Morgunblaðið - 17.04.2018, Side 6

Morgunblaðið/Júlíus
ast safnast upp gæti þurft að þvo
og sópa oftar. „Skeifan er þannig
svæði, og er í dag þrifin einu sinni
á ári. Í gamla daga var Skeifan
hreinsuð mánaðarlega enda eins og
trekt sem tekur við óhreinindunum
sem berast með bílunum frá Grens-
ásvegi og Suðurlandsbraut,“ segir
hann. „Samhliða tíðari þrifum þarf
að tryggja gott ástand vega enda
erfiðara að ryksuga götur ef djúp
hjólför eru farin að myndast, og á
sumum stöðum er ástand gatna í
borginni orðið svo slæmt, og slitið
svo mikið að hálfum mánuði eftir
að við höfum þrifið þar hátt og lágt
er eins og gatan hafi ekki verið
sópuð.“
Tíðari þrif þurfa ekki að vera svo
kostnaðarsöm og áætlar Lárus að í
útboði myndi kosta um 10-15 millj-
ónir að hreinsa stofn- og tengi-
brautir Reykjavíkur og er þá virð-
isaukaskattur innifalinn. „Það er
ekki há upphæð ef hún er sett í
samhengi við önnur útgjöld borg-
arinnar og jafngildir sennilega um
100 kr. á hvern íbúa eða kostar
eins og einn viðbótarlítri af bensíni
á hvern bíl á götunum.“
Rykbinding með úða virðist geta komið að
gagni. Óhreinar götur auka ekki bara á svif-
ryksmengun heldur gera bílana skítuga.
6 | MORGUNBLAÐIÐ
Slæmt ástand vega og of mjúk
efni hafa verið nefnd sem mögu-
leg ástæða fyrir auknu svif-
ryksmagni í lofti. Birkir Jóa-
kimsson hjá Vegagerðinni segir
kröfum um steinefnasamsetningu
malbiks hafa verið breytt á und-
anförnum fjórum árum og verið
að nota betri efni í dag en áður.
Eftir því sem vegirnir verða end-
urnýjaðir ætti því áhrifin á svif-
ryksmengun að vera jákvæð.
„Vandinn snýr ekki að bindi-
efninu sjálfu, heldur steinefn-
unum sem blandað er saman við.
Verður malbikið sterkara og
slitnar síður bæði ef notaður er
harðari steinn og stærri korn,“
útskýrir Birkir Hrafn.
Til að fullnægja nýju kröf-
unum þarfa að flytja steinefnið
inn erlendis frá því íslenskt grjót
er of mjúkt til að henta vel til
vegagerðar. „Stærri steinefni,
s.s. 11 mm eða
16 mm að
þvermáli
minnkar slitið
en hefur
ákveðna
ókosti. Bæði
þarf að leggja
þykkara lag,
sem þýðir að
kostnaðurinn
verður ögn
hærri, og svo verður yfirborð
vegarins grófara og ekki eins
mjúkt að aka á honum.“
Ekki er að sjá að megi gera
enn betur, t.d. með því að gera
slitlagið úr enn harðari efnum
eða stærri kornum. „Í 20 mm
stærð værum við komin með
frekar grófa og erfiða vegi. Og
ef við notum mikið sterkari
steinefni þá kemur upp nýtt
vandamál því að steinninn byrjar
að slípast og verður fyrir vikið
háll í rigningu.“
Hvort þyngdartakmarkanir
eða bann við notkun nagladekkja
komi að gagni er erfitt um að
segja. Birkir segir rétt að slit
vegna bíla á venjulegum dekkj-
um vaxi með vísisvexti eftir því
sem bílarnir eru þyngri og geti
fullhlaðinn flutningabíll valdið
sliti á við mörg þúsund smábíla.
„Slit vegna nagladekkja er ögn
flóknara, og ræðst ekki svo mjög
af þyngd bílsins heldur af þyngd
naglans og snúningshraða dekkj-
anna. Það er hornahröðun nagl-
ans og massi, þegar hann skellur
í malbikinu, sem veldur slitinu,
enda gilda reglur um hámarks-
þyngd nagla. Þá bætir það einni
breytu til viðbótar við útreikn-
ingana að nagladekk valda
meira sliti á þurrum vegi en
blautum.“
Nota betri efni í vegina
Birkir Hrafn
Jóakimsson
Mikið úrval - Traust og fagleg þjónusta
Kóreski bílsmiðurinn Kia vann til
þrennra Red Dot-verðlauna á
dögunum fyrir bíla sína Stinger,
Stonic og Picanto.
Þessir þrír nýju bílar frá Kia
urðu efstir hver í sínum flokki,
auk þess sem Stinger hlaut einn-
ig sæmdarheitið „Best of the
Best“ sem þykir sérlega eft-
irsóknarvert.
Red Dot-verðlaunin eru ein þau
virtustu í hönnunarheiminum.
Þessir þrír bílar unnu einnig al-
þjóðlegu hönnunarverðlaunin, iF
Design Award, í ársbyrjun, þann-
ig að ljóst er að Stinger, Stonic
og Picanto skora hátt að hönnun.
Stinger og Stonic eru báðir
glænýir bílar úr smiðju Kia en
Picanto er að koma nýr af þriðju
kynslóð.
Schreyer-áhrifin títtnefndu
Kia hefur náð framúrskarandi
árangri í Red Dot-verðlaununum
og unnið alls til 21 verðlauna þar
síðan 2009 þegar Kia Soul vann
þau í fyrsta skipti það ár. „Við
erum afskaplega stolt og ánægð
með þessa miklu viðurkenningu
sem Kia-bílarnir eru að fá fyrir
hönnun. Að vinna „Best of the
Best“ hjá Red Dot í fjórða skipti
er sérstaklega ánægjulegt. Hönn-
unarteymi Kia hefur unnið hörð-
um höndum að því að framleiða
fallega og góða bíla og þetta er
viðurkenning fyrir þá vinnu,“
segir Þjóðverjinn Peter Schreyer,
forstjóri og yfirhönnuður Kia
Motors.
agas@mbl.is
Kia sópar til sín Red
Dot-verðlaunum
Stinger, Stonic og Picanto verðlaunaðir
Stinger er
flaggskipið úr
smiðju Kia.
Svo virðist sem vilji sé fyrir hendi
hjá bæði Reykjavíkurborg og
Vegagerðinni að hreinsa götur í
þéttbýli oftar og er reynt að
grípa tækifærið ef veðurskilyrði
eru hagfelld að vetri til svo að
glufa opnast til að ræsa út hreins-
unarbílana.
Bjarni Brynjólfsson, upplýs-
ingastjóri Reykjavíkurborgar,
segir það torvelda þrifin að
vegna umferðar er ekki hægt að
hreinsa göturnar með góðu móti
nema að nóttu til, og má þá ekki
frysta á meðan. Bjarni segir líka
að það þurfi tiltölulega stóran
tímaglugga fyrir þrifin enda eru
þau mikið verk sem tekur nokkr-
ar vikur líkt og vorhreinsun
borgarinnar þar sem borgin er
sópuð og þvegin.
Bjarni bendir á áhugaverðar
tilraunir með rykbindingu á veg-
um sem gerðar voru í vetur með
efni sem úða má á göturnar óháð
hitastigi. Stofnbrautir og helstu
tengibrautir hafi þá verið ryk-
bundnar og sópaðar og í sumum
tilvikum þvegnar af borg og
Vegagerðinni. Þá hafi borgin
gert þá kröfu á sumum fram-
kvæmdastöðum, s.s. í Hlíðarenda,
þar sem mikill efnisflutningur á
sér stað, að skolað sé af flutn-
ingabílum áður en þeir fara út í
umferðina svo þeir beri minni
óhreinindi með sér.
Bjarni Stefánsson, deild-
arstjóri hjá Vegagerðinni, segir
að þar sé einnig reynt að nýta
tækifærið ef viðrar vel yfir vetr-
armánuðina, og hreinsa ákveðin
svæði ef þau verða mjög óhrein.
Eins og getið var í meginmáli
greinarinnar eru þær samgöngu-
æðar á höfuðborgarsvæðinu sem
heyra undir Vegagerðina hreins-
aðar fjórum sinnum á ári og segir
Bjarni reynt að dreifa hreins-
ununum eins vel yfir árið og kost-
ur er. „Er líka áhugavert að
skoða hvort ný kynslóð hreins-
unarbíla geti hjálpað okkur að
halda götunum hreinum lengur
enda þrífa þeir mun betur og
skilja ekki eftir síg fíngert ryk
sem sóparnir ná ekki svo glatt og
sest í glufurnar á malbikinu.“
Lárus hjá Hreinsitækni segir
vandann m.a. fólginn í því að boð-
leiðir hafi lengst svo að of langan
tíma tekur að taka ákvörðun um
hreinsun þegar aðstæður leyfa.
Áður fyrr hafi sérstakur verk-
stjóri hjá Reykjavíkurborg haft
vald til að ákveða að ráðast í
hreinsun yfir vetrartímann með
skömmum fyrirvara. „Í vetur
opnaðist lítið gat til að hreinsa
göturnar og hefðum við getað
verið að frá sunnudegi fram á
miðvikudag. Því miður barst okk-
ur ekki fyrirspurn fyrr en á
þriðjudeginum um hvort hægt
væri að ræsa út flotann, og end-
anleg ákvörðun var ekki tekin
fyrr en á miðvikudag. Við kom-
umst því aðeins eina nótt út til að
hreinsa áður en frysti á ný.“
Lárus segir að einnig megi
hreinsa oftar og svo virðist sem
hreinsunarbílar séu ekki kallaðir
til fyrr en óhreinindin eru farin
að safnast upp og skapa sjón-
mengun á götunum. „Það er eins
og beðið sé með þrifin þangað til
örugglega er komið nógu mikið
til að hreinsa upp.“
Bendir Lárus líka á að ríki og
sveitarfélög á höfuðborgarsvæð-
inu verði að ráðast í átak við
lækkun á graseyjum milli ak-
reina, því víða er grasflöturinn
kominn 10-15 cm upp fyrir götu-
kantstein. Þegar rignir þá lekur
frá þessum grasflötum bæði mold
og steinar sem setjast í götukant-
inn og á götuna.
Vetrarþrif á götum
eru ekki einföld
Morgunblaðið/Golli
Slæmt ástand vega er hluti af
vandanum. Erfitt er að hreinsa
slitnar og holóttar götur og þær
verða fljótt óhreinar aftur.