Stjarnan - 01.09.1920, Side 13

STJAKNAN
141
í.usturátt, bætir einum degi viS i reikn-
ingi sínum ; en sá, er ferbast í vesturátt,
lellir einn dag úr sínum reikningi.”
Herra Severance ibaö nú um leyfi til
r.S lesa eitthvaS, sem hann haföi hjá sér
viSvíkjandi þessu efni:
“Orsökin til þess (úiefnilega aS end-
urtaka eSa aS fella daga úr viS daglín-
una) mun ’maSur fljótlega skilja viS aS
hugsa sig dálítiS um; því ætíS er sólar-
uppkoma og sólsetur einhvers staSar á
•jörSinni, meSan samtimis er á öSrum
stöSum.’hádegi og miSnætti. Hátum oss
svo ímynda' oss aS vér gætum fariS
kringum jörSina eins fljótt og hún snýst
kringum sinn eigin möndul. Vér leggj-
um af staS frá Lundúnaborg viS sólar-
uppkomu þriSjudágsmorgun og ferSumst
i vesturátt. Vér munum hafa sólarupp-
komu alla leiSina. Og þó mundum vér,
þegar vér komurn aftur þangaS, sem vér
hófum ferS vora, nefna þaS næsta dag;
því aS þeir, sem þar lifSu, munu hafa
haft hádegi, sólsetur og miSnætti, og
þess vegna hafa næsta morgun, nefni-
lega miSvikudagsmorgun. ViS þessa
línu mundu þess vegna dagaskiftin eiga
sér staS. En fyrir sakir hentugleika
hafa menn komiS sér saman um aS velja
línu, sem er dregin gegn um svæSi, þar
sem fáir eða engir menn lifa, og þar
íáta þeir daginn byrja eSa enda. Vér
getum vel trúaS því, aS þetta sé ein-
mitt staSurinn,þar sem GuS vildi aS
hmn nýi dagur byrjaSi og endaSi. ÞaS
stendur á sama hvaSa tíma dagsins maS-
ur fer yfir þessa línu og hvort sem maS-
ur er á austurleiS eSa vesturleiS, vér
verBum aS viSurkenna, aS þaS er einn
dagur öSru rnegin og annar dagur hinu
megin ’línunnar. Sú lína, sem valin er,
180. hádegisbaugurinn frá Greenwich.
“Samkvæmt þessu fyrirkomulagi er
dagurinn mældur eftir snúning jarSar-
innar og þegar hann er á enda, verSur
hann strikaSur af almanakinu og um
leiS byrjar hinn nýi dagur á þeim staS.
Hvar sem vér erum staddir á hnettinum
höfum vér dag, sem er fullir 24 klukku-
timar, og hver eftirfylgjandi dagur, er
jafn-langur. ÞaS er auSvitaS svo, aS
dagurinn, þegar vér annaS hvort ferS-
umst í austurátt eSa vesturátt, getur
fyrir oss orSiS styttri eSa lengri, en þeg-
ar vér komum aS daglínunni verSum vér
aS leiSrétta alt ósamræmi, og þegar maS-
ur er búinn aS ferSast umhverfis hnött-
iun, mun hann finna, aS hann hefir
gjört þaS án þess aS koma í bága viS
almanakiS.”
“HeyriS, herra skipstjóri, hver upp-
götvaSi alt þetta í sambandi viS þessa
daglínu? Kom þaS hljóSalaust inn í
heiminn?” Spyrjandinn var skemtilegur
maSur frá sléttunum í vesturhluta Ame-
ríku.
“Þetta var ágæt spurning. Látum oss
lieyra, herra skipstjóri, ihvernig daglín-
an var ákveSin,” sagSi herra Severance
“AS ákveSa daglínuna hefir komiS á
eSlilegan hátt, þegar mennirnir í fyrst-
unni dreifSust út um jörSina. Taki eg
biblíuna, finn eg, aS eftir syndaflóSiS
settust mennirnir aS í Eufratdalnum á
hinum helmingi hnattarins. ÞaSan
drógust þeir í vesturátt til hinna fjar-
lægustu landa i NorSur- og SuSurálf-
unni, og mörgum öldum seinna fóru þeir
yfir á hina vestrænu heimsálfu. Dag-
urinn, eins og hann upphaflega var í
Eufratdalnum, færSist þannig óbreyttur
í vestur og austurátt; eini munurinn er
sá, aS í Austurálfunni byrjar hann fyr
en í NorSurálfunni.
“AS þessu er þannig variS, getur maS-
ur séS af því, aS hægt er aS ferSast frá
Peking í Kína í vesturátt alla leiS til San
Francisco og finna alla tíS, aS tímareikn-
ingur ferSamannsins er alla þessa löngu
leiS í samræmi viS tímareikning íbúanna