Morgunblaðið - 30.10.2017, Síða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 30. OKTÓBER 2017
Jensen 8013 umgjörð
kr. 14.900,-
Frábært
verð á glerjum
Einfókus gler
Verð frá kr. 16.900,-
Margskipt gler
Verð frá kr. 41.900,-
Grandagarði 13 og Glæsibæ, 5. hæð . sími 510 0110 . www.eyesland.is
Ný gleraugu?
Schäffer liðléttingarnir
eru langmest seldu
liðléttingarnir á Íslandi með
um 400 vélar í notkun meðal
ánægðra viðskiptavina.
K
Ve
M
S
r. 2.780.000
rð án vsk. (3.447.200 m. vsk)
eð skóflu og greip. Verð frá:
chäffer Lader 2024 SLT
Fleiri stærðir í
boði!
Austurvegur 69 - 800 Selfoss Lónsbakki - 601 Akureyri Sólvangi 5 - 700 Egilsstaðir
Sími 480 0400 jotunn@jotunn.is www.jotunn.is
KOSNINGAR 2017
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Kjörsókn í alþingiskosningunum á
laugardaginn nam 81,2% en alls
greiddu 201.777 manns atkvæði af
þeim 248.515 sem voru á kjörskrá.
Þetta er betri kjörsókn en í alþing-
iskosningunum 2016, sem var í sögu-
legu lágmarki, en þá greiddu einung-
is 79,2% þeirra sem voru að kjörskrá
atkvæði.
Í fyrstu alþingiskosningunum eftir
lýðveldisstofnun árið 1946 var kjör-
sókn 87,2%. Á árunum eftir það fór
kjörsókn að aukast og náði hámarki
árið 1956 þegar kjörsókn var 92,1%.
Kjörsókn Íslendinga staðnaði eftir
það í kringum 91% fram til kosning-
anna 1978 og hefur síðan þá farið
minnkandi með undantekningu árið
1987, þegar kjörsóknin var 90,1%.
Kjörsóknin mest í NV
Mesta kjörsóknin núna var í
minnsta kjördæminu en 83,1% þeirra
sem voru á kjörskrá í Norðvestur-
kjördæmi kusu. Alls voru 21.516
manns á kjörskrá í Norðvesturkjör-
dæmi og kusu 17.872 í kosningunum.
Kjörsókn var næstmest í Suðvest-
ur- og Norðausturkjördæmi en bæði
kjördæmi voru með 82,4% kjörsókn.
Í Suðvesturkjördæmi voru 69.498
manns á kjörskrá og er það lang-
stærsta kjördæmið en alls kusu
57.255 manns.
Í Norðausturkjördæmi voru
29.618 manns á kjörskrá og kusu
24.409 manns. Versta kjörsóknin var
í Reykjavíkurkjördæmi norður en
þar voru 46.109 manns á kjörskrá og
kusu 36.733 og var kjörsókn því
79,7%.
Næstversta kjörsóknin var í
Suðurkjördæmi en um 80% af þeim
36.154 manns sem voru að kjörskrá
kusu, alls 28.910 manns. Í Reykjavík-
urkjördæmi suður kusu alls 36.598
manns af þeim 45.607 sem voru á
kjörskrá, eða um 80,2%.
Kjörsókn minnkað síðustu ár
Eva Heiða Önnudóttir stjórnmála-
fræðingur segir að það sé jákvætt að
kjörsókn hafi batnað á milli ára en
slíkt sé ekki endilega merki um að
hún muni aukast næstu ár.
„Ef maður horfir bara í heild yfir á
síðustu tuttugu ár, þá höfum við að
jafnaði verið að minnka um nokkur
prósentustig á milli ára. Svo fórum
við aðeins upp árið 2009 og svo
minnkaði kjörsókn aftur. Það er frá-
bært að það sé meiri kjörsókn núna í
ár en í fyrra en við þurfum hins vegar
að halda því áfram að vera vakandi
yfir því hvað kjörsókn er mikilvæg.
Það gæti vel verið að þetta væri smá
sveifla upp á við því þróunin er þessi
minnkun, með undantekningu árið
2009,“ segir Eva og bætir við að það
sé varhugavert að fullyrða að kjör-
sókn sé á uppleið. „Ég myndi fara
varlega í að segja að kjörsókn væri
aftur á uppleið gæti alveg verið ein-
hver sveifla.“
Spurð hvort að kosningar 2016
gætu verið að hafa áhrif á kjörsókn í
ár segir Eva að ekki sé hægt að full-
yrða um hvort það hafi áhrif að það
sé stutt milli kosninga.
Hún segir hins vegar að skugga-
kosningar og aukin umræða um kjör-
sókn hafi væntanlega einhver áhrif.
„Það má nefna tvennt; Það hefur
verið mikið rætt um kjörsókn og sér-
staklega verið að hvetja ungt fólk til
þáttöku með skuggakosningum. Svo
hefur umræðan verið heilmikil um
kjörsókn og hún hefur beinst að ungu
fólki en sú umræðan hlýtur að hafa
áhrif á alla.“
Ísland ofarlega á lista OECD
Kjörsókn á Íslandi stendur ágæt-
lega í samanburði við hinn vestæna
heim en Ísland er í 8. sæti á lista
OECD-ríkjana þegar kemur að kjör-
sókn miðað við kjörsókn í alþingis-
kosningunum árið 2016. Efst á listan-
um er Belgía og miðast tölur þar við
kosningar 2014. Á lista OECD er tek-
ið hlutfall þeirra sem kusu útfrá
fjölda á kjörskrá ásamt hlutfalli af
þeim sem hafa kosningaaldur.
Svíþjóð er í öðru sæti listans en
þar kusu 85,8% þeirra sem eru á
kjörskrá og 82,6% þeirra sem hafa
kosningaaldur og miðast tölur við
kosningar síðan 2014. Danmörk er í
fjórða sæti listans með 85,9% kjör-
sókn miðað við þá sem eru á kjörskrá
og 80,3% kjörsókn miðað við þá sem
hafa kosningaaldur og miðast tölurn-
ar við kosningar 2015. Noregur situr
einnig ofar en Ísland á sjötta sæti
listanum en er þá um tölur síðan 2013
að ræða en þar var kjörsókn 78,3% af
þeim sem var kjörskrá og 78,0% af
þeim sem hafa kosningaaldur. Má því
ætla að alþingiskosningarnar 2017
muni færa Ísland örlítið ofar á lista
OECD.
Kjörsókn vænkast um 2% milli ára
Morgunblaðið/Eggert
Kosningar 2017 Kjörsókn var betri í ár en í alþingiskosningunum í fyrra.
Alþingiskosningar 1946-2017
Kosningaþátttaka
Heimild: Hagstofa Íslands
95
90
85
80
75
%
87
,4
%
89
%
89
,9
%
92
,1
%
90
,6
%
90
,4
%
91
,1
%
91
,4
%
90
,4
%
91
,4
%
90
,3
%
89
,3
%
88
,3
%
90
,1
%
87
,6
%
87
,4
%
84
,1
%
87
,7
%
83
,6
%
85
,1
%
81
,4
%
79
,2
%
19
46
19
49
19
53
19
56
19
59
19
59
19
63
19
67
19
71
19
74
19
78
19
79
19
83
19
87
19
91
19
95
19
99
20
03
20
07
20
09
20
13
20
16
20
17
81
,2
%
 Kjörsókn Íslendinga í alþingiskosningum um helgina var 81,2%  Í alþingiskosningunum 2016 var
kjörsókn 79,2%  Varhugavert að fullyrða að kjörsókn sé á uppleið á ný, segir stjórnmálafræðingur
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
Óttarr Proppé, formaður Bjartrar
framtíðar, segir flokkinn munu fara í
naflaskoðun á næstu vikum í ljósi nið-
urstaðna þingkosn-
inganna um helg-
ina. Sjálfur hefur
hann ekki íhugað
sérstaklega að
stíga úr formanns-
stólnum en segist
þó ekki undanskil-
inn skoðuninni
frekar en aðrir.
„Mín afstaða hefur
alltaf verið sú að
vera í pólitík til að gera gagn en ekki
út frá minni eigin persónu. Ég mun
eiga samtal við mitt fólk og meta hvar
maður gerir mest gagn,“ segir hann.
„Niðurstaðan er auðvitað fúl fyrir
okkur í Bjartri framtíð, neikvæð og
svartari en við vonuðumst eftir. Við
gerðum okkur hins vegar fulla grein
fyrir því að það yrði á brattann að
sækja og að við myndum eiga erfitt
með að standa undir þátttöku okkar í
umdeildri ríkisstjórn og því að hafa
slitið stjórnarsamstarfinu,“ segir Ótt-
arr.
„Við höfum auðvitað verið í þróun
frá því flokkurinn var stofnaður, en
þetta þýðir auðvitað naflaskoðun og
að við þurfum að skoða okkar mál,“
bætir hann við.
Enn líf í sveitarstjórnunum
Óttar segir Bjarta framtíð lifa góðu
lífi í sveitarstjórnum í fjórum stórum
sveitarfélögum. Flokkurinn hafi verið
farinn að huga að sveitarstjórnar-
kosningum næsta vor þegar ákveðið
var að ganga út úr ríkisstjórnarsam-
starfinu.
Aðspurður segist hann ekki vita
hvort niðurstaðan á laugardag hafi
slæm áhrif á fylgið á sveitarstjórnar-
stiginu eða hvort sveitarstjórnar-
störfin gætu verið lífæð flokksins.
„Ég átta mig ekki á því. Sveitar-
stjórnir yfir höfuð eru dálítið sjálf-
stæð pólitík og við höfum verið í sam-
starfi við ólíka flokka. Hóparnir okkar
sem hafa verið virkir í sveitarstjórn-
arstarfinu hafa verið mjög sterkir í
baklandi Bjartrar framtíðar á lands-
vísu líka,“ segir Óttarr.
„Við erum í öðruvísi og erfiðari að-
stæðum á landsvísu þar sem við tók-
um þessa erfiðu og umdeildu ákvörð-
un um að stofna til ríkisstjórnar-
samstarfs þegar ljóst var að aðrir
flokkar voru tregir til. Sú reynsla var
þung fyrir okkur í þessum kosning-
um. Þá veltir maður fyrir sér hvort
það verði ekki ansi erfitt fyrir þá
flokka sem fengu kjör að ná saman
um ríkisstjórn núna. Þetta gæti orðið
ansi skrýtin aðstaða í íslenskum
stjórnmálum,“ segir hann að endingu.
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Kosningavaka Björt framtíð hélt kosningavöku sína á veitingastaðnum Bazaar Oddsson í JL-húsinu á laugardag.
„Niðurstaðan er fúl“
 Björt framtíð hvarf af þingi í alþingiskosningunum
 Formaður flokksins kveðst ekki undanskilinn naflaskoðun
Óttarr Proppé