Morgunblaðið - 15.08.2018, Blaðsíða 21

UMRÆÐAN 21
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. ÁGÚST 2018
Suðurlandsbraut 26 Sími: 587 2700
Opið 11-18 virka daga www.alno.is
Það hefur um langt
árabil verið rekin
borgarstefna í þessu
landi, þar sem öll
þjónusta hefur smám
saman sogast til höf-
uðborgarsvæðisins og
þjónustufyrirtæki á
landsbyggðinni meira
og minna orðið útibú
frá móðurfyrir-
tækjum fyrir sunnan.
Ástæðan hefur jafnan
verið tilgreind að þar sé mark-
aðurinn, þar sé fjöldinn og þar sé
bolmagnið til að halda úti fyr-
irtækjum og þjónustu.
Smám saman er fólk farið að
líta á þessa þróun sem sjálfsagðan
hlut, og lögmál sem ekki er hægt
að snúa við. Þetta er ekki lögmál
þó sauðaþjófur frá Noregi hafi
lagt út spýtur, sem lentu þar í út-
synningskalda fyrir rúmum 1100
árum. Þetta er hættuleg þróun,
sem m.a. hefur orðið til fyrir þá
áráttu stofnana ríkisins að sölsa til
sín meiri og meiri völd og byggja
undir eigin starfsemi, en allri hag-
ræðingarkröfu hinsvegar verið
beitt á landsbyggðina.
Bankar og lánastofnanir hafa
önnur viðmið varðandi lán til
landsbyggðar þar sem þar séu veð
mun lakari, þó veð heilla byggð-
arlaga myndu að sama skapi batna
til mikilla muna ef lán fengjust til
uppbyggingar á þessum sömu
stöðum, þannig bíta menn enda-
laust í skottið á sér. Nú er svo
komið að öll dreifing og stýring
fólksflutninga, matvælaflutninga,
raforkudreifingar, sérfræðilækn-
inga, fjarskipta, og svo má lengi
telja er frá suðvesturhorni lands-
ins.
Það er ekki einu sinni hægt að
senda bréf í pósti milli húsa á Eg-
ilsstöðum nema það fari fyrst með
flutningabíl 700 km um ónýta vegi
til Reykjavíkur, fari þar í gegnum
einhverja maskínu, og svo aftur
700 km með flutningabíl til Egils-
staða áður en það er borið út. Þó
er öll aðstaða til staðar á Egils-
stöðum og minnsta mál fyrir starf-
ólkið þar að lesa bréfin í réttar
götur, enda erum við á lands-
byggðinni bæði læs og skrifandi.
Svona vitleysa tefur bréfið um 2-4
daga í besta falli og það hlýtur að
vera erfitt fyrir starfsfólk póstins
að útskýra það fyrir manni, sem
borgar 200 kr fyrir að koma bréf-
inu sínu fljótt og vel milli húsa á
Egilsstöðum, að það hafi tafist
vegna ófærðar á Kirkjubæj-
arklaustri.
Ráðamenn landsbyggðar eru
löngu orðnir beygðir af endalaus-
um fréttaflutningi af gjaldþrotum
og veseni á landsbyggðinni og til-
komumikilli uppbyggingu í höf-
uðstaðnum, þar sem smjör drýpur
af hverju strái. Þeir eru farnir að
trúa því sjálfir að þetta sé sann-
leikurinn og algjörlega eðlilegt
ástand. Og það er svo skrýtið að
öll uppbygging í Reykjavík er fyr-
ir landið allt meðan uppbygging á
landsbyggðinni er bara fyrir þær
örfáu hræður sem enn þrjóskast
þar við.
En þá kem ég að kjarna málsins
og fyrirsögninni á grein þessarri,
þessi samþjöppun á höfuðborg-
arsvæðinu á sér nefnilega aðrar
og alvarlegri hliðar að mínum
dómi. Það hafa verið unnar al-
mannavarnaráætlanir vegna ýmiss
konar náttúruvár fyrir flest svæði
landsins. Þar er fjallað um við-
brögð og varnir við snjóflóðum,
vatnavöxtum, óveðrum, jarð-
skjálftum og eldgosum. En nú ber
svo við að skautað hefur verið yfir
höfuðborgina í þessari áætlana-
gerð, enda menn fyrir löngu búnir
að gera sér ljóst að svo er búið að
gjöreyðileggja innviði landsbyggð-
arinnar að ef eitthvað gerist í höf-
uðborginni okkar þá
eru allar bjargir
bannaðar.
Alþjóðavara-
flugvellir landsins á
Akureyri og Egils-
stöðum hafa t.d. verið
gjörsveltir af viðhaldi
og eftir að nýju þotur
Icelandair verða tekn-
ar í notkun vantar t.d.
skitna 400 metra til
að flugvöllurinn á Eg-
ilsstöðum geti verið
varaflugvöllur fyrir
þær, sem þó er lang-
best settur landfræðilega til að
hafa slíkt hlutverk. Það þarf ekki
nema lítið eldgos í Kötlu og óhag-
stæða vindátt til að allt flug til og
frá landinu fari í algjört kaos og
landið meira og minna einangrist.
Ég tala nú ekki um eitthvað nær
höfuðborginni, sem þó er alveg
möguleiki. Svo talar Dagur um að
leggja niður Reykjavíkurflugvöll
og byggja bara nýjan, sísvona, í
Hvassahrauni, ég endurtek
„Hvassa“ „hrauni“, nafnið segir
allt um fáranleikann eitt og sér.
Þetta er óvirðing gagnvart
landsbyggðarfólki og þeim mann-
auði sem þar býr og ekki síður
skeytingarleysi um íbúa höf-
uðborgarsvæðisins. Ég á mitt
skyldfólk á höfuðborgarsvæðinu
eins og flest landsbyggðarfólk og
mér blöskrar gjörsamlega hvernig
skautað er yfir líf og öryggi íbúa
þess í nafni hagræðingar og sam-
þjöppunar. Þarna hafa þingmenn
höfuðborgarinnar algjörlega blind-
ast af „kjördæmapoti“ á musteri
markaðssjónarmiða og vinsælda-
kosninga, en algjörlega gleymt
stærstu skyldum sínum að tryggja
þegnum sínum öryggi og velferð.
Við þurfum svo sannarlega að
fara að hugsa málin uppá nýtt, og
vonandi þarf ekki alvarlega at-
burði til að menn fari að horfa á
landið allt þegar kemur að upp-
byggingar- og öryggissjón-
armiðum.
Flýtur Reykjavík
að feigðarósi?
Eftir Sigurð
Ragnarsson
» Það er svo skrýtið að
öll uppbygging í
Reykjavík er fyrir land-
ið allt meðan uppbygg-
ing á landsbyggðinni er
bara fyrir þær örfáu
hræður sem enn þrjósk-
ast þar við.
Sigurður
Ragnarsson
Höfundur er framkvæmdastjóri
á Egilsstöðum.
Flestum mönnum
ætti að vera kunnugt
um að til þess að halda
heilsu þarf maðurinn að
neyta þess sem líkaminn
þarfnast en ekki endi-
lega þess sem mann
langar hve mest í til
þess að seðja sárasta
hungrið. Þeir sem ein-
göngu leggja sér til
munns næringarlítið sætabrauð og
gosdrykki verða fyrr en seinna fórnar-
lömb sjúkdóma. Það er vegna þess að
vítamín og steinefni eru af skornum
skammti í slíkri fæðu. Vita á latínu
þýðir líf. Mönnum er því nauðsynlegt
að neyta þessara vítamína eða lífefna
sem viðhalda heilbrigðu lífi, en hugsa
ekki eingöngu um magafylli.
Einn meltingarsérfræðingur tjáði
mér að hann væri að lesa sér til í nær-
ingarfræði, þar sem lítið hefði verið
kennt um mat og það sem nefna mætti
fæðulækningar í námi sínu. Hann var
þá búinn að starfa tíu ár í sínu fagi.
Hann var farinn að átta
sig á mikilvægi réttrar
fæðu í starfi sínu. Allt of
oft treysta vestræn
læknavísindi á lyfjagjafir
lyfjafyrirtækjanna þegar
í óefni er komið. Kannski
mætti beinlínis flokka
marga sjúkdóma hinnar
vestrænu menningar
undir hörgulsjúkdóma
vegna ofáts á ruslfæði.
Læknar þyrftu að geta
bent fólki á að neyta heil-
brigðari fæðu til að halda heilsu. „Lyf-
seðill“ læknisins gæti t.d. hljóðað upp
á einn banana að morgni og eitt epli
tvisvar á dag, eða tvo bolla af hafra-
mjöli að morgni og eina matskeið af
hunangi að kvöldi, allt eftir eðli kvilla
sem hrjá nútímafólk vegna næring-
arskorts þó að það búi í velferðarþjóð-
félagi. Kvíði gerir til dæmis mörgum
lífið erfitt. B-vítamín, magnesíum og
sink róa fljótlega spenntar taugar.
Kvíðasjúklingar þjást því fyrst og
fremst af skorti á þessum efnum
vegna þess að líkaminn losar sig við
þau til að geta verið betur vakandi
undir álagi. Magnesíum og sink verka
róandi og hjálpa fólki einnig til þess að
sofa á næturnar.
Skapari mannsins gaf mönnunum
eftirfarandi fyrirmæli þar sem hann
veit best hvað mönnum er fyrir bestu:
„Ég gef ykkur allar sáðberandi jurtir
og alls konar tré sem bera ávöxt. Það
sé ykkur til fæðu.“ (1. Mósebók 1:29.)
Líkt og líkami mannsins þarf á rétt-
um næringarefnum að halda, svo þarf
og sál mannsins rétta andlega fæðu.
Heilbrigði mannsins felst því í því að
lifa samkvæmt boðum Guðs. „Ég gef
þeim setningar mínar og kunngjöri
þeim lög mín, þau er maðurinn skal
halda til þess að hann megi lifa.“ (Ese-
kíel 20:11.)
Þetta er sú tilvísun á heilbrigði, sá
lyfseðill sem yfirlæknir mannanna
barna hefur ávísað þeim svo þau megi
njóta varanlegs heilbrigðis og bless-
unar allt sitt líf.
Eftir Einar Ingva
Magnússon
» Læknar þyrftu að
geta bent fólki á að
neyta heilbrigðari fæðu
til að halda heilsu.
Einar Ingvi Magnússon
Höfundur er áhugamaður um hráfæði
og fæðulækningar.
einar_ingvi@hotmail.com
Fæðulækningar