan um
ákveðin svæði og hægt sé að hrekja fyrirfram ákveðna fuglategund á brott með
því að spila viðvörunarhljóð þeirra út í umhverfið. „Flestir fuglar nota
viðvörunarhljóð til að vara aðra fugla sömu tegundar við hættu – heyri þeir
viðvörunarhljóð taka þeir ávallt mark á því og fara burt,“ útskýrir Jónas.
fæla þarf fugla á brott og hefur
það gefið mjög góða raun, s.s.
á flugvöllum, við hafnir og
sjávarútvegsfyrirtæki og einnig
um borð í bátum. „Það er
þegar komið í notkun við fjölda
hafna í kringum landið, t.d. í
Reykjavík, Ólafsvík, Siglufirði
og fleiri stöðum. Einnig eru
nokkur sjávarútvegsfyrirtæki
komin með tækið til að halda
mávum frá, t.d. HB Grandi og
ÚA á Akureyri.
Jónas segir fyrirtækið bjóða
upp á tæki sem henti einstaklega
vel fyrir landbúnaðinn til að
halda gæsum í burtu. „Árlega
verða bændur fyrir miklu
tjóni af völdum álfta og gæsa,
aðallega þegar fuglarnir éta
fræ og sáðkorn í nýrækt og
kornrækt auk þess að éta
uppskeru korns. Sem dæmi
um fjárhagslegt tjón af slíku má
nefna að sáðkorn kostar um 25
þúsund krónur á hektara, það er
þá fyrir utan vinnu og véla- og
eldsneytiskostnað, það er því
til mikils að vinna, þegar fleiri
tugir hektara geta legið undir
skemmdum,“ segir Jónas og
útskýrir að víða erlendis hafa
bændum verið greiddar bætur
þegar fugl veldur tjóni. Hann
bendir á að hljóðkerfi af þessu
tagi sé því mjög hagkvæm lausn
fyrir bændur og samfélagið
líka - fuglinum er haldið burtu í
stað þess að láta hann éta kornið
í friði og borga svo bætur, með
því er jafnvel verið að auka á
vandann. „Þá ertu í raun að ala
fuglinn og ekkert annað gerist
en að hann fjölgar sér. Með
þessari lausn svælir þú fuglinn
burt frá ræktarlöndum og þess
í stað fer hann frekar í sínar
náttúrulegar aðstæður, þar sem
hann á að vera, í móum og villtri
náttúru. Gæs á að geta fengið
fulla fæðu úr lyngi og móum og
annarsstaðar en eðlilega leitar
fuglinn í auðveldustu leiðina til
þess að afla fæðu, auðveldasta og
e.t.v. orkumesta fæðan er ræktað
land.“
Alsjálfvirkt og
viðhaldsfrítt
Aðspurður um kostnaðinn við
svona hljóðkerfi svarar Jónas
að kerfið kosti frá 140 þúsund
krónum en hægt sé að stækka
það um helming og þá kostar
það um 230 þúsund krónur. Að
meðaltali séu tækin að virka vel á
um sex hektara svæði, við verstu
aðstæður um fjóra hektarar en
tólf hektara við bestu aðstæður.
Jónas segir til mikils að vinna,
hljóðkerfið sé alsjálfvirkt
og viðhaldsfrítt. „Það eru
birtuskynjarar í kerfinu þannig
að það gengur sjálfvirkt. Það
er sett út á akur og er tengt
við rafgeymi eða sólarsellu og
menn hafa látið það ganga allt
sumarið án þess að þurfa koma
nálægt þeim. Þetta er vistvæn
lausn, þetta skaðar ekki fugl
þetta bara kemur honum í burtu
frá svæði sem þú vilt ekki hafa
hann á. Þetta myndar einskonar
hljóðgirðingu utan um þitt
svæði, fuglinum er ekki stætt
á að vera þar sem hann skynjar
hættu, þannig að fuglinn færir
sig á annað svæði. Þetta er
raunveruleg lausn,“ segir Jónas
að lokum.
Allar nánari upplýsingar má
finna á Fuglavarnir.is.
Hljóðkerfið kemur með innbyggð-
um 6 til 10 viðvörunarhljóðum
og þar að auki er hægt að bæta
við tegundum við sérstakar
aðstæður. Það er stillt eftir því
hvaða fuglategund á að fæla
burt, þannig er t.d. hægt að spila
viðvörunarhljóð máva við ákveðna
tjörn eða varpsvæði til að halda
þeim frá á sama tíma og gæsir,
endur, kríur og aðrar fuglategundir
halda áfram að vera þar óáreittar.
Þannig mætti einnig nota búnað-
inn til að stuðla að fuglavernd á
ákveðnum svæðum. Einnig er
hægt að stilla búnaðinn á margar
fuglategundir í einu.
Upplýsingar
Fuglavarnabúnaður
Jónas Björgvinsson með handtæki til fuglavarna. MYND: BÞ
Jónas setur upp fuglavarnabúnað við fiskeldiskví í Dýrafirði. MYND: FUGLAVARNIR.IS
Mynda hljóðgirðingu
um ákveðin svæði
Fuglavarnir.is selur sjálfvirk hljóðkerfi sem fæla burt fugla