Skessuhorn - 08.07.1999, Qupperneq 13

FIMMTUDAGUR 8. JÚLÍ 1999
13
Atti upphaflega að vera stutt skýrsla
Stutt spjall við Njörð Tryggvason sem ritað hefur sögu steyptra gatna og vega á Islandi
Njörður Tryggvason, verkíiræð-
ingur á Akranesi hefur sent frá
sér rit um sögu steyptra gatna og
vega á Islandi firá upphafi til
vorra daga. Titill verksins er
„Steyptar götur og vegir 1937-
1998. I tilefhi af útkomu bókar-
innar ræddi Skessuhom við höf-
undinn.
Stór hluti gerist á
Akranesi
Bókin, sem er gefin út af Vegagerð-
inni og Sementsverksmiðjunni er
ríkulega myndskreytt og leggur
Njörður til flestar myndirnar. Ritið
er bæði faglegt og alþýðlegt þannig
að hinum dæmigerða lesanda ætti
að finnast verkið áhugavert. Njörð-
ur var starfsmaður Sementsverk-
smiðjunnar og rak fýrir þá Sér-
steypuna sem Islenska járnblendifé-
lagið átti einnig hlut að.
„Stór hluti sögu steyptra vega og
gatna gerist hér á Akranesi,“ segir
Njörður „Það var einstakt átak
1960 þegar menn byrja hér að
steypa göturnar. Verkið var fjár-
magnað með skuldabréfaútgáfu en
þessháttar fjármögnunarhug-
myndafræði tilheyrir frekar degin-
um í dag en ekki árunum í kring um
1960. Og það var ekki bara gatna-
gerðin því menn færðu til hús og
löguðu línur í götum.“
Hvenær byrjaðir pií á þessn riti?
„Eg er búinn að vera voðalega
lengi að þessu. Ætli ég hafi ekki
byrjað á því 1995 eða um það leyti
sem Sérsteypan var lögð niður.
Upphaflega átti þetta að vera stutt
skýrsla um sögu steypunnar í gatna-
gerð sem átti að leggja fram á nor-
rænni vegaráðstefnu. Ég var svona
að grípa í þetta í og með vinnu.
Efnið óx og breyttist því að ég var
alltaf að finna eitthvað nýtt sem
mér fannst að ætti heima með hinu.
Fyrir tveimur árum þá sá ég að ég
hafði gleymt mjög merkilegum
kafla sem ég þurfti að taka með en
það var fjaðrafokið sem varð í kring
um Sverri Runólfsson með blöndun
á staðnum. Hann, með aðstoð
pressunnar og almenningsálitsins
og brjóstvitsins, hafði þetta í gegn
og hann fékk að framkvæma þessa
tilraun - sem í sjálfu sér var mjög
merkileg þótt hún hefði mistekist."
Fyrsti steypti vegurinn
Fyrsti steypti vegkaflinn á Islandi er
350 metra langur kafli á Suður-
landsbraut, steyptur 1937.
„Einu myndirnar sem við eigum
af þeim vegakafla er frá stríðsárun-
um þegar Churchill kemur í heim-
sókn 1941,“ segir Njörður. „ í til-
efni þess var haldin hersýning en
þetta var eini boðlegi staðurinn til
þess að vera með svona promenade
í herstíl. Þótt ekki sé lengra um lið-
ið lenti ég í vandræðum með mynd-
efni, til dæmis eru ekki til myndir af
Miklubrautarkaflanum sem steypt-
ur var 1939. Veigamesti hluti sögu
steyptra vega skeður áður en mal-
bikið náði þessari sterku stöðu sem
það hefur.“
Njörður segir þetta hafa verið
mjög skemmtilegt verk að fást við
og hann hafi fengið hjálp og aðstoð
ffá ýmsum. „Það má segja að þetta
sé hluti af atvinnu og þróunarsögu.
Eg er mjög ánægður með útgáfuna,
ritið er handhægt og mátulega
stórt.“
Njörður segir það vel hugsanlegt
að hann haldi áffam að skrifa.
„Eg hefði áhuga á skrifa sögu
Sérsteypunnar en Sérsteypan var
um margt merkilegt fyrirtæki. Það
stóð að ýmsum þróunarverkefhum
og nýjungum til að reyna að koma
steypunni inn sem valkosti á móti
malbikinu. Ég held að það væri full
ástæða til að setja þá sögu á blað,“
segir Njörður Tryggvason.
K.K.
Njörður Tryggvason, verkfrœðingur á Akranesi. Mynd: K.K
Spennum beltin, ekki bara
stundum, heldur alltaf
Nú er tími sumarleyfa og mjög
margir á faraldsfæti. Umferð er
víða mikil eins og gefur að
skilja og venjulega mest þar
sem veðrið er best, enda sækir
fólk þangað eðlilega. Vegna
þessa langar mig að setja á blað
nokkrar staðhæfingar um bíl-
beltanotkun sem vonandi verða
til þess að fleiri hugi að notkun
þ""sa nauðsynlega búnaðar í
bflum.
Alltof margir ökumenn segja
sem svo við sjálfa sig, eða aðra,
setningu sem er eitthvað á þessa
leið „ Eg set alltaf á mig bílbeltin
þegar ég fer út úr bænum, ég ek
ekki það greitt innanbæjar að það
skapi nokkra hættu“ Þetta er reg-
inmisskilningur. Bílbelti á að nota
alltaf, allsstaðar. Maður veit aldrei
hvenær eða hvar slysin verða. Þó
eru sumar akstursaðstæður vissu-
lega hættulegri en aðrar. Það
skiptir engu máli hversu góður
bílstjóri þú ert, hvernig veðrið er
eða hversu langt þú ædar að fara,
árekstur getur orðið hvar sem er.
Það eru fleiri á ferðinni og aðrir
þættir sem geta haft áhrif á ferð
þína án þess að þú fáir nokkru um
það breytt. Það eina sem þú getur
haft áhrif á er að auka möguleika
þína á því að sleppa ómeidd/ur,
lendir þú í slysi, með því að
spenna beltin.
Það læra bömin sem
fyrir þeim er haft.
Börn hafa ekki þroska til að
ákveða sjálf hvort þau eigi að nota
öryggisbúnað eða ekki. Börn
treysta því að við fullorðna fólkið
vitum hvað er rétt og hvað er
rangt. Þau treysta því að við full-
orðna fólkið segjum þeim hvað er
rétt og hvað er rangt. Ef barn er
alið upp við það frá fyrstu tíð að
nota öryggisbúnað þá notar það
alltaf öryggisbúnað. Ef barn er
alið upp við það að nota bara
stundum öryggisbúnað þá notar
það öryggisbúnað bara stundum.
Ef barnið er
alið upp við
það að nota
aldrei ör-
yggisbúnað
þá notar það
hann ekki.
Börnin læra
það sem fyr-
ir þeim er
haft og ef
við notum
ekki öryggis-
búnað af hverju ættu þau þá að
þurfa að nota hann.
Okumenn og farþegar, tökum
höndum saman um það að enginn
þurfi að velta þessari spurningu
fyrir sér: „Hefði farið öðruvísi ef
öryggisbeltið hefði verið spennt?“
Spennum beltin, alltaf.
Kristján Gtslason
Umferðaröryggisfulltrúi
Vesturlands
Kristján Gíslason
vinnuflokki á Vesturlandi.
»
i
! Upplýsingar i síma 4371394.
(Sumartónleikar í ótykkishólmskirkju
Þriðju sumartónleikar kirkjunnar verða
sunnudaginn 11. júlíkl. 17:00
Flytjendur:
Guðrún Jóhanna Jónsdóttir sópransöngvari
og Guðríður St. Sigurðardóttir píanóleikari
Á efnisskránni verða eingöngu íslensk og spænsk verk.
Efling Stykkishólms