Fréttablaðið - 03.07.2019, Blaðsíða 4

Það dugar ekkert
minna en það besta
í heimi.
Pawel Bartosek, borgarfulltrúi og
brúðgumi.
Sparaðu allt að 50-70%!
info@fedaszdental.huHafðu samband:
+ 36 70 942 9573 www.tannlaeknathjonusta.is
Fyrir
Eftir
Tannlækningar í Ungverjalandi
DÓMSMÁL „Það var röð mistaka sem
leiddi til dauða Guðmundar, eins
og oft þegar slys verða. Að mínu
viti skipti þar miklu álag og undir-
mönnun hjá Landspítalanum, sem
leiddi til þess að verkferlum var
ekki fylgt. Afleiðing þess var andlát
föður skjólstæðinga minna,“ segir
Sigurður Örn Hilmarsson, lög-
maður systkina sem nýlega voru
dæmdar bætur úr hendi ríkisins
vegna andláts föður þeirra.
Þrátt fyrir að ekki hafi verið sýnt
fram á refsiverða háttsemi starfs-
manna Landspítalans og bæði
spítalinn og hjúkrunarfræðingur
sem annaðist manninn hafi verið
sýknuð í refsimáli sem höfðað var
eftir atvikið, er það niðurstaða
dóms Héraðsdóms Reykjavíkur að
alvarleg mistök hafi verið gerð við
umönnun mannsins sem ríkið beri
bótaábyrgð á.
Systkinin byggðu bótarétt sinn
á meginreglu skaðabótaréttarins
um vinnuveitendaábyrgð og töldu
ríkið bera ábyrgð á alvarlegum mis-
tökum starfsmanna sinna jafnvel
þótt ekki liggi fyrir hvaða starfs-
manni urðu á mistökin. Þetta eigi
við hvort heldur sem mistökin urðu
hjá einum starfsmanni eða afleiðing
uppsafnaðra mistaka ótilgreindra
starfsmanna stefnda; nafnlaus og
uppsöfnuð mistök.
Í dómi héraðsdóms er fallist á
með þeim að ríkið beri bótaábyrgð
vegna atviksins. Í forsendum dóms-
ins segir meðal annars að þótt vakt
á spítalanum hafi verið fullmönnuð
umrætt sinn hafi verið alvanalegt
að hjúkrunarfræðingar aðstoðuðu
hver annan enda þyrfti stundum
tvo til að snúa sjúklingum og rann-
sóknir kölluðu gjarnan á viðveru
tveggja starfsmanna. Staðan gat
því verið sú að hjúkrunarfræðingar
gætu ekki vakað óslitið yfir sínum
sjúklingi. Þegar litið sé til þess að
starfsmenn hafi því þurft að reiða
sig á eftirlitstæki þegar vikið var frá
sjúklingum hafi starfsmenn sýnt af
sér stórkostlegt gáleysi með því að
hafa sívakann ekki þannig stilltan
að hann gæfi frá sér hljóðmerki.
Svo segir: „Dómurinn fellst því á
að stefndi beri bótaábyrgð vegna
stórfelldra mistaka sem einhverjum
starfsmanni Landspítalans urðu á
við umönnun föður stefnenda.“
Í dóminum er vikið að sorgarferli
barna mannsins og áfalli sem marg-
faldaðist þegar í ljós kom að andlát
föður þeirra orsakaðist af mis-
tökum við umönnun hans. Er því
lýst hvernig systkinin hafi upplifað
bæði reiði og vantraust í garð heil-
brigðiskerfisins vegna atburðarins.
Stöðugur fréttaflutningur af málinu
hafi magnað sorg þeirra og reiði í
garð kerfisins enda hafi þau upplif-
að framburð heilbrigðisstarfsfólks
á þann hátt að verið væri að hylma
yfir mistök þess. Enginn hafi verið
reiðubúinn að gangast við ábyrgð á
mistökunum sem hafi einnig verið
þeim mjög þungbært.
Voru hverju þeirra dæmdar
1.000.000 kr. í miskabætur auk
málskostnaðar. Dómurinn var
kveðinn upp í apríl og hefur
íslenska ríkið ákveðið að una dóm-
inum og verður honum ekki áfrýjað.
adalheidur@frettabladid.is
Fannst heilbrigðiskerfið vilja
hylma yfir mistökin í málinu
Börn Guðmundar upplifðu reiði og vantraust í garð kerfisins eftir andlát föður síns á Landspítalanum.
Stöðugur fréttaflutningur af máli hjúkrunarfræðingsins magnaði upp sorgina. Finnst enginn vilja gang-
ast við ábyrgð á mistökum sem leiddu til andláts föður þeirra. Héraðsdómur dæmdi þeim bætur í apríl.
Faðir systkinanna lést á gjörgæsludeild Landspítalans í október 2012. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Sigurður Örn
Hilmarsson
lögmaður.
STJÓRNMÁL Á laugardag mótmælti
hópur nemenda Vinnuskóla Reykja-
víkur aðgerðarleysi stjórnmála-
manna í loftslagsmálum, ásamt
því að heimsækja umhverfisráð
borgarinnar og læra um getu sína til
aðgerða, gera mótmælaskilti og spila
leiki tengda umhverfismálum og
lýðræði. Um 40 til 50 manns af 2.250
tóku þátt. Vigdís Hauksdóttir, borg-
arfulltrúi Miðflokksins, er ósátt.
„Vinnuskólinn er kominn langt út
fyrir verksvið sitt, þetta eru börn,
ekki lögráða fólk. Þetta er gjör-
samlega út fyrir öll velsæmismörk.
Þessir krakkar eru ráðnir til vinnu-
skólans til þess að hjálpa til við að
halda borginni hreinni. Ég er mjög
hlynnt vinnuskólanum og vildi
óska þess að hann gæti staðið yfir
lengur, það er að segja allt sumarið
til þess að kenna krökkunum að
vinna og halda borginni hreinni, en
ég fordæmi þetta, það er bara svar
mitt,“ segir Vigdís.
Aðspurð hvort þetta sé ekki fram-
hald af skólaverkföllunum sem hafa
staðið síðan í febrúar, þar sem börn
á sama aldri og þau í vinnuskól-
anum mótmæltu alla föstudaga til
skólaslita segir Vigdís skólaverk-
föllin vera sjálfsprottin.
„Það er á engan hátt hægt að
tengja þessi tvö mál. Þetta er í stíl
við allt í borginni, það er farið
fram úr á öllum stöðum, manni er
hætt að koma á óvart bullið sem á
sér stað hérna í Reykjavíkurborg
og stjórn hennar. Þetta er bara ein
birtingarmynd þess, og þessi skóla-
verkföll koma þessu ekkert við.“
Vigdís kveðst vera komin á
fulla ferð með málið.
„Ég ætla að fá upplýsingar
um það af hverju ólögráða börn
sem eru ráðin til vinnuskólans
til þess að hjálpa til við að fegra
borgina eru sett niður í Borgar-
tún að búa til mótmælaspjöld
og fara í kröfugöngu að beiðni
borgarinnar, ég tel að þetta sé
alveg á mörkunum að vera lög-
legt,“ útskýrir Vigdís.
Málið er á dagskrá borgarráðs á
morgun og skólastjóri vinnuskól-
ans verður boðaður á fund ásamt
formanni umhverfisráðs. Ræða á
málið í dag í umhverfis- og heil-
brigðisráði þar sem Vigdís á sæti.
„ Síðan er Viðar Freyr Guð-
mundsson [f lokksbróðir Vigdísar]
búinn að senda erindi um þetta
mál til umboðsmanns barna, og
það verður mjög spennandi að sjá
að hverju umboðsmaður barna
kemst í þessu máli.“ – pk
Gjörsamlega út fyrir öll velsæmismörk
Vigdís Hauks-
dóttir, borgar-
fulltrúi Mið-
flokksins.
SAMGÖNGUR Það er mýta að raf-
bílar séu óumhverfisvænni en hefð-
bundnir bensín- og dísilbílar. Þó að
kolefnisfótspor raf bíla við fram-
leiðslu sé hærra þá eru bensín- og
dísilbílar fljótir að fara fram úr þeim.
Þetta kemur fram í nýrri rann-
sókn sem gerð var fyrir Orku nátt-
úrunnar. Í ljós kemur að bílar sem
brenna jarðefnaeldsneyti losa 4 til
4,5 sinnum meira af gróðurhúsa-
lofttegundum allt frá framleiðslu
og yfir „líftíma“ sinn sé miðað við
sambærilega rafbíla, er þeim er ekið
á Íslandi. Er þá miðað við að þeim sé
ekið 220.000 kílómetra. Í skýrslunni
er ekki horft til losunar gróðurhúsa-
lofttegunda við förgun rafbíla en þó
sagt að áhrifin séu í versta falli innan
við 2 prósent af heildarlosun bílsins.
Berglind Rán Ólafsdóttir, fram-
kvæmdastjóri ON, segir ánægjulegt
að geta kveðið niður mýtur um raf-
bíla með ítarlegri skýrslu.
„Eitt helsta markmið okkar hjá
ON við gerð þessarar skýrslu var að
skoða hvort helstu mýtur um raf-
bíla ættu við rök að styðjast. Niður-
stöður skýrslunnar taka af allan vafa
um að rafbílar eru mjög umhverfis-
vænn kostur hér á Íslandi,“ fullyrðir
Berglind.
Miklu máli skiptir upp á kolefnis-
fótsporið hvernig raforka í raf bíla
er framleidd. Ólíkt mörgum öðrum
löndum er öll raforka á Íslandi
umhverfisvæn. Þess vegna sé Ísland
kjörland til rafbílanotkunar út frá
umhverfissjónarmiðum.
„Á hnattræna vísu dregur það
úr heildarlosun gróðurhúsaloft-
tegunda að aka rafbíl á Íslandi. Það
er okkur mikil hvatning til að leggja
okkur enn frekar fram um að auka
hlutdeild raf bíla með fræðslu og
áframhaldandi uppbyggingu inn-
viða fyrir rafbíla,“ segir Berglind Rán
Ólafsdóttir. – ab
Ótvírætt að rafbílar séu umhverfisvænni en bensín- og díselbílar
Framkvæmdastjóri ON afhenti um-
hverfisráðherra skýrsluna. MYND/ON
FÓLK Borgarfulltrúinn Pawel Bart-
oszek gekk í það heilaga með unn-
ustu sinni, Önnu Heru Björnsdóttur,
28. júní. Þegar Fréttablaðið hringdi
í Pawel var hann í brúðkaupsferð í
Vínarborg. Pawel og Anna hafa verið
par síðan þau kynntust sem nemar
við Háskóla Íslands.
„Við erum búin að vera saman í
nítján ár og okkur fannst kominn
tími til að stíga þetta skref. Það var
enginn vafi lengur,“ segir Pawel
kátur. „Við hjónin höfum eytt deg-
inum í að hjóla um Vín, sem var
valin besta borg í heimi hjá Mercer,
annað árið í röð. Það dugar ekkert
minna en það besta í heimi.“
Pawel segir ákvörðunina ekki
hafa verið tekna í skyndi. Athöfnin
var ekki stór í sniðum. Aðeins nán-
ustu vinum og ættingjum var boðið.
Pawel situr í borgarstjórn Reykja-
víkur fyrir Viðreisn og var áður
þingmaður fyrir f lokkinn. Anna
Hera starfar sem danskennari. Þau
eiga saman tvo syni, þá Ágúst og
Ólaf Jan. – khg
Pawel og Anna í
hnapphelduna
Hjónin nýgiftu hjóluðu um Vín.
3 . J Ú L Í 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R4 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
0
3
-0
7
-2
0
1
9

0
5
:0
0
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
5
A
-4
E
A
C
2
3
5
A
-4
D
7
0
2
3
5
A
-4
C
3
4
2
3
5
A
-4
A
F
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
0
4
0
s
_
2
_
7
_
2
0
1
9
C
M
Y
K