Morgunblaðið - 03.12.2019, Blaðsíða 16

16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. DESEMBER 2019
Sími 555 2992 og 698 7999
Hátt hlutfall Omega 3 fitusýra
Gott fyrir:
• Maga- og þarmastarfsemi
• Hjarta og æðar
• Ónæmiskerfið
• Kolesterol
• Liðina
Læknar mæla með selaolíunni
Selaolían fæst í: Apótekum, Þín verslun Seljabraut, heilsuhúsum, Fjarðarkaupum, Fiskbúðinni Trönuhrauni, Hafrúnu og Melabúð
Óblönduð
– meiri virkni Selaolía
Ég heyrði fyrst um Selaolíuna í gegnum kunningja minn en
konan hans hafði lengi glímt við það sama og ég, - stirðleika
í öllum liðum og tilheyrandi verki. Reynsla hennar var það góð
að ég ákvað að prufa. Fyrstu tvo mánuðina fann ég litlar
breytingar, en eftir þrjá mánuði var ég farin að geta gengið
niður stiga á vinnustað mínum sem ég hafði ekki getað
áður. Ein góð „aukaverkun“ fylgdi í kjölfarið, ég var
með frekar þurra húð um allan líkamann, en eftir
að ég fór að nota Selaolíuna hvarf sá þurrkur og
húð mín varð silkimjúk. Ég hef nú notað
Selaolíuna í eitt og hálft ár og þakka henni
bætta líðan og heilsu.
Guðfinna Sigurgeirsdóttir.
„Eftir þrjá mánuði var ég farin að geta gengið niður stiga
á vinnustað mínum sem ég hafði ekki getað áður. “
Þær eru margar
gömlu sagnirnar —
sem við í nútímanum
getum nálgast, það
gerir hin mikli fróð-
leikur sem hægt er að
nálgast á þeirri upp-
lýsingaöld sem við nú-
tímamenn lifum á og
getum notfært okkur
ef við kunnum á tölv-
una okkar. Þar má
byrja að nefna ferð hins grískætt-
aða Píþeasar sem ferðaðist á
kostnað auðugra kaupmanna frá
Marsille í Frakklandi sem þá kall-
aðist Massilía því á þeim tímum
var borgin grísk nýlenda, sigldi
hann hér norður um höf og skrif-
aði sögur um ferðir sínar sem
samferðamenn hans skildu ekki.
Þannig að í aldir voru frásagnir
hans álitnar lygasögur og ekki trú-
að og þurfti hann að gjalda þess í
sínu lífi og var álitinn stórlygari.
Menn verða að athuga það að Pí-
þeas var uppi árið um það bil 530
fyrir Krists burð sem þýðir að
hann var uppi tæpum 1.500 árum
fyrir skráð landnám Norðmanna á
Íslandi, þannig að skoðanir manna
og sýn á veröld okkar var allt önn-
ur í þá daga en er í dag og hefur
þekking manna á umheiminum
aukist mikið með góðum sam-
göngum bættri tækni og góðum
tækjum á meðan Píþeas hinn
gríski hafði ekkert til að fara eftir
annað en sögusagnir hvað þá
tækni miða við nútímann … en Pí-
þeas mun vera einn af fyrstu
mönnunum sem gátu reiknað út
staðarákvarðanir og það með
áhöldum sem hann fann sjálfur
upp en Píþeas sem var í raun
bráðgáfaður maður og fann sjálfur
upp tækni sem hann gat notað sér
við staðarákvarðanir, að vísu mjög
frumstæðar, en hver býst við öðru,
athugið að þetta var fyrir tugum
alda en með þessari tækni sinni
gat hann reiknað út hnattstöðu og
staðarákvarðanir vítt og breitt um
veröld alla og gat hann reiknað út
hnattstöðu Íslands og eyjanna í
norðurhöfum, fann út hvar norður-
póllinn er, fyrstur manna í heim-
inum að gera slíka útreikninga,
snillingur, já hann hefur sann-
arlega verið snillingur og langt á
undan sinni samtíð. Auk þess að
geta gert þessar mælingar þá af-
sannaði hann margar af sérkenni-
legustu kenningum fortíðarinnar
svo sem að hafið væri botnfrosið
norðan Íslands, já furðulegt en
það var kenning manna á hans
tímum, við nútímamenn brosum
þegar við sjáum þetta
en svona var þetta,
þess verður að geta
að þetta voru sagnir
langt suður við Mið-
jarðarhaf og enginn
hafði komist svo norð-
arlega svo við vitum,
hugsanlega vegna
þeirra furðusagna
sem til voru um þessi
lönd en ég ætla nú
ekki að fara að rekja
þessa sögu nánar,
þeim sem áhuga hafa
á að skoða eða fræðast eitthvað
meir um þessi mál er bent á að
lesa bókina Ultima Thule. Þess má
annars geta að nafnið Ultima
Thule er komið frá Piþeasi en það
mun þýða eitthvað sem er eins
langt í burtu og hægt muni að
komast eða heimsendi. finnst mér
það ekki ólíklegt að það muni
fengið að láni úr latínu vegna þess
að á þeim öldum var latínan mjög
ráðandi mál 0, en bókin sem er
eftir Vilhjálm Stefánsson, sem var
kunnur íslenskur fræðimaður og
heimskautafari, sem við getum
verið stolt af, hann var glöggur og
raunsær maður og ferðaðist mikið
um norðurslóðir. Ath. Bókin mun
enn í dag vera til í íslenskum
bókasöfnum.
Merkilegar staðreyndir úr
frásögnum Piþeasar
Eins og fram hefur komið í yf-
irliti um ferðir hins merkilega
grískættaða snillings þá gerði
hann margar og merkilegar upp-
götvanir sem virkilega er vert að
skýra frá í yfirliti þessu varðandi
hans afrekaskrá en hann lýsir því
þegar hann fór um eyjuna Thule,
þá talar hann um það að hann hitti
og komst í einhver kynni við það
sem hann kallaði villimenn og
klæddust villimenn þessir skinnum
af búfé sínu og bjuggu menn þess-
ir í jarðholum og hýstu þeir bú-
smala sinn einnig í þessum holum
sínum og tekur hann fram að þrátt
fyrir þetta sem honum fannst villi-
mannslegt þá hafi þessir menn
virst lifa ágætu lífi og vera nokkuð
hamingjusamir með sinn hag. Það
merkilega við þessar frásagnir er í
mínum huga ekki það að hann lýs-
ir högum þessara manna heldur sú
staðreynd að hann hittir fyrir
menn sem hann lýsir ágætlega, sú
merkilegasta og athyglisverðasta
er sú að hann hittir menn sem búa
í landinu og gefur greinagóða lýs-
ingu á þeim. Hvaðan þeir menn
hafa komið væri gaman að leita
uppi í fornum skjölum. Hugsið
ykkur, þetta var um það bil 1.400
árum fyrir skráð landnám nor-
rænna manna, Norðmenn höfðu
nokkuð góða sagnaritara þannig að
við getum nokkuð vel treyst frá-
sögnum þeirra en við skulum
koma betur að landnámi Norð-
manna og frásögnum þeirra.
Landnámssaga Norðmanna
Landnámssaga Norðmanna er
vel og snyrtilega skráð frásögn og
vel þess virði að vera skoðuð. Við
byrjum á því að reyna að komast
að því af hverju landið ber nafnið
Ísland. Vel kunn er sú góða saga
Norðmanna að Hrafna-Flóki hafi
gengið á hátt fjall á Vestfjörðum
og séð þar fjörð fullan af ís og því
nefnt landið Ísland en spurningar
hafa vaknað um hvort þarna kunni
að vera um að ræða sögufölsun
norskra landnema og er í raun
margt sem bendir til þess því
miklum mun eldri frásagnir eru til
um þau mál skv. írskum heim-
ildum. Norðmenn vildu fyrir alla
muni losna við menn þá sem fyrir
voru í landinu sem bæði voru ann-
arrar trúar en þeir og voru búnir
að taka bestu svæði landsins til
búsetu og eignar og gerðu því allt
sem þeir gátu til að losna við þá.
Og þá komum við að hinum írsku
heimildum en á gamalli írsku var
nafnið Jesú skrifað Issu. Norð-
menn gerðu allt sem þeir gátu til
að losna við hina írsku menn úr
landi og er það í dag álit fræði-
manna að landnámssaga Norð-
manna sé mjög líklega sögufölsun
að miklu leyti, þeir hafi séð að
nafnið Jesú eins og það var ritað á
gamalli írsku hafi haft góðan sam-
hljóm með nafninu ís og útbúið
þannig nafnið Ísland og síðan sett
hina snilldarlegu sögu saman um
fjörð fullan af ís. Í dag höfum við
skemmtilega og góða sögu af land-
námi Íslands og við megum ekki
gleyma því að þrátt fyrir allt er ís-
lenska þjóðin samansett af alls
konar þjóðarbrotum sem lífga og
gera mannlífið fjölbreyttara og
skemmtilegra á allan máta. Eins
og hjá Píþeasi benda frásagnir
hans á og segja greinilega frá því
að landið okkar var byggt fólki
tugum alda fyrir skráð landnám
Norðmanna.
Ultima Thule –
Fróðleikur fornra sagna
Eftir Hjálmar
Magnússon » Sigldi Píþeas hér
norður um höf og
skrifaði sögur um ferðir
sínar sem samferða-
menn hans skildu ekki.
Hjálmar Magnússon
Höfundur er fyrrverandi
framkvæmdastjóri.
Þriðjudaginn 29.
október sl. var fullyrt
á bls. 11 í Morgunblað-
inu að fyrrverandi
vegamálastjóri Hreinn
Haraldsson hefði tekið
saman greinargerð um
jarðgöng undir Trölla-
skaga að ósk bæjar-
stjórnar Akureyrar og
sveitarstjórnar Skaga-
fjarðar. Þarna eru
nefndar þrjár leiðir til
að stytta vegalengdina milli Hörg-
árdals og Hjaltadals.
Hugmyndin um jarðgöng sem
tengja saman þessa tvo dali, beggja
vegna Tröllaskagans, var fyrst lögð
fram á fundi sveitarfélaganna á
Sauðárkróki í tíð Sturlu Böðvars-
sonar, þáverandi samgönguráð-
herra, eftir að Alþingi samþykkti ár-
ið 2000 umdeilda jarðgangaáætlun
Vegagerðarinnar, sem eitt forgangs-
verkefni fyrir Vestfirði, Norður- og
Austurland við litla hrifningu borg-
arstjórnar Reykjavíkur. Nú hefur
Stefán Vagn Stefánsson, varaþing-
maður Framsóknarflokksins í Norð-
vesturkjördæmi, flutt á Alþingi
þingsályktunartillögu um að sam-
göngu- og sveitarstjórnarráðherra
skipi nefnd sem verði falið að setja í
gang vinnu við rannsóknir- og mat á
hagkvæmni jarðgangagerðar undir
Tröllaskaga. Viðbúið er að ábúendur
í Hjaltadal og Hörgárdal komi fljót-
lega með sínar athugasemdir og segi
ráðherra samgöngumála og kjörn-
um þingmönnum álit sitt á því hvort
heppilegt sé að þessi göng verði
grafin undir Tröllaskaga úr botni
Hofsdals og Barkárdals.
Í samantekt Hreins Haraldssonar
kom fram ný hugmynd, um 12,5 km
veggöng milli Kolbeinsdals og
Skíðadals inn af Svarfaðardal og
þaðan önnur göng inn í Hörgárdal
sem yrðu jafnlöng. Talið er að heild-
arlengd ganganna milli Kolbeinsdals
og Hörgárdals yrði 25-30 km. Nú
gleymir Hreinn Haraldsson því að
mesta styttingin sem þessi veggöng
bjóða upp á milli Akureyrar og
Sauðárkróks hefur marga ókosti í
för með sér. Í greinargerð fyrrver-
andi vegamálastjóra kemur hvergi
fram hvort hæð Kolbeinsdals yfir
sjávarmáli sé alltof mikil til að upp-
byggður vegur sem þyrfti að leggja
inn dalinn að gangamunnanum,
sleppi við 6-12 metra snjódýpt og 90
metra veðurhæð á sekúndu. Á þess-
ari leið getur of mikill blindbylur
sem enginn sér fyrir hrellt starfs-
menn Vegagerðarinnar þvert á allar
veðurspár, eins og mörg dæmi eru
til um. Þá komast vegfarendur aldr-
ei upp að gangamunnanum í Kol-
beinsdal. Samanlagt
yrðu þessi veggöng
lengri og dýrari en
göngin milli Barkárdals
og Hofsdals. Talað er
um að stystu veggöngin
sem tekin yrðu úr botni
Hörgárdals, undir
Hjaltadalsheiði geri
líka sama gagn án þess
að þau stytti vegalengd-
ina jafnmikið, milli
Sauðárkróks og Akur-
eyrar. Engin gögn eru
til um hvort jarðfræði-
legar aðstæður fyrir svona sam-
göngumannvirki undir Tröllaskaga
séu góðar eða slæmar. Fram kom í
Morgunblaðinu 29. október sl. að 20
km göng sem yrðu grafin sunnan við
Hóla, úr Hofsdal inn í Barkárdal
væru vænsti kosturinn án þess að
vitað sé hvort snjóflóðahættur geti
leynst, í öllum dölunum milli Hjalta-
dals og Hörgárdals. Hingað til hefur
aldrei verið rannsakað hvort því
fylgi of mikil áhætta að grafa göng
úr þessum dölum undir Tröllaskaga
sem geta verið slysagildrur.
Engin svör fást þegar þingmenn
Norðausturkjördæmis og bæjar-
stjórn Akureyrar eru spurð að því
hvort svona samgöngumannvirki
sleppi enn betur við þetta vandamál,
í Flögudal og Myrkárdal. Ég spyr.
Er heppilegt að vegir séu lagðir inn
þessa þröngu dali án þess að fyrst
verði rannsakað hvort þar sé of mikil
hætta á aurskriðum, snjóflóðum- og
grjóthruni, verði ákveðið að grafa 20
km göng undir Tröllaskaga, sem
tengja saman Hofsdal og Barkárdal
og geta lent á stórum vatnsæðum. Í
Öxnadal geta bændur með undir-
skriftum stöðvað flutning hring-
vegarins úr sinni heimabyggð undir
Tröllaskaga og áfram inn í Hjalta-
dal.
Fyrr hefðu samgönguráðherra og
allir þingmenn Norðvestur- og
Norðausturkjördæmis átt að svara
spurningunni um hvort til greina
komi að skoða líka möguleika á 13-16
km löngum jarðgöngum, sunnan við
Hóla sem yrðu grafin undir Hjalta-
dalsheiði inn í botn Hörgárdals, og
þaðan enn styttri göng sem kæmu út
í gegn örstutt frá ferðamannastaðn-
um Engimýri í Öxnadal.
Jarðgöng inn
í Hörgárdal
Eftir Guðmund
Karl Jónsson
Guðmundur Karl
Jónsson
»Engin gögn eru til
um hvort jarðfræði-
legar aðstæður fyrir
svona samgöngumann-
virki undir Tröllaskaga
séu góðar eða slæmar.
Höfundur er farandverkamaður.