Morgunblaðið - 05.03.2019, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. MARS 2019
Reykjavík Þegar götur eru ekki þrifnar þyrlast rykið upp og er öllum til ama. Eina ráðið er að hreinsa göturnar og halda þeim hreinum.
Hari
Í kjaraviðræðunum
hefur verið leitað eftir
stuðningi ríkisins. Tal-
að hefur verið um
lækkun skatta og
stuðning í húsnæðis-
málum. Þegar horft er
til umsvifa Reykjavík-
urborgar er ljóst að
borgin er í hvað best-
um færum að auka
kaupmátt og létta
byrðar á húsnæði.
Borgin tekur meira til
sín af launum fólks en
ríkið. Það er staðreynd
sem mikilvægt er að
hafa í huga. Nágranna-
sveitarfélögin taka öll
minna til sín en borgin.
Við leggjum til lækkun
á útsvar sem nemur 84
þúsund krónum á heim-
ili á ári þegar miðað er
við meðallaun og tvær fyrirvinnur. Þá hefur
Reykjavík algera sérstöðu með Orkuveitunni og
getur létt heimilisreksturinn með því að lækka
gjaldskrá. Við leggjum til lækkun sem nemur 36
þúsund krónum á ári. Báðar tölurnar eru eftir
skatta og þyrftu tekjur að vera 200 þúsund krón-
um hærri fyrir skatta til að skila sama ávinningi.
Hagstæðara húsnæði
Þá er ljóst að ríkið hefur ekki skipulagsvaldið,
en borgin hefur vanrækt að skipuleggja lóðir fyrir
hagstætt húsnæði. Við leggjum til að farið verði í
að skipuleggja Keldnalandið fyrir stofnanir, fyrir-
tæki og hagstætt húsnæði án fyrirvara. Núverandi
stefna hefur leitt til dreifingar byggðar, enda hefur
meiri fjölgun verið á landsbyggðinni en á höf-
uðborgarsvæðinu vegna þessarar stefnu. Hag-
stætt byggingarland í Reykjavík léttir á húsnæð-
ismarkaðnum, ekki síst hjá fyrstu kaupendum en
ungt fólk býr í vaxandi mæli heima hjá foreldrum
vegna húsnæðisvandans. Betri byggingarvalkostir
í Reykjavík munu líka létta á umferðinni, en í dag
hafa stofnanir og fyrirtæki farið t.d. í Kópavog og
íbúar flutt í Árborg og Mosfellsbæ. Uppbygging á
hagstæðum svæðum í Reykjavík myndu því létta á
umferðinni, en hún hefur þyngst umtalsvert vegna
núverandi stefnu. Allt þetta léttir á íbúum. Allt
þetta er gerlegt. Það sem það eina sem þarf er vilj-
inn. Við leggjum fram tillöguna. Nú er í höndum
borgarstjórnar að taka hana áfram.
Eftir Eyþór
Arnalds
» Borgin tek-
ur meira til
sín af launum
fólks en ríkið.
Það er stað-
reynd sem mik-
ilvægt er að
hafa í huga.
Eyþór Arnalds
Höfundur er oddviti Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Hvað getur
borgin gert?
Nú hafa Dagur og
hjálparlið hans í borg-
inni slegið öll met í
niðurrifsstarfsemi
sinni og er þó af nógu
að taka. Nýjar tillögur
þeirra til lausnar á
heimatilbúnum hús-
næðisvanda unga
fólksins hafa verið til-
kynntar. Byggja skal
litla skúra á baklóðum
húsa í borginni og innrétta eins
marga bílskúra og hægt er, til
íbúðar.
Það er átakanlegt að gera sér
grein fyrir í hvert óefni verið er að
stefna húsnæðismálum Reykjavík-
urborgar. Við skulum staldra við og
fara 60 til 70 ár aftur í tímann. Á ár-
unum eftir stríð var hér í Reykjavík
algert öngþveiti í húsnæðismálum.
Neyðarástand. Þá urðu þeir sem
minna máttu sín að neyta allra
bragða til að koma sér og börnum
sínum undir þak. Í einhvers konar
húsaskjól. Ýmsar leiðir voru reynd-
ar. Upp spruttu litlar skúrbygg-
ingar í bakgörðum húsa og á flest-
um óbyggðum holtum borgar-
landsins. Einnig í Selási og uppi á
Höfða, svokölluð Smálönd. Þarna
bjó fjöldi fólks í litlum garðskúrum,
sem og í Kringlumýrinni. Þurftu
borgaryfirvöld að snúa blinda aug-
anu að þessari þróun,
því hér ríkti neyðar-
ástand. Og engin leið
að krefjast tilskilinna
leyfa fyrir búsetu. Til
að reyna að bæta úr
brýnustu þörf létu
borgaryfirvöld byggja
Höfðaborgina við Sam-
tún, sem og Pólana,
Bjarnaborg og Selbúð-
ir. Allt ömurlegar
lausnir og fólki ekki
bjóðandi, þótt ófáir
þyrftu að láta sér þetta
nægja. Maður varð vitni að átakan-
legum aðstæðum foreldra og barna,
heiðarlegs fólks, sem ekki var hægt
annað en að finna til með. Mér er
minnisstæð ekkja með tvö börn,
sem bjó í slíkum skúr í Rauðarár-
holtinu. Nánast inni í miðri borg.
Hún var stórmyndarleg og reglu-
söm kona, sem sá fyrir fjölskyldunni
með skúringum á kvöldin í nokkrum
verzlunum í nágrenninu. Það var
útilokað að hún, sakir húsnæðis-
skorts og fátæktar, gæti komið sér í
betri aðstæður. En sem betur fer
ríkti þarna ráðdeild og reglusemi.
Þessi kona var alltaf kennd við
skúrinn sinn og kölluð „Guðrún í
skúrnum“ . Nágrannar, þótt lítt
hefðu aflögu sjálfir, reyndu oft að
færa henni og börnunum lítilræði.
Börn „Guðrúnar í skúrnum“ voru
dugleg og vel gerð og urðu bæði
landsþekktir vísindamenn í okkar
þjóðfélagi. Ég er hræddur um að
þau sjái ekki kostina við þær fyrir-
ætlanir Dags B. Eggertssonar og
fylgifiska hans að endurvekja þetta
ástand í húsnæðismálum Reykjavík-
urborgar.
Sem betur fer voru Reykvíkingar
svo lánsamir eftir þetta hræðilega
ástand að kjósa sem borgarstjóra
úrvalsmenn, hvern á eftir öðrum,
sem tókust á við þennan vanda og
leystu hann. Byggðu stórhýsi,
íbúðablokkir fyrir fátækt fólk, með
öllum nýjustu þægindum. Við
Hringbraut í vesturbæ Reykjavík-
ur, við Skúlagötu og við Lönguhlíð
og síðar við Meistaravelli. Um miðj-
an sjöunda áratuginn var síðan hið
stórmerka hverfi Breiðholtið byggt
upp með samvinnu framsýnna for-
ingja verkalýðsfélaga, borgaryfir-
valda og fulltrúum þáverandi
stjórnvalda. Í þessum húsum fengu
mörg hundruð fjölskyldur langþráð
mannsæmandi húsnæði. Og í kjöl-
farið voru allir skúrarnir, Höfða-
borgin, Pólarnir og Selbúðirnar
rifnar niður. Svo og allir braggarnir
að undanskildum þeim fræga
bragga að Nauthólsvegi 100 sem
Dagur B. Eggertsson tók ástfóstri
við og verið hefur í fréttum að und-
anförnu. Það er eins gott að búið
var að rífa alla hina svo að misvitrir
ráðamenn borgarinnar gætu ekki
tekið upp á því að endurbyggja þá
með skelfilegum afleiðingum.
Þá kemur líka upp í hugann það
ótrúlega afrek að malbika næstum
allar götur Reykjavíkur á örfáum
árum. Og síðan undir kjörorðinu
„Græn torg, fögur borg“ var borgin
fegruð með gróðri og grænum
svæðum, þar sem því var við komið.
Maður fann þegar komið var heim
til Íslands úr ferðalögum erlendis
hvað maður átti heima í rúmri og
fagurri borg. Nú um stundir er
varla hægt að halda gatnakerfi
borgarinnar ökuhæfu og ekkert
hugsað um að umferðin gangi eðli-
lega. Menn hanga tímunum saman í
umferðarteppum, því bannað er að
lagfæra götur og gatnamót. Og búið
er að útrýma svo til öllum grænum
blettum í borginni undir því yf-
irskyni að þétta þurfi byggðina,
enda þótt borgin eigi og hafi aðgang
að nægu landi til uppbyggingar í ná-
grenninu allt um kring. Borgaryfir-
völd ættu að hlusta á nýlegt út-
varpsviðtal við Eygló Harðardóttur,
fv. félagsmálaráðherra Framsókn-
arflokksins. Hún lýsti því í smáat-
riðum hvernig þau hjónin reistu sér
lítið hús á lóð sem þau fengu út-
hlutað hjá bæjaryfirvöldum Mos-
fellsbæjar. Gerðu það með eigin
höndum og útsjónarsemi rétt eins
og fjöldi Reykvíkinga í Smáíbúða-
hverfi á sjötta tug síðustu aldar. En
þeirra tíma yfirvöld borgarinnar út-
hlutuðu lóðum til ungs fólks, sem
síðan byggði á sínum hraða e.t.v. á
nokkrum árum. Og borgin sá að
sjálfsögðu um gatnagerð og fráveit-
ur.
Nú skal unga fólkinu komið fyrir í
skúrum og bílageymslum á baklóð-
um borgarinnar, en stórfyrirtækj-
um og byggingavertökum afhentar
allar góðar byggingalóðir miðborg-
arinnar. Öll miðborgin er orðin að
einu stóru Skuggasundi, þar sem
aldrei sést til sólar og Reykvíkingar
geta hvorki séð hafið né Esjuna,
fjall Reykjavíkur. Að sjálfsögðu hef-
ur enginn venjulegur borgari efni á
að kaupa íbúðir miðborgarinnar
sem eru til sölu á margföldu verði.
Núverandi borgarstjóri ætlar
sem sagt, með stuðningi fulltrúa
„Viðreisnar“ og „Pírata“ í borgar-
stjórn, að fara þá leið að endurvekja
ástand eftirstríðsáranna í búsetu-
málum Reykvíkinga. Nú skulu sem
flestir hljóta örlög „Guðrúnar í
skúrnum“.
Eftir Svein R.
Eyjólfsson »Nú skal unga fólkinu
komið fyrir í skúrum
og bílageymslum á bak-
lóðum borgarinnar, en
stórfyrirtækjum og
byggingavertökum
afhentar allar góðar
byggingalóðir
miðborgarinnar.
Sveinn R. Eyjólfsson
Höfundur er fv. blaðaútgefandi.
Guðrún í skúrnum