Morgunblaðið - 27.07.2019, Blaðsíða 23

Sími 564 6711 | thingvangur@thingvangur.is | thingvangur.is
Til leigu um 1.500 m2 lager-/ iðnaðarhúsnæði við Héðinsgötu. Mjög hagstætt leiguverð. Laust strax!
Húsnæðið samanstendur af framrými með innkeyrsluhurðum og einu stóru vörugeymslurými og er
innangengt á milli þeirra um hurðir. Lagerrýmið eru með um 8-9 m. lofthæð. Starfsmannaaðstaða, skrif-
stofa/ móttaka og snyrting eru til staðar. Góð aðkoma er að húsinu. VSK leggst ekki við leigufjárhæðina.
Nánari upplýsingar veitir Kristján Sveinlaugsson, sími 698 0088, tölvupóstur kristjan@thingvangur.is
HÉÐINSGATA 2
UMRÆÐAN 23
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 2019
Vignir Vatnar Stefánssonvarð einn efstur á alþjóð-legu skákmóti sem nefnthefir verið Glorney Gil-
bert-skákhátíðin og fram fór í
Hrafnadal á Írlandi og lauk á mið-
vikudaginn. Stærsti viðburður hátíð-
arinnar var keppni unglingalands-
liða frá Englandi, Frakklandi,
Wales, Írlandi, Holland og Skotlandi
þar sem teflt var á 20 borðum í
hverri viðureign. Tíu skákmenn
tefldu allir við alla og fékk Vignir 7
vinninga af níu mögulegum og náði
með því áfanga að alþjóðlegum
meistaratitli. Vignir er aðeins16 ára
gamall en hefur þrátt fyrir ungan
aldur umtalsverða reynslu á skák-
mótum víða um heim. Áður en hann
varð 14 ára gamall komst hann yfir
2400 elo-stig og var þá í hópi allra
fremstu skákmanna heims í sínum
aldursflokki. Þó hann hafi lækkað
eitthvað á þeim skala er hann mun
öruggari skákmaður en áður var. Á
mótinu á Írlandi vann hann fimm
skákir, gerði fjögur jafntefli og tap-
aði aldrei. Keppinautar hans eru
flestir lítt þekktir skákmenn og
margir þeirra frá Írlandi. Tilgangur
mótsins var að gefa ungum skák-
mönnum og stúlkum tækifæri til að
ná alþjóðlegum titiláfanga. Vignir
þurfti talsvert að hafa fyrir vinning-
unum. Stysti sigurinn kom í síðustu
umferð:
Glorney Gilbert-skákmótið; 9.
umferð:
Vignir Vatnar Stefánsson – Darr-
agh Moran (Írlandi)
Slavnesk vörn
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Rc3 Rf6 4.
cxd5 exd5 5. f3!?
Vinsæl byrjun hjá yngri skák-
mönnum Íslands. Hvítur getur feng-
ið hættulega sókn ef svartur er ekki
vel með á nótunum.
5. ... Rc6 6. e4 dxe4 7. d5 Re5 8.
fxe4 a6 9. Rf3 Rxf3+ 10. Dxf3 e6 11.
Bg5 Be7 12. O-O-O Da5 13. Bc4
Rxd5!
Snarplega teflt en Vignir finnur
leið til að halda mikilli spennu í stöð-
unni jafnvel þó hann sé peði undir.
14. exd5 Bxg5+ 15. Kb1 O-O 16.
Re4 Bh6 17. g4!
„Sendiboði eyðileggingarinnar.“
17. ... exd5?
Einu mistök svarts í skákinni.
Best var 17. ... Dc7 sem hótar - Df4
og þá er hægt að svara 18. g5 með
18. ... Bxg5 21. Rxg5 Dxc4 og það er
erfitt að finna sóknaráætlun fyrir
hvítan.
18. Hxd5 Dc7 19. g5!
Sjá stöðumynd.
Skyndilega stendur svartur
frammi fyrir óyfirstígalegum erf-
iðleikum. Ef nú 19. ... Bxg5 þá kem-
ur 20. Hxg5 Dxc4 21. Hxg7+ Kxg7
22. Df6+ Kg8 23. Hg1+ og mátar.
19. ... Dxc4 20. gxh6 g6 21. Hc1!
Dxd5
Það var enga vörn að finna, víki
drottningin til b4 kemur 22. Df6 og
mátar.
22. Rf6+ Kh8 23. Rxd5 Bf5+ 24.
Ka1 Hac8 25. Hxc8 Hxc8 26. De3
- og svartur gafst upp.
Næsta verkefni Vignis er þátttaka
á EM ungmenna sem hefst 2. ágúst í
Bratislava í Slóvakíu.
Vignir Vatnar náði áfanga
að alþjóðlegum meistaratitli
Skák
Helgi Ólafsson
helol@simnet.is
Morgunblaðið/Ómar Óskarsson
Einbeittur Vignir Vatnar Stefánsson við taflið á síðasta Reykjavíkurskákmóti.
Heilbrigðisráðherra
minnist á skýrslu um
forgangsröðun í heil-
brigðisþjónustu í
grein í Morgunblaðinu
22. júlí síðastliðinn.
Skýrslan var unnin
fyrir liðlega 20 árum
af þingmönnum frá
öllum flokkum þess
tíma á Alþingi, þver-
faglegum hópi heil-
brigðisstarfsmanna og siðfræð-
ingum frá Háskóla Íslands.
Forgangsröðunarskýrslan var loks
samþykkt af 63 þingmönnum Al-
þingis og gefin út á veglegu formi.
Skýrslan setti fram skýr viðmið og
siðferðileg gildi. Um þessa skýrslu
hefur ríkt grafarþögn síðan.
Heilbrigðisráðherra reifar
nokkra þætti skýrslunnar, boðar
heilbrigðisþing um málefnið og
nýja þingsályktunartillögu um efn-
ið á komandi vorþingi. Það er nauð-
synlegt og eðlilegt að taka á ný upp
öflugt samtal og eiga samráð við
þjóðina um forgangsröðun í heil-
brigðisþjónustu, ekki síður en um
heilbrigðisstefnu og áætlanir. Slíkt
samtal ætti í raun að vera lifandi
og endurtekið með reglulegu milli-
bili. Það er ljóst að margvíslegar
framfarir kalla eftir auknu fjár-
magni í heilbrigðisþjónustu. Má
nefna meðferð tengda erfðagöllum
og stórstígar framfarir tengdar líf-
tæknilyfjum gegn mörgum lang-
vinnum sjúkdómum, svo og nýjan
tæknibúnað til greiningar og með-
ferðar sjúkdóma. Ef ný lyf finnast
gegn algengum langvinnum sjúk-
dómum má reikna með að hvert og
eitt þeirra valdi mikilli kostnaðar-
aukningu. Eitt dæmi af mörgum
gæti verið ef ný meðferð fyndist
sem forðaði eða breytti til batnaðar
framgangi Alzheimer-sjúkdóms.
Viðlíka þögn hefur ríkt um ýms-
ar fyrri skýrslur, svo sem
heilbrigðisáætlun til ársins 2010 og
2020, svo og stefnumótun í mál-
efnum aldraðra til ársins 2015.
Margar þeirra innifólu skilgreind
verkefni og vörður. Í ýmsum atrið-
um hefur stefnumótunin samt ekki
náð fram að ganga. Hefur einu gilt
hvort áraði vel eða illa í þjóð-
arbúskapnum. Nú hefur verið birt
heilbrigðisstefna til ársins 2030.
Höfum við tryggingu fyrir því að
þeirri heilbrigðisstefnu eða nýrri
stefnumótun um for-
gangsröðun verði
fylgt, fremur en fyrr?
Heilbrigðisþjónusta
er og verður kostn-
aðarsöm og um margt
snertir hún það sem
mestu skiptir, ham-
ingju fólks og lífsgæði.
Auðvitað þarf stefnu-
mótun í heilbrigð-
isþjónustu, en það
þarf einnig tímasettar
áætlanir um verk,
verkþætti og framvindu. Þá þarf að
skilgreina með skýrum hætti hver
ber ábyrgð innan stjórnsýslunnar á
hverjum þætti fyrir sig. Það þarf
einnig að skilgreina hvenær beri að
leggja árangursmat á hvern þátt
fyrir sig og/eða endurskoða stefn-
una. Ef eitthvað reynist ómögulegt
af ófyrirséðum ástæðum er eðlilegt
að því séu gerð skil og áætlunin
endurskoðuð.
Opinberri stjórnsýslu og verk-
efnastjórnun hafur vaxið fiskur um
hrygg í seinni tíð. Rannsókn þess-
ara fagaðila á árangri fyrri stefnu-
mótunarvinnu á sviði heilbrigð-
isþjónustu er verðugt verkefni.
Greina þarf það sem hefur gengið
eftir og hvað úrskeiðis hefur farið
og koma með tillögur að árangurs-
ríkri stefnumótun með áherslu á
ábyrga eftirfylgd.
Það þarf þjóðarsátt um stefnu í
heilbrigðismálum, heilbrigðisáætl-
anir og forgangsröðun. Ef slík sátt
liggur fyrir, þá er óboðlegt að sam-
hljóða ályktanir Alþingis öðlist ekki
gildi. Ef ætluð þjóðarsátt væri vafa
undirorpin bæri að leita svara hjá
þjóðinni í þjóðaratkvæðagreiðslu.
Alþingi og hin opinbera stjórnsýsla
yrðu að virða niðurstöðu atkvæða-
greiðslunnar og tryggja þjóðarvilja
brautargengi.
Um orð og gjörðir í
heilbrigðisþjónustu
Eftir Pálma V.
Jónsson
» Skýrsla um for-
gangsröðun í heil-
brigðisþjónustu frá 1998
var samþykkt af 63
þingmönnum Alþingis.
Um hana hefur ríkt
grafarþögn síðan.
Pálmi V. Jónsson
Höfundur er yfirlæknir öldrunar-
lækninga á Landspítala og prófessor í
öldrunarlækningum við læknadeild
Háskóla Íslands.
palmivj@landspitali.is
Guðbjörg Aðalheiður Þorleifs-
dóttir, húsfreyja í Múlakoti í
Fljótshlíð, fæddist 27. júlí 1870.
Foreldrar hennar voru hjónin
Þorleifur Eyjólfsson og Þuríður
Jónsdóttir, búandi í Múlakoti.
Guðbjörg giftist Túbal Magn-
úsi Magnússyni, f. 31.12. 1868,
d. 9.5. 1946, frá Kollabæ í
Fljótshlíð 28. júní 1893. Þau
eignuðust fimm börn.
Guðbjörg og Magnús ráku
gistiheimili og veitingastað í
Múlakoti sem þá var talið mikið
menningarheimili. Bærinn teng-
ist íslenskri listasögu því þang-
að lögðu fjölmargir myndlist-
armenn leið sína og dvöldu þar
í lengri eða skemmri tíma.
Þeirra á meðal má nefna Ás-
grím Jónsson, Jón Engilberts
og Gunnlaug Scheving.
Guðbjörg var brautryðjandi í
garðrækt á Íslandi. Árið 1897
hóf hún skóg- og blómarækt í
Múlakoti og er sá garður nú
talinn einn elsti og merkasti
einkagarður á Íslandi. Um átt-
rætt hlaut hún riddarakross ís-
lensku fálkaorðunnar og um
svipað leyti varð hún heið-
ursfélagi í Garðyrkjufélagi Ís-
lands, Kvenfélagi Fljótshlíð-
arhrepps, Stúkunni Hlíðinni
s.st. Stórstúku Íslands o.fl.
Múlakot var friðlýst af forsætis-
ráðherra 28. maí 2014.
Guðbjörg í Múlakoti lést 8.
júlí 1958.
Merkir Íslendingar
Ljósmynd/Eiríkur Þ. Einarsson
Guðbjörg Þorleifsdóttir
Allt um sjávarútveg