Fréttablaðið - 06.10.2018, Blaðsíða 30

Óhætt er að segja að mikil reiði og óvissa hafi ríkt með almennings þessa
örlagaríku daga. Reiði margra beindust að stjórnvöldum. FRéttablaðið/anton
Geir H. Haarde forsætisráðherra eftir fund í ráðherrabústaðnum þar sem
mögulegt lán hjá aGS var rætt helgina 19. október 2008. FRéttablaðið/Valli
Alex Ford er fædd árið 1993. Hún er tuttugu og fimm ára gömul námskona og lista­
maður. Hún segist muna afar lítið
eftir upphafi hrunsins og mótmæl­
unum sem urðu í kjölfarið. Eftir­
leikurinn næstu ár er í brennidepli.
„Afleiðingar hrunsins urðu miklar á
líf fjölskyldu minnar og við misstum
allt,“ segir Alex.
Alex bjó með foreldrum sínum og
systkinum í rúmgóðri íbúð á Lauga­
vegi. „Foreldrar mínir keyptu íbúð­
ina árið 2005. Hún kostaði þá 21
milljón króna. Svo kom hrunið og
það fór allt í klessu og lánin hækk­
uðu alveg svakalega,“ segir Alex frá
og segir fjölskylduna hafa reynt af
fremsta megni í fyrstu að halda í við
afborganirnar. „Þau gátu það bara
ekki. Við fluttum í Garðabæinn í litla
stúdíóíbúð sem amma mín átti. Þar
fengum við að borga lágmarksleigu.
Við bjuggum þar, öll fjölskyldan,
og leigðum íbúðina á Laugavegi til
námsmanna. Þannig gekk þetta í
smá tíma,“ segir Alex.
Faðir hennar veiktist og lést árið
2010. Alex segir líklegt að álag í
kjölfar atvinnumissis og skulda­
klafa hafi haft vond áhrif á heilsu
hans. „Pabbi var hjartveikur og
það var mikið álag á honum. Það
var líka mikið álag á spítalanum
þegar hann veiktist og þurfti að
leita þangað. Hann var bara 57 ára
þegar hann dó,“ segir hún frá. Alex
missti bróður sinn einnig úr álags­
tengdum veikindum. „Hann dó úr
blæðandi magasári og fékk einnig
ekki þá umönnun sem hann þurfti
á að halda,“ segir hún.
Alex hefur reynt að  takast á
við  vanlíðan af  völdum álags og
áfalla með aðstoð sálfræðings. „Ég er
greind með áfallastreituröskun. Ég
ákvað í samráði við sálfræðinginn
minn að vera ekki að róta í áföll­
unum heldur einbeita mér að fram­
tíðinni. Ég er hins vegar ekki að gera
þetta á hnefanum og er miklu frekar
meðvitað að einbeita mér að því að
komast af,“ segir hún.
Hún segist líklega ekki muna eins
og aðrir landsmenn eftir hruninu.
„Áföllin yfirskyggja það allt saman.
Skuldabagginn var svo þungur og
við stóðum ekki undir honum. Það
var ekki nægilega vel haldið utan um
venjulegar fjölskyldur. Vinnuálagið
og skuldirnar voru of háar,“ segir
Alex.
„Svo misstum við íbúðina og þá
sundraðist fjölskyldan enn frekar,
segir Alex frá. „Mamma flutti á
Vatnsleysuströnd því að hún hafði
ekki efni á því að leigja  íbúð  í
borginni.  Nú býr hún á Akureyri,
amma hjálpaði henni að kaupa íbúð
þar. Ég fór á leigumarkaðinn, nítján
ára gömul,“ segir hún og segist hafa
komist af síðustu ár með því að safna
skammtímaskuldum.
„Ég komst af með því að lifa á yfir­
drætti. Þegar bankinn hringdi og
bauð mér kreditkort þá sagði ég bara
já því ég var staurblönk og þurfti
peninga til að lifa af.  Ég er núna hjá
Umboðsmanni skuldara og að læra
að umgangast peninga upp á nýtt.
Ég mun komast í gegnum fjárhags­
vandann. En ég mun líklega aldrei
geta keypt mér íbúð,“ segir Alex.
alex Ford er að ná sér á strik eftir áföll og erfiða lífsreynslu í hruninu. Hún fær
aðstoð sálfræðings og er hjá Umboðsmanni skuldara. FRéttablaðið/anton bRink
Mæðginin Sigurjón Geir Eiðsson og Guðrún Sigur­jónsdóttir hitta blaða­
mann í Varmalandsskóla í Borgar­
firði. Sigurjón Geir stundar þar nám
en fjölskyldan býr á Glitstöðum sem
eru skammt frá í firðinum rétt við
Grábrók. 
Fyrir tíu árum voru foreldrar hans
á heimleið af fæðingardeildinni
með hann. Þau kveiktu á útvarpinu
og hlustuðu á Geir Haarde biðja guð
um að blessa Ísland á ferð undir
Hafnarfjalli.
„Við áttum hann 2. október. Ég
fékk að liggja á fæðingardeildinni í
fjóra daga og þá var að hefjast frétta­
umfjöllun sem tengdist hruninu. Ég
hef aldrei haft eins gott næði til að
horfa á fréttir. Ég var ein á stofu og
það var eiginlega svolítið ógnvæn­
legt. En svo vorum við að keyra
heim 6. október og vorum stödd
undir Hafnarfjalli þegar Geir flutti
þetta lamandi ávarp sitt sem allir
muna eftir hvar þeir voru þegar það
var flutt,“ segir Guðrún. „Maður var
að koma með nýjan einstakling inn
í þessar aðstæður,“ segir Guðrún og
segir að þau hjón hafi að sjálfsögðu
fundið til meiri ábyrgðar en vana­
lega. „En við vissum reyndar að það
þyrfti mikið til að líf okkar myndi
raskast mikið, en  auðvitað hafði
þetta áhrif. En svona kreppa kemur
misjafnlega mikið niður á fólki, hún
kom ekki eins við sveitirnar eins og
aðra. Þenslan var ekki jafn mikil hjá
okkur.  Þetta brjálæði sem var búið
að vera skilaði sér ekki endilega
í launaumslögin hjá okkur. Við
héldum bara áfram að prjóna og
taka slátur, tala saman. Okkur varð
ekki haggað. Við gerðum allt eins og
áður og gerum enn,“ segir Guðrún.   
„Mér fannst við vera á réttri leið
í samfélaginu eftir hrun. En því
miður þá finnst mér bullið aftur
orðið ískyggilega mikið. Nú er aftur
mikil neysla þó að það sé ekki mikil
skuldasöfnun eins og var áður. En
neyslan og þenslan, hún er ekki hér
í sveitinni. Það sem maður óttast
mest eru afleiðingar þess að boginn
verði aftur of hátt spenntur. Sumir
fara  alltaf fram úr sér og svo þarf
alltaf að borga brúsann og það deil­
ist á okkur öll,“ segir hún.  
Sigurjón segist vita í grófum
dráttum um hvað hrunið snerist.
„Fyrst og fremst fóru bankarnir á
hausinn. En síðan veit ég ekkert
meira um það,“ segir hann. Um
peninga og góðæri segir hann: „Það
er misjafnt hvort það er gott að eiga
mikið af þeim eða lítið. Það fer eftir
ýmsu,“ segir hann. Hann er ekki
harðákveðinn í því hvað hann ætlar
að verða þegar hann er orðinn stór.
Guðrún móðir hans segir að fyrir
stuttu hafi hann ætlað sér að verða
fuglafræðingur. Á hann sér þá uppá­
haldsfugl? „Já, það er glókollur,“
segir hann.
Mæðginin Guðrún og Sigurjón Geir Eiðsson. FRéttablaðið/ERniR
Missti föður sinn
og bróður
Héldum bara
áfram að prjóna
og taka slátur
hrunið
Logi Pedro
Ég fór beint úr skólanum,
var busi í MH, niður á
Austurvöll og fylgdist
með. Ótrúlegt að sjá
hvað þessi mótmæli
hreyfðu við fólki og það
voru allir svo svekktir
og reiðir. Örsmár hópur
var mættur til að berja á
holdgervingum valdsins,
lögreglunni, en meirihlut-
inn mætti af því að þeim
blöskraði taktleysi stjórn-
valda og ábyrgðarleysi.
Mér fannst mótmælin
rosaleg, og vel heppnuð
og mikilvæg. En ég hefði
samt ekki viljað þurfa að
standa vörð um Alþingis-
húsið og ég get ímyndað
mér að það blundi
enn gremja í lögreglu-
mönnum yfir þessu öllu
saman. But that’s the job.
Frekari upprifjun á hruninu í máli
og myndum.
Fréttablaðið +Plús er eingöngu
í Fréttablaðs-appinu eða í
PDF-útgáfu blaðsins sem er
aðgengileg á frettabladid.is.
+PlúS
6 . o k t ó b e r 2 0 1 8 L A U G A r D A G U r30 H e L G i n ∙ F r É t t A b L A ð i ð
0
6
-1
0
-2
0
1
8

0
4
:1
2
F
B
1
2
0
s
_
P
1
0
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
9
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
1
0
2
-C
E
5
C
2
1
0
2
-C
D
2
0
2
1
0
2
-C
B
E
4
2
1
0
2
-C
A
A
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
A

F
B
1
2
0
s
_
5
_
1
0
_
2
0
1
8
C
M
Y
K