Skessuhorn - 27.07.2000, Side 8

8
FIMMTUDAGUR 27. JULI 2000
agBSSiljgftBKl
AHir sem hugsa hlýtt til
Grundar^arðar eru félagar
Rætt við Gísla Karel Halldórsson, formann Eyrbyggja
Ár er liðið síðan Hollvinasamtök
Grundfirðinga voru stofiiuð þegar
nokkrir burtfluttir Grundfirðingar
hittust á “A góðri stund í Grundar-
firði.” Stjórn samtakanna hefur al-
deilis ekki setið auðum höndum
síðan og fá Grundfirðingar að sjá
hluta af affakstrinum á enn einni
“góðri stund” sem hefst í bænum
upp úr hádegi á morgun. M.a. hef-
ur félagið, ásamt sögunefnd Eyrar-
sveitar, staðið að útgáfu á riti sem
ber heitið Fólkið, fjöllin, fjörðurinn
taka að okkur eitthvert verkefni
sem við gætum klárað á starfstím-
anum þannig að það sæist eitthvað
eftir okkur. Drifkrafturinn í þessu
er náttúrlega fyrst og fremst að fólk
hafi gaman af starfinu, hafi gaman
af því að hittast, félagsskapnum og
slíku. Þetta er samhentur hópur og
okkur hefur tekist vel að vinna
saman. ”Núverandi stjórn skipa á-
samt Gísla Karel, þau Elínbjörg
Kristjánsdóttir, Halldóra Karlsdótt-
ir, Hermann Jóhannesson, Hildur
rjoröu/jfj/j

Kirkjufellið prýðir kápufyrsta bindisins í safni til sögu Eyrarsveitar sem Hollvinasam-
tökin gefa út.
M&dál t&fnis;
eyrbmm
Qndveróðrvyri
Þfáun samgöngumáte
Qivndárffaföðikaupitaður hinn farni
Þinghúiíð og Bnmnhúsiö
Gamiítr rnymiir, 1907 og t&4'J
Skruggu-Bbii fynti btWnn
úmefni i Grdfctrlðndi
Hágtöíur
og kemur það út nú á hátíðinni.
Formaður Eyrbyggja, eins og fé-
lagsmenn kalla sig, er Gísli Karel
Halldórsson, verkffæðingur. Blaða-
maður Skessuhoms hitti hann að
máli í liðinni viku og forvitnaðist
um félagið og hvað helst hefði bor-
ið við þetta fyrsta starfsár.
Aðdragandinn
Gísli er fyrst spurður um hvers-
konar samtök Hollvinasamtökin
em.
“Það var nú rennt blint í sjóinn
með hvað úr þessu yrði. Það hafði
komið fram sú hugmynd að virkja
brottflutta Grundfirðinga sem
margir höfðu sýnt því áhuga að
starfa til heilla fyrir sitt gamla sveit-
arfélag og það var sem sagt fyrir
réttu ári síðan að boðað var til
fundar “á góðri stund” í Gmndar-
firði. Mæting á fundinn var mjög
góð og sjö manna stjóm sett á lagg-
irnar í félaginu. Við kölluðum okk-
ur Eyrbyggja sem er vísun í gamla
nafn sveitarfélagsins og Eyrbyggju
að sjálfsögðu.”
Gísli Karel segir stjórnina hafa
hist reglulega á mánaðarlegum
fundum í kaffiteríunni í Perlunni í
vetur og ráðið ráðum sínum.
“Það var eiginlega okkar fyrsta
verk að skilgreina hvað við ætluðum
að reyna að gera því fyrir lá ekkert
nema nafnið á félagsskapnum,” seg-
ir Gísli Karel. “Okkur langaði til að
Mósesdóttir, Ólafur Hjálmarsson
og Sigurður Hallgrímsson.
Framfara-
verðlaunin
Eitt af því fyrsta sem Eyrbyggjar
tóku sér fyrir hendur var að veita
þeim aðilum sem unnið hafa samfé-
laginu í Gmndarfirði vel á því ári
sem var að líða sérstaka viðurkenn-
ingu, en Framfaraverðlaun félags-
ins vora veitt í fyrsta sinn um síð-
ustu áramót. “Stjórn Eyrbyggja var
sammála um að tveir aðilar í
Gmndarfirði verðskulduðu sérstaka
viðurkenningu fyrir síðastliðið ár
en það vom foreldrasamstarfið Til-
vera og fyrirtækið Guðmundur
Runólfsson hf. Fengu þessir aðilar
afhent viðurkenningarskjöl og mjög
skemmtilegan sérsmíðaðan grip
eftir Inga Hans Jónsson á hátíðar-
fundi á Þrettándanum. Þetta mælt-
ist held ég nokkuð vel fyrir enda
auðveldara fyrir þá sem standa fyrir
utan þetta samfélag að veita slíkar
viðurkenningar,” segir Gísli Karvel.
Fólkið, fjöllin,
fjörðurinn
“Við komumst að því að það gæti
orðið gaman að taka eitthvað saman
af þessum gömlu sögum og sögu-
brotum og koma á prent. Þannig er
nú þetta rit, Fólkið, fjöllin, fjörður-
inn til komið,“ segir Gísli Karel.
Leitað var til
ýmissa aðila
eftir efni og
hafði stjórnin
forgöngu um
að ákveðnar
sagnir voru
skrásettar.
“Fólk var
mjög viljugt
að verða við
óskum okkar
og við erum
mjög ánægð
með útkom-
una. Við lítum
svo á að þetta
sé aðeins
fyrsta bindið í
safni til sögu
Eyrarsveitar.”
Gísli Karel
segir þetta rit
vera dálítið
öðruvísi en Gísli Karel Halldórsson.
þegar sagn-
fræðingur er fenginn til að taka
saman sögu einhvers byggðarlags.
“Hér eru það íbúarnir sem era að
skrifa um affnarkað efni eða sem
þeir hafa jafnvel tekið þátt í sjálfir.
En einnig leituðum við til fagfólks
og var Steinunn Kristjánsdóttir
fornleifafræðingur fengin til að
skrifa tvær greinar, önnur fjallar um
Öndverðareyri og hin um Grand-
arfjarðarkaupstað hinn forna. Jón
Böðvarsson, cand. mag á líka grein
í bókinni sem heitir Ejtrbyggja en
hún varð til með dálítið sérstökum
hætti. Grein Jóns er að stofni til lif-
andi frásögn sem er unnin upp úr
spjalli Jóns, mæltu af munni fram
hér í Grunnskólanum í Grandar-
firði. Þar hélt hann tveggja til
þriggja tíma fyrirlestur sem var tek-
in upp á band og vélritaður síðan.
Hann las þetta yfir og leiðrétti en
greinin ber samt mörg einkenni
mælts máls. Eins og allir vita er Jón
mikill snillingur og segir skemmti-
lega ffá,” segir Gísli Karel.
Fjölmargar forvimilegar greinar
aðrar era í bókinni; frásagnir, ljós-
myndir, annáll Eyrarsveitar 1999
og listar yfir fermingarárgangana
ffá 1935-1999 í samantekt Elín-
bjargar Kristjánsdóttur, svo eitt-
hvað sé nefnt.
“Við stefnum eindregið að á-
framhaldandi útgáfu og geram ráð
fyrir að bók númer tvö komi út eft-
ir ár. Nú þegar höfum við augastað
á mjög áhugaverðu efhi til birtingar
í annað hefd safns til sögu Eyrar-
sveitar,” segir Gísli Karel.
Fiskimiða og
ömefnaskráning.
Hvert er svo framhaldið hjá Eyr-
byggjum?
“Það er af mörgu að taka og við
eram með ýmislegt á prjónunum,”
segir Gísli Karel. “Eitt af því sem
unnið hefur verið að er söfnun og
lýsing fiskimiða og skrásetning
þeirra inn á kort. Hluti af þeirri
samantekt er birt í bókinni okkar í
grein eftir þá feðga Elís Guðjóns-
son og Guðjón Elísson. Við ætlum
að halda áffam á sömu braut og
hvetjum eldri sjómenn og aðra sem
þekkja til og eiga lýsingar á fiski-
miðum að koma þeim til okkar því
stefnt er að því að gefa slíkt efni út
í næstu bókum.”
Annað verkefni sem Eyrbyggjar
era að hrinda af stað er söfnun og
skráning örnefna í Eyrarsveit. Að
sögn Gísla Karels hefur verið gert
samkomulag milli Eyrbyggja, Ör-
nefnastofnunar og fyrirtækisins
Loftmynda um söfnun og skrán-
ingu örnefha í byggðarlaginu. Fyr-
irtækið Loftmyndir leggur til loft-
myndir af Eyrarsveit sem nota má
til að færa örnefni inn á.
“Við munum síðan virkja stað-
kunnuga til að segja til um örnefhi
og færa ömefnin inn á myndimar.
Örnefhastofhun mun koma þeim
inn í stafrænan kortagrann og Loft-
myndir hefur síðan aðgang að ör-
nefhunum við fyrirhugaða kortaút-
gáfu af svæðinu,” segir Gísli Karel,
en Eyrbyggjar hafa nú þegar fengið
góðar loftmyndir sem nota má við
skráninguna. A ársfundi Hollvina-
félagsins sem haldinn verður annað
kvöld í Grundarfirði verður leitað
eftir staðkunnugu fólki sem þekkir
örnefhi á einstökum bæjum í sveit-
inni. “Örnefnastofhun mun síðan í
haust í samvinnu við Eyrbyggja
standa fyrir opnum fundi í Grund-
arfirði um örnefhaskráningu. Svav-
ar Sigmundsson forstöðumaður
stofnunarinnar mun halda fyrirlest-
ur og vinnan við örnefhaskráning-
una skipulögð.”
Gísli segir fleira af svipuðum toga
standa fyrir dyrum, þar á meðal
myndasöfnun og söfnun á vísum
eftir höfunda úr Eyrarsveit.
Allir eru félagar
Aðspurður um fjölda félaga í
Hollvinafélaginu segir Gísli Karel
að það sé ótilgreint. “Það er engin
félagaskrá og engin félagsgjöld. Við
höfum litið þannig á að allir þeir
sem einhvern tíma hafa búið í
Grundarfirði og allir þeir sem
hugsa hlýtt til Grandarfjarðar séu
félagar. Þetta er því trúlega æði fjöl-
mennur félagsskapur. Og það hefur
engum heldur tekist að segja sig úr
félaginu ennþá,” segir Gísli Karel
Halldórsson að lokum.
KK
Oddshús
Kaupfélagið
íshúsið
Mynd tekin 1943 af Helgu Gróu Lárusdóttur
Upplýsingar um hús frá Pálínu Gísladóttur
Sjónarhóll, torfbær
\ Fagurhóll, ijós og hlaða
\ \ Fagurhóll, íbúðarhús
\ \ \ Fjós og hlaða Þorkels
Smiðja Björgvins
Lengja, /
Björgvinshús / /
Melgerði Þorkels Sigurðssonar
\ \Os, Borgubær, fortbær
Götuhús
Grundarfjörður 1943