Fréttablaðið - 20.05.2019, Blaðsíða 8

Frá degi til dags
Halldór
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Einar Þór Sverrisson FORSTJÓRI: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir ÚTGEFANDI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
RITSTJÓRAR: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is
MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Hörður
Ægisson
hordur@frettabladid.is

Kjörað-
stæður eru
að skapast
fyrir Seðla-
bankann til
að lækka
vexti
verulega á
komandi
misserum.

Persónu-
vernd hefur
það lög-
bundna
hlutverk að
efla vitund
almennings
um reglur og
réttindi
tengd
vinnslu
persónu-
upplýsinga.
Slakaðu á
með Slökun
g Lítil orka
g Þróttleysi
g Veik bein
g Hormóna ójafnvægi
g Svefntruflanir
g Vöðvakrampar,
kippir og spenna
g Kölkun líffæra
g Óreglulegur hjartsláttur
g Kvíði
g Streita
g Pirringur
Einkenni
magnesíum-
skorts
www.mammaveitbest.is
Slakaðu á
með Slökun
g Lítil orka
g Þróttleysi
g Veik bein
g Hormóna ójafnvægi
g Svefntruflanir
g Vöðvakrampar,
kippir og spenna
g Kölkun líffæra
g Óreglulegur hjartsláttur
g Kvíði
g Streita
g Pirringur
Einkenni
magnesíum-
skorts
www.mammaveitbest.is
Slakaðu á
með Slökun
g Lítil orka
g Þróttleysi
g Veik bein
g Hormóna ójafnvægi
g Svefntruflanir
g Vöðvakrampar,
kippir og spenna
g Kölkun líffæra
g Óreglulegur hjartsláttur
g Kvíði
g Streita
g Pirringur
Einkenni
magnesíum-
skorts
www.mammaveitbest.is
lakaðu á
eð lö
g Lítil orka
g Þróttleysi
g Veik bein
g Hormóna ójafnvægi
g Svefntruflanir
g Vöðvakrampar,
ki pir og spe na
g Kölkun líffæra
g Óreglulegur hjartslá tur
g Kvíði
g Streita
g Pi ringur
Einke i
agnesí
skorts
i t.i
Persónuvernd og friðhelgi einkalífs eru ein mikilvægustu mannréttindi sem til eru. Á tímum stafræns veruleika þar sem persónuupplýsingar
eru orðnar einn helsti gjaldmiðill samfélagsins eykst
nauðsyn þess að allir, ekki síst börn og ungmenni,
þekki helstu réttindi sín og skyldur. Persónuupp-
lýsingar barna njóta í raun sérstakrar verndar, þar sem
þau kunna að vera síður meðvituð um réttindi sín,
áhættu og afleiðingar í tengslum við meðferð þeirra,
bæði innan heimilis og utan.
Persónuvernd hefur það lögbundna hlutverk að
efla vitund almennings um reglur og réttindi tengd
vinnslu persónuupplýsinga. Lögð hefur verið áhersla
á að standa vörð um málefni barna og hefur Persónu-
vernd í því skyni m.a. haldið málþing fyrir öll skóla-
stigin, gefið út tilmæli vegna samfélagsmiðlanotk-
unar í skólum og frístundastarfi, flutt erindi víða og
fjallað um efnið í fjölmiðlum. Nú á dögunum sendi
Persónuvernd bréf og fræðslubæklinga í alla grunn-
skóla landsins þar sem fjallað er um grunnatriði um
persónuvernd barna, bæði fyrir kennara og aðra þá
sem vinna með upplýsingarnar og einnig fyrir börnin
og ungmennin sjálf. Í bréfinu eru skólastjórnendur
hvattir til þess að kynna efnið fyrir kennurum, öðru
starfsfólki og nemendum.
Mikið starf hefur þegar verið unnið í vitundarvakn-
ingu um persónuvernd, en betur má ef duga skal. Við
búum í síbreytilegum heimi þar sem tækninni fleygir
fram á ljóshraða. Tæknin færir okkur mörg ný tækifæri
en á sama tíma hefur aldrei verið mikilvægara að ein-
staklingurinn standi vörð um þessi mikilvægu mann-
réttindi sín. Stafræn fótspor barna byrja jafnvel að
myndast áður en þau fæðast og netnotkun hefst sífellt
fyrr á æviskeiðinu. Því er mikilvægt að fræðsla um per-
sónuvernd og netöryggi verði hluti af daglegu lífi þeirra
strax frá frumbernsku, rétt eins og umferðarreglurnar.
Til að stuðla að því markmiði mun Persónuvernd halda
áfram að setja málefni barna í forgang og stefnt er að
því að útbúa meira fræðsluefni í því skyni.
Persónuvernd barna –
innan heimilis og utan
Steinunn Birna
Magnúsdóttir
lögfræðingur
og verkefna-
stjóri yfir mál-
efnum barna
hjá Persónu-
vernd.
Þetta var viðbúið. Þegar fjármálaráðherra kynnti fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar í lok mars, sem grundvallaðist á spám um að ekkert lát yrði á einu lengsta hagvaxtarskeiði lýðveldissögunnar, mátti flestum vera ljóst að
þær forsendur sem hún grundvallaðist á myndu bresta
innan skamms. Það varð reyndin og örfáum dögum
síðar var WOW air orðið gjaldþrota.
Höggið á ferðaþjónustuna við fall flugfélagsins virðist
ætla að vera meira til skemmri tíma litið en margir
höfðu áður talið. Vandræði Icelandair vegna kyrrsetn-
ingar á Max-vélunum gerir illt verra og þýðir að skarðið
sem WOW air skilur eftir sig fyrir flugframboð til og
frá landinu í sumar verður nánast ekkert fyllt af öðrum
flugfélögum. Niðurstaðan verður því líklega nærri 20
prósenta samdráttur í komum ferðamanna á árinu sem
þýðir að gjaldeyristekjur vegna ferðaþjónustunnar
minnka um liðlega 100 milljarða. Áhrifin eiga eftir að
verða umtalsverð á rekstur margra fyrirtækja og um leið
er ljóst að tekjuáætlanir ríkissjóðs og sveitarfélaga eru
brostnar. Áætlun um tæplega eins prósents afgang á fjár-
lögum ríkisins mun að óbreyttu ekki ganga eftir.
Hversu djúp verður niðursveiflan? Samkvæmt nýrri
þjóðhagsspá Hagstofunnar er gert ráð fyrir að lands-
framleiðslan skreppi saman á þessu ári um 0,2 prósent
en í fyrra mældist hagvöxturinn 4,6 prósent. Hætt er
hins vegar við því að sú spá eigi eftir að reynast helst til
of bjartsýn. Hagkerfið hefur orðið fyrir tvöföldum skelli
á skömmum tíma – bæði vegna loðnubrests og gjald-
þrots WOW air – sem á eftir að valda því að útflutnings-
tekjur þjóðarbúsins munu dragast nokkuð saman.
Fyrirtæki í ferðaþjónustu, sem eru mörg hver núna að
horfa upp á tugprósenta samdrátt á milli ára, munu
fækka starfsfólki og sum eiga eftir að lenda í rekstrar-
erfiðleikum. Bankarnir þurfa að búa sig undir frekari
afskriftir vegna útlána tengdum atvinnugreininni.
Það er hins vegar lítil ástæða til að örvænta. Hag-
kerfið hefur aldrei verið betur í stakk búið til að takast
á við skammvinnar efnahagsþrengingar. Ísland er orðið
að lánveitanda við útlönd, Seðlabankinn ræður yfir
meira en 700 milljarða óskuldsettum gjaldeyrisforða og
skuldir heimila, fyrirtækja og ríkissjóðs eru lágar í sögu-
legu samhengi. Nú þegar slaki hefur tekið við af spennu
hljóta stjórnvöld við þær aðstæð r að horfa til þess
hvort hægt sé að ráðast í enn umfangsmeiri fjárfestingar
í innviðum landsins á komandi árum. Slíkt myndi ekki
aðeins sporna gegn því að samdrátturinn verði dýpri en
ella heldur einnig skapa grunn að hagvexti framtíðar-
innar og um leið styrkja grunnstoðir ferðaþjónustunnar.
Kjöraðstæður eru að skapast fyrir Seðlabankann til að
lækka vexti verulega á komandi misserum. Það endur-
speglast meðal annars í því að verðbólguálag á skulda-
bréfamarkaði sem og verðbólguvæntingar markaðsaðila
hafa lækkað mikið að undanförnu. Næstkomandi
miðvikudag verður fyrsta vaxtaákvörðunin eftir fall
WOW air og gerð nýrra kjarasamninga á almennum
vinnumarkaði. Ágætis fyrsta skref peningastefnunefnd-
arinnar til að leggja sitt af mörkum í þessum breytta
efnahagsveruleika væri að lækka vexti bankans úr 4,5
prósent í fjögur prósent. Það hlýtur að ganga eftir.
Niður á jörðina 
Önnur og alvarlegri mál
Á meðan meginþorri þjóðarinn­
ar skemmti sér yfir Eurovision
og umræðunum sem sköpuðust
í kjölfarið þá hélt þjóðfélagsum­
ræðan áfram um önnur og alvar­
legri mál. Í útvarpsþættinum
Sprengisandi í gær mættust Ólína
Þorvarðardóttir, fyrrverandi
þingmaður, og Halldóra Mogen­
sen, formaður velferðarnefndar,
til að ræða nýju þungunarrofs­
lögin. Talaði Ólína um að málið
hefði þyrft mun lengri og dýpri
umræðu í samfélaginu, en á sama
tíma talaði hún um að henni liði
illa með umræðuna. Spurning
hvort það hafi ekki einmitt verið
best að klára málið í þetta mikilli
sátt meðal bæði þings og þjóðar.
Engar áhyggjur
af orkupakkanum
Palestínuborði Hatara á Euro­
vision vakti mikla athygli. Bæði
hér á landi og víðar. Fjörið var
mikið á Twitter en enn meira
innan samfélagsmiðlahópa sem
hatast við Palestínumenn. Sést
bersýnilega á umræðunum þar
að hatarar Hatara eru þeir sem
styðja Ísraelsríki á þeim forsend­
um að ríkið sjálft er fyrsta skrefið
í átt að heimsendi í Opinberunar­
bókinni. Röksemdafærslan er
eftir því. Hefur því einnig verið
slengt fram að Hatari hafi átt að
beina sjónum almennings frá
þriðja orkupakkanum. Slíkar
áhyggjur eru með öllu óþarfar þar
sem fimm þingmenn Miðflokks­
ins hafa raðað sér á mælendaskrá
í dag. arib@frettabladid.is
2 0 . M A Í 2 0 1 9 M Á N U D A G U R8 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN
2
0
-0
5
-2
0
1
9

0
7
:3
8
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
0
6
-F
8
F
8
2
3
0
6
-F
7
B
C
2
3
0
6
-F
6
8
0
2
3
0
6
-F
5
4
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
0
4
8
s
_
1
9
_
5
_
2
0
1
9
C
M
Y
K