Fréttablaðið - 28.11.2015, Blaðsíða 16

Ert þú að rannsaka
orku og umhverfi?
Orkurannsóknasjóður Landsvirkjunar styrkir
náms menn og rannsóknarverkefni á sviði
um hverfis- og orkumála.
Ísland er ríkt af endurnýjanlegum orkuauðlindum.
Þess vegna felast mikil verðmæti í íslensku hugviti
til að auka þekkingu á orku og umhverfismálum.
Til úthlutunar úr Orkurannsóknasjóði árið 2016
eru í heild allt að 56 milljónir króna.
Styrkir til efnilegra nemenda í meistara- eða
doktorsnámi á sviði umhverfis- eða orkumála.
Styrkir til rannsókna á sviði umhverfis- og orku -
mála, veittir til að mæta kostnaði vegna vinnu
sérfræðinga, þátttöku meistara- og doktorsnema
og öðrum útgjöldum.
Nánari upplýsingar um sjóðinn og úthlutunarreglur eru á
landsvirkjun.is/orkurannsoknasjodur. Öllum umsóknum
verður svarað og farið með þær sem trúnaðarmál.
Umsóknarfrestur er til og með 8. janúar 2016.
Mannréttindi „Fólk var bara búið
að fá nóg,“ segir Bashar Farahat, sýr-
lenskur flóttamaður sem tók þátt í
uppreisninni gegn stjórn Bashars al
Assad forseta árið 2011.
Arabíska vorið svonefnda var þá
í hámarki. Sýrlendingar urðu gagn-
teknir af byltingaranda og heillaðir
af fyrirmyndum frá Túnis, Egypta-
landi og víðar.
Farahat kom hingað til lands í vik-
unni á vegum Amnesty International
í tilefni af hinu árlega bréfamaraþoni
sem nú er að fara af stað. Með bréfa-
skrifunum er reynt að þrýsta á harð-
stjóra víða um heim til að láta sam-
viskufanga lausa.
Hreyfing sem enginn gat stöðvað
„Það var svo margt sem spilaði þarna
inn í,“ segir hann, spurður um ástæð-
ur þess að byltingin fór af stað. „Þetta
var hreyfing sem enginn gat stöðvað.
Fólk hafði búið við einræði árum
saman. Spillingin var óendanleg og
stjórnin taldi sig geta komist upp
með hvað sem er. Við fórum að mót-
mæla og þetta hlóð hratt utan á sig.“
Hann segir mótmælin hafa verið
friðsamleg en stjórnin hafi strax
brugðist við af mikilli hörku, skotið
á friðsama mótmælendur og hand-
tekið fólk unnvörpum.
Fyrsta árið var eins og draumur
„Fyrir mig var fyrsta ár byltingar-
innar eins og draumur, besta ár lífs
míns. Fólk var í alvörunni að reyna
að breyta hlutunum. En það fylgdi
þessu mikil áhætta.“
Þegar á leið snerist þetta þó upp
í martröð. Mótmælendurnir hafi
smám saman furðað sig æ meir á
viðbrögðum umheimsins.
„Það komu engin viðbrögð. Nema
nú er farið að varpa sprengjum á Ísl-
amska ríkið. Frakkar, Bretar, Banda-
ríkjamenn og Rússar, allur heimur-
inn er að varpa sprengjum með þeim
afleiðingum að almennir borgarar
deyja en Íslamska ríkið stækkar. Það
verður að finna einhverja lausn, en
það er enginn að reyna.“
Eina lausnin, sem Farahat sér,
er að Assad forseti fari frá völdum.
Fyrst eftir það sé hægt að snúa sér
að Íslamska ríkinu.
Handtekinn á sjúkrahúsinu
Farahat er menntaður læknir, með
sérhæfingu í barnalækningum, og
starfaði á sjúkrahúsi í Damaskus
þegar hann var fyrst handtekinn í
júlímánuði árið 2012.
„Þeir komu á sjúkrahúsið til að
handtaka mig,“ segir hann. Hann
var í fangelsum í sex mánuði, ýmist
í haldi öryggissveita stjórnarinnar
eða í almennu fangelsi. Þremur
mánuðum eftir að honum var
sleppt var hann handtekinn aftur,
og mátti þá dúsa fimm mánuði í
fangelsi.
„Þá var ég aftur látinn laus, en þá
gat ég ekki verið lengur í landinu. Ég
var kallaður í herinn, sýrlenska her-
inn sem þá var að drepa fólk.“
Fjölskylda hans var líka flúin og
flestir vina hans, sem tóku þátt í
mótmælunum með honum.
Allt var í rúst
„Í fyrra skiptið sem ég var látinn laus
var öll fjölskyldan enn í landinu og
vinirnir líka. En í seinna skiptið var
bara einn vina minna eftir. Það var
líka allt í rúst og engin leið að búa
lengur í landinu.“
Hann flúði til Líbanon þar sem
hann dvaldi í tæplega hálft annað
ár, en fékk þá samþykki frá Bret-
landi um að flytjast þangað sem
flóttamaður.
„Ég fór til Bretlands í mars á þessu
ári.“
Hann hefur ekki getað starfað
þar sem læknir, þrátt fyrir menntun
sína. Til þess að fá læknisleyfi þar
þarf hann að taka próf í Bretlandi.
Ekki hefur tekist að fá sýrlensku
prófskírteinin frá Sýrlandi.
„Ég er stundum að hugsa hvort
ég eigi bara að gleyma þessu. En ég
er að minnsta kosti að leita mér að
vinnu í Bretlandi núna.“
gudsteinn@frettabladid.is
Einræðisherrann þarf að víkja
Sýrlenskur flóttamaður segir mótmælendur hafa beðið árangurslaust eftir viðbrögðum frá umheiminum. Eina raunverulega lausnin sé
að hrekja Assad forseta frá völdum. Með loftárásum sé aðeins verið að styrkja Íslamska ríkið, með því að drepa almenna borgara.
Bashar Farahat kom til landsins í tilefni af hinu árlega bréfamaraþoni Amnesty International sem nú er að fara af stað. Hann
sat í fangelsi ógnarstjórnar Bashars al Assad í Sýrlandi og sætti pyntingum. FréttABlAðIð/ErnIr
Menn játa á sig hvað sem er
Tíminn í fangelsinu var erfiður. Farahat mátti sæta pyntingum og ljótri meðferð.
„Þeir hafa leyfi til að gera hvað sem er og komast upp með það. Strax eftir
handtökuna byrja þeir að gang í skrokk á manni. Svo er maður barinn hvenær
sem er, hvert sem maður fer og hvað sem maður gerir,“ segir Farahat.
„Aðalpyntingarnar eru þó í yfirheyrslunum. Þar beita þeir barsmíðum og
nota þá hendur, kylfur, belti og hvað sem er. Þeir hengja okkur upp og nota
rafpyntingar. Sumir deyja. Allt er þetta gert til að fá játningar út úr föngunum,
en þegar fólk er pyntað játar það á sig hvað sem er. Það heldur enginn þetta
út.“
Það eitt að vera í fangelsinu er svo pynting út af fyrir sig, því aðstæðurnar
eru skelfilegar: „Ég var látinn hírast í fjóra mánuði með hundrað föngum í klefa
sem var ekki nema fimm sinnum sex metrar. Allt er bannað nema að borða
og sofa, ef maður gat þá sofið, og þola refsingar og pyntingar.“
uMhverfisMál Forrannsókn Land-
verndar og Reykjavíkurborgar á
matar sóun heimila í Reykjavík bendir
til að 5.800 tonnum af mat og drykk
hið minnsta sé hent af reykvískum
heimilum árlega. Þetta samsvarar að
minnsta kosti 4,5 milljörðum króna.
Hver einstaklingur hendir um 48
kílóum á ári sem gerir um 150 þúsund
krónur fyrir fjögurra manna fjölskyldu.
Ef dregið yrði úr matarsóun um 20%
væri 1.150 tonnum minna hent af mat
sem þýddi um 900 milljóna sparnað
fyrir íbúa borgarinnar. Tæplega 18,5
milljóna króna sparnaður yrði vegna
gjalda fyrir meðhöndlun úrgangs.
Í kynningu Landverndar á niður-
stöðum rannsóknarinnar kemur fram
að matarsóun er viðamikið alþjóðlegt
vandamál sem ógnar fæðuöryggi til
framtíðar. Matvæla- og landbúnaðar-
stofnun Sameinuðu þjóðanna telur
að um 1,3 milljörðum tonna af mat sé
hent ár hvert sem nægir til að fæða um
þrjá milljarða manna.
Tilgangur þessarar forrannsóknar í
Reykjavík var að fá vísbendingar um
umfang matarsóunar á reykvískum
heimilum og reyna hérlendis þær
aðferðir sem nú þegar eru notaðar til
að mæla matarsóun annars staðar í
heiminum.
Sautján heimili tóku þátt í for-
rannsókninni. Þau svöruðu tveimur
spurningalistum varðandi hegðun og
viðhorf gagnvart matarsóun og skráðu
niður allan mat og drykk sem var hent
yfir viku tímabil í matardagbók. – shá
Matarsóun í
Reykjavík 4,5
milljarðar á ári
Þetta var hreyfing
sem enginn gat
stöðvað. Fólk hafði búið við
einræði árum saman. Spill-
ingin var óendanleg og
stjórnin taldi sig geta komist
upp með hvað sem er. Við
fórum að mótmæla og þetta
hlóð hratt utan á sig.
Bashar Farahat, sýrlenskur flóttamaður
sem tók þátt í uppreisninni gegn stjórn
Bashars al Assad forseta árið 2011
2 8 . n ó v e M b e r 2 0 1 5 l a u G a r d a G u r16 f r é t t i r ∙ f r é t t a b l a ð i ð