Skessuhorn - 06.01.2000, Qupperneq 10

10
FIMMTUDAGUR 6. JANUAR 2000
Á>£»sunu^.
Gleðilegt ár lesendur mínir og
gleðilega öld þeir sem svo vilja vera
láta. Ekki ætla ég að blanda mér í
þá rökfræði enda sýnist mér þar
deilt um keisarans skegg eða hvort
mönnum er tamara að telja 0-9 eða
1-10 og verður hver að eiga það
við sig og sína sannfæringu. Hins
vegar eru það óneitanlega tímamót
sem vert er að halda uppá þegar
skipt er um fyrsta staf í fjögurra
stafa ártali og sjálfsagt getur ein-
hver sagt að afloknum áramótun-
um líkt og sá er svo kvað:
Vœtti kverkar vínandi
uns valt ég lítaf í morgunsárið.
Alveg á hausnum hvínandi
heilsa ég upp á njja árið.
Fólkið blínir beygt og krankt
í blóðugt morgunsárið.
Kurteislega en kynja blankt
kvaddi gamla árið.
Þeir sem einhverra hluta vegna
hafa orðið undir í samfélaginu eða
sakna ástvina sinna af einhverjum
ástæðum eiga ekki hvað síst erfitt
um hátíðarnar og þó allskonar fé-
lagasamtök séu öll af vilja gerð til
hjálpar þá dugar það oft skammt.
Jólakvöldið 1918 sat Jón S. Berg-
mann einn ásamt ketti sínum og
minntist þess á þessa leið:
Þótt mér bregðist hyllin hlý,
hcefir ekki að kvarta,
meðan ég á ítök í
einu kattarhjarta.
Það er mikill (og góður) siður
okkar Islendinga að kenna ávallt
ríkisstjórninni um allt sem aflaga
fer. Ekki veit ég (og mundi ekki
segja þó ég vissi) hvaða organisti í
hvaða forsætisráðherratíð leit nið-
ur í kirkjuna á stórhátíð og varð að
orði:
Ymislegt fyrir augun ber
sem ekki styrkir trúna.
Forsætiráðherrafíflið er
frammi í kirkju núna.
Almanak Háskólans er eitt af því
sem okkur virðist sjálfsagt í dag en
svo hefur ekki alltaf verið og fyrr-
um reiknuðu menn út dagatal sam-
kvæmt hinum fornu rímtalsregl-
um, tröllkonurími og fingrarími.
Jón Sæmundsson á Neðra Hálsi
skrifaði á hverju ári almanak handa
ffænda sínum Einari Olafssyni í
Litla Botni. Eitt sinn fylgdi alman-
akinu þessi vísa:
llla klórað almanak
ekki er von þér liki.
Fylgi þér guð á hjóst og bak
bróðir dyggðaríki.
Eins og áður er að vikið þykir
mönnum við hæfi að gera sér
nokkurn dagamun í mat og drykk
um jól og áramót þó sumum þyki
það hin svívirðilegustu brot á yfir-
standandi megrunarkúrum. Aðrir
láta sér fátt um finnast og hugsa
eitthvað svipað og Sigfus Jónsson:
Þó hinirflestir halli sér
að hungurkúrum ströngum,
læt égfátt á tnóti mér
í mat og drykkjarfóngum.
Dansleikir margir og merkir eru
jafnan haldnir um hátíðarnar og
um stúlku nokkra sem ástundaði
stíft skemmtanaiðnaðinn kvað
Bragi Björnsson ffá Surtstöðum:
Finnst sér holla heilsubót
heimsins sollur geyma
eins og rolla um áramót,
aldrei tollir heima.
Ásgrímur Kristinsson frá Ás-
brekku sá miðaldra heimasætu vera
að snyrta sig fyrir stórdansleik í
nokkurri fjariægð og varð að orði:
Hennar leið er löng á mið
lífs því eyðast snæri
þurfti að greiða og gera við
gömul veiðarfæri.
Næsta vísa virðist ort við svipað-
ar kringumstæður en því miður
veit ég hvorki höfund né nánari til-
drög og heiti nú á lesendur að duga
mér og senda mér upplýsingar um
höfund ef einhver vissi:
Mærin keypti meðalið
sem magnar fegurð líkamans.
Hún er að reyna að hressa við
hrákasmíði skaparans.
Hannes Jónasson bóksali á
Siglufirði sá stúlkur vera að flýta
sér á dansleik og varð að orði:
Yndislegar auðarbrýr
undurfógrum biínar klæðum
hlaupa alveg eins og kýr
undir vissum kringumstæðum.
Um áramótin er góður tími til
að líta yfir farinn veg og eftir atvik-
um að velta fyrir sér framtíðinni en
eftir Guðmund Gunnarsson frá
Tindum er eftirfarandi kvæði sem
hann nefnir Áramót:
Araskiftin okkur gaf
alheimsráður blíður.
Ut í tímans ómælt haf
aldastraumur líður.
Stimdatöflu tímans greitt
töldu árin skrifa.
Fær til baka enginn eitt
augnablik að lifa.
Gætum þess að gefitð pund
getur valdið skaða,
ef við látum léða stund
líða misnotaða.
Guðmundur hefur greinilega
séð nauðsyn þess að nota tímann
vel en það hefur líka sú ágæta kona
séð sem Sigurður J. Gíslason frá
Skarðsá yrkir um:
“Litlu stundum muna má, ”
mælti sprundið svikið.
uFegins stund erflogin hjá,
fyrir dundið - hikið. ”
Þegar þeir K.N. og Baldvin L.
Baldvinsson síðar ritstjóri í Man-
itoba voru að alast upp á Akureyri
voru þeir ásamt hópi annarra
stráka á líku reki að henda steinum
í grútarbræðslupott sem stóð þar í
fjöru þegar svo illa vildi til að eyrað
brotnaði af pottinum. Var nú í
óefni komið og yfirvofandi fyrir-
lestur og þá væntanlega ekki staf-
réttur upp úr Biblíunni eða jafnvel
“velforþént líkamlegt straff’ þegar
Baldvin sem þó var yngstur hróp-
aði upp:”Berðu skít í sárið”. Löngu
síðar sendi K.N. Baldvin efirfar-
andi vísu um áramót:
Blaðið þtýtur Baldi ?ninn
burtu þýtur árið.
Efþií brýtur boðorðin,
berðu skít í sárið.
Þau hafa hvort sem er öll verið
brotin áður. Þorsteinn heitinn
Guðmundsson á Skálpastöðum
hugsaði hins vegar svo til efsta
dags og sælu hinna ódrýgðu synda:
Ef að sérhver máist mynd
manns á efsta degi
græt ég hvetja sæla synd
sem ég drýgði eigi.
Með þökk fyrir lesturinn
Dagbjanur Dagbjansson
Refsstöðum 320 Reykholt
S435 1367
Um málefhi SSV
Penninn
Undanfarið hefur nokkuð verið
rætt um þau tíðindi, sem urðu í
desember s.I. þegar Akranesbær
sagði sagði sig úr Samtökum sveit-
arfélaga á Vesturlandi (SSV). Eins
og fram hefur komið tekur úrsögn-
in gildi um áramótin 2000/2001. í
framhaldi af þessum fréttum hefur
verið leitað umsagnar Skagamanna,
sem segja þessi viðbrögð sín vera
kröftug mótmæli þeirra við fyrir-
fram skipulögðu flokkspólitísku
samkomulagi á Vesturlandsvísu um
kjör Gunnars Sigurðssonar (D)
sem formanns stjórnar SSV.
Þar sem ég undirrituð á sæti í
stjórn SSV fyrir hönd Borgar-
byggðar tel ég mér skylt að koma
mínu sjónarhorni á þetta mál á
framfæri í örfáum orðum.
Það var kjörnefnd/uppstillingar-
nefnd, sem tilnefndi fólk í stjórn
SSV á aðalfundi samtakanna í
Reykholti um miðjan nóvember s.l.
Fram hefur komið að í þeirri nefnd
var aldrei rætt um hver stjórnar-
manna ætti síðan að taka for-
mennsku, enda er það hlutverk
stjórnarinnar sjálfrar að skipta með
sér verkum skv. lögum samtakanna.
I blaði Skessuhorns, sem út kom
nokkrum dögum síðar, löngu áður
en fyrsti stjórnarfundur var hald-
inn, var hins vegar frétt um að
ákveðið hefði verið Gunnar Sig-
urðsson yrði næsti formaður í
stjórn. Þessar fréttir komu mér á
óvart, því ég átti von á að mál þessi
yrðu rædd meðal okkar stjórnar-
manna þegar að því kæmi og það
hafði ekki hvarflað að mér að sam-
komulag yrði gert um slíkt af fjór-
um stjórnarmanna án þess að nefna
það við þrjú okkar, eins og kom á
daginn. Þegar málin skýrðust síðar
kom í ljós að þessi frétt í Skessu-
horni, sem ég hélt í einfeldni minni
að væri úr lausu lofti gripin, var hin
rétta mynd. Þessu til styrktar má
vitna orðrétt í viðtal við Gunnar
Sigurðsson í Mbl. 22. des. s.l.:
„...fyllsta samkomulag var á aðal-
fundinum eftir hvaða leiðum ætti
að vinna..“
Þetta “samkomulag” var mér og
tveimur öðrum stjórnarmönnum
aldrei kunnugt, né heldur hafði það
verið rætt í kjörnefnd. Það hefur
því aðeins verið rætt í þröngum
hópi útvalinna manna, sem gengu
frá þessu sín á milli á milli dag-
skrárliða á aðalfundi án nokkurs
samráðs við fulltrúa stærsta hluta
kjördæmisins.
Eg kem nú ný til stjórnarstarfa í
SSV Mér er tjáð af þeim, sem meiri
reynslu hafa að formaður hafi þar
ekki áður verið kosinn flokkspóli-
tískt. Samt er það ekki aðalatriðið í
þessu máli. Hvaða persóna var kos-
in til formennsku er heldur ekki
það sem hér skiptir máli, þetta hef-
ur ekkert með persónu Gunnars
Sigurðssonar að gera. Það skiptir
heldur ekki máli um hvaða flokk er
að ræða. Það er líka og verður von-
andi áfram markmið allra stjórnar-
manna SSV að vinna saman að heill
Vestlendinga.
Það sem hér skiptir máli eru
vinnubrögðin. Þau komu mér
verulega á óvart.
Eg viðurkenni fúslega að mér
hefði sjálfri aldrei dottið í hug að
standa að slíku og ég vona að ég
komist aldrei á það stig í pólitík.
Guðrún Jónsdóttir
Aramótahug-
leiðing ár 2000
Penninn
Við erum að byrja lífið á öld sem
mun hafa í för með sér meiri breyt-
ingar en nokkur getur ímyndað sér.
Tækniþróunin fer stig vaxandi í 10
til 20 ár. Þá verða komnir
vetnisknúnir flugbílar, yfirbyggðar
gangrennibrautir í borgirnar, mest
öll framleiðsla bæði matvælafram-
leiðsla og iðnaður verður framleitt
með tölvustýrðum vélum án þess
að mannshendur komi að því.
Læknisfræði og líffræði taka
ótrúlegum framförum. Það er jafn-
vel farið að glíma við að koma í veg
fyrir ellihrörnun.
I stað þess að leysa ágreiningsmál
með ofbeldi og styrjöldum verða
þau í æ ríkara mæli leyst með hugs-
un , sanngirni og samningum. Það
er nánast sannað að hugsanir geta
borist manna á milli. Ef svo fer þá
verður til orka sem mætti kalla líf-
magn eða líforka, hliðstætt raf-
magni. Þekking á þeirri orku gæti
valdið byltingu. Hugsanlega bæði
til góðs og ills. Ef þeirri orku væri
beitt til góðs gæti það lyft lífi jarð-
arinnar í æðra veldi og ég hefi trú á
því að það gerist á grundvelli hinna
miklu þekkingar sem mannfólkið
er búið að afla sér.
Það liggur bráðlega ljóst fyrir
öllum að besta ráðið til að vinna vel
að sínum lífsvegi er að vinna öðrum
og hjálpa eins og þeir vilja að sér sé
best gert. Það er ekki fórn heldur
bein viðskipti. Þetta verður öllum
ljóst innan 25 ára. Svipað gildir
með peningana. Þeir eru í raun rík-
astir sem fara best með peningana.
Þeir sem minnsta peninga hafa,
geta verið í raun ríkastir. Líkt á við
um mat á manngildi. Menn eru svo
mismunandi hæfileikum gæddir og
eiga það að þakka og gjalda erfða-
vísum og ýmsum ytri aðstæðum.
Raunverulegt manngildi er fólgið í
því að nýta það vel, sem hverjum er
gefið.
Þetta allt og miklu meira verður
hverju mannsbarni ljóst eftir 50 ár.
Þá verður beislun líforkunnar ein-
ungis notuð til góðra verka. Lífs-
stefnan tekur völdin, en helstefnan
líður undir lok á okkar jörð. Mann-
inn hefur grunað þetta í aldaraðir.
Vegna erfiðrar lífsbaráttu og ein-
angrunar hefur ekki verið nokkur
kostur á því að koma þessu í fram-
kvæmd fyrr en þetta. Við megum
ekki fyllast yfirlæti þótt okkur hafi
hlotnast það að njóta afraksturs
þrotlauss starfs forvera okkar.
Húsafelli 2. jan 2000,
Kristleifur Þorsteinsson.
f/etfgar&&harn f&
Jólahugvekja
Sumir vilja meina að í seinni
tíð hafi gullkálfurinn rutt jóla-
barninu út úr jötunni.
Jólahugvekja Guðmundar Þor-
steinssonar bónda á Skálpastöð-
um í Lundarreykjadal hljóðar
svo:
Hugsjón og takmörk hins neytandi
nútímamanns
eru að ná til sína armarra hlutdeild
í veraldar auði
og kýla svo vömbina t margfrægri
minnmgu hans
sem mettaði þúsundir tveimur fisk
um og brauði.
Snigillinn
I tilefúi af tímamótaákvörðun í
Landbúnaðarráðuneytinu varð-
andi innflutning á norskum
beljuafleggjurum orti Guðmund-
ur:
Lötttm sniglinmn tóktt þeir tak.
Siáfur ráðhetrann áfrrnn hctm rak.
Én lítið þó miðar,
hann mjakast til hliðar,
ellegar afturábak.
Kristnihátíð
Til að undirbúa sig fyrir kom-
andi Kristnihátíð á Þingvöllum
leggur Guðmundur fram eftirfar-
andi bæn.
Mikil, ó Drottinn, er miskunin þín
og má ég nú vona uppá hana.
Æ, breyttu nú Þinguallavatni í vín
se?n í veislunni góðu í Kana.
2000
Fáum klukkutímum eftir mán-
aðarmótin illræmdu var í sjón-
varpi viðtal við Tvöþúsundkall-
inn Hauk Ingibergsson sem lýsti
því yfir að þeim fjörtíu og fjórum
milljörðum sem Islendingar
vörðu til þess að mæta 2000
vandanum hefði ekki verið sóað
til einskis. Því til sönnunar vísaði
hann til þess að hvergi í heimin-
um hefði komið upp nein 2000
vandamál.
Blaðamaður Heygarðshomsins
býðst til þess fyrir aðeins 4 millj-
arða að koma í veg fyrir eldgos í
Grábrók 18. október á þessu ári.
Pólitískir flugeldar
Borgfirðingur nokkur keypti
íjölskyldupakka með 5 flugeldum
til að skjóta upp um áramótin.
Hver flugeldur var merktur ein-
um bókstaf og vildi svo til að
þetta vom stafirnir B, D, F, S og
U.
Hann byrjaði á að skjóta B
flugeldinum, þar sem sú gerð
hefur löngum notið mestra vin-
sælda í nágrenninu. Hann fór
mun styttra en venjulega.
D flugeldurinn var stærstur og
feitastur. Sprengingin var stór
eins og búist hafði verið við og
glæringarnar samkvæmtvænting-
um. Ekki slæmt, en það höfðu
allir séð þetta áður.
F rakettan var minnst og ræf-
ilslegust og það kviknaði ekki
einusinni í henni. Þetta virðist
vera framleiðslugalli því svona
fór þetta með F rakettumar um
land allt, nema á Vestfjörðum,
þar sem þær svínvirkuðu.
Sá S-merkti var stór og mynd-
arlegur og lofaði góðu. Flaug upp
með ógurlegum hávaða og bjugg-
ust menn við miklum sprening-
um. En svo slökknaði bara á hon-
um og hann lak niður, hljóðlaust.
U flugeldurinn var lítill og hálf
ræfilslegur, og skaust upp í loft án
þess að nokkur tæki efúr því.
Hins vegar sprakk hann með
mildum tilþrifum og lýsti himin-
inn rauðan í langan tíma. Kraft-
urinn kom mörgum á óvart, en
liturinn ekki, og það þótt sölu-
maðurinn hefði sagt að þetta væri
grænn flugeldur.