Fréttablaðið - 22.01.2020, Blaðsíða 23

2018. Samkvæmt bráðabirgðaupp-
gjöri nam salan í Bandaríkjunum
samtals 8 milljónum dala á fjár-
hagsárinu 2019 sem lauk í septem-
berlok og yfir 10 milljónum dala á
almanaksárinu.
Eruð þið að einblína á Banda-
ríkjamarkað?
„Sykursýki er miklu stærra
vandamál í Bandaríkjunum en í
Evrópu eins og staðan er í dag og
bandaríska kerfið er meira pen-
ingadrifið. Þegar stjórnvöld sjá
aukningu á sjúkdómum eins og
sykursýki, þá eru viðbrögðin þau að
setja meiri pening í endurgreiðslur
á því sviði til að fjármagna betri
meðhöndlun. Fyrir vörur með öfl-
uga virkni eru greiðsluleiðirnar í
Bandaríkjunum mun ábatasamari
en greiðsluleiðir í Evrópu. Við erum
með mjög góðar vísindalegar sann-
anir fyrir virkni sáraroðsins sem
leiðir til þess að varan er greidd
af Medicare þrátt fyrir að vera til-
tölulega dýr. Í Evrópu er kerfinu
ekki stjórnað með sama máta og er
erfitt fyrir sjúkrastofnanir að kaupa
dýrari vörur,“ segir Guðmundur en
vara Kerecis er greidd af Medicare
í öllum 50 ríkjum Bandaríkjanna.
Þríþættur vöxtur
Kerecis lauk fjármögnun fyrir sex-
tán milljónir Bandaríkjadala á
síðasta ári sem að stærstum hluta
er varið í uppbyggingu á sölu- og
markaðsstarfi félagsins og þá aðal-
lega í Bandaríkjunum. Félagið seldi
þá nýtt hlutafé til núverandi hlut-
hafa og nýrra fyrir um 1.250 millj-
ónir og auk þess var kröfum skuld-
breytt í hlutafé að upphæð um 750
milljónir. Félagið vinnur ötullega að
því að fjölga sölumönnum þannig
að sölunet fyrirtækisins nái til allra
stærstu svæða Bandaríkjanna en
til þess þarf hátt í 200 sölumenn.
Áætlanir Kerecis gera ráð fyrir því
að þar verði fyrirtækið komið með
180 sölumenn árið 2022. Þeir eru nú
um 40 talsins.
Miðað við almenna gengið í
hlutafjárhækkuninni, um 2.000
krónur á hlut, gæti virði félagsins
verið allt að 12,4 milljarðar króna.
Fjárfestingafyrirtækið Emerson
Collective, sem er í eigu Laurene
Powell Jobs, ekkju Steve Jobs stofn-
anda Apple, er einn þeirra fjárfesta
sem bæst hafa í hópinn, fyrst sem
lánveitandi árið 2018 og svo árið
2019 sem hluthafi þegar fyrirtækið
breytti lánum í hlutafé ásamt því
að leggja inn nýtt hlutafé. Emerson
Collective er núna einn af stærstu
hluthöfum félagsins.
„Ólafur Ragnar Grímsson, fyrr-
verandi forseti lýðveldisins, lék
lykilhlutverk í að koma á tengslum
milli Kerecis og Emerson Collect-
ive en hann kom á tengslum milli
fyrirtækjanna á Artic Circle ráð-
stefnunni árið 2018. Ólafur var svo
kjörinn í stjórn Kerecis sem fulltrúi
Laurene síðasta haust en víðtækt
tengslanet Ólafs er fyrirtækinu
afskaplega mikilvægt,“ segir Guð-
mundur.
„Ég er ekki viss um að allir átti sig
á því hversu stórt nafn Ólafur Ragn-
ar er á heimsvísu og hversu víðtæku
tengslaneti hann býr yfir. Áhrifa-
fólk um allan heim leitar til hans.
Tengsl Ólafs munu nýtast okkur
mjög vel til dæmis í nýmarkaðs-
löndum þar sem Kerecis mun leggja
aukna áherslu á markaðssetningu á
næstu árum.“
Stjórnendur Kerecis áætla að
tekjur félagsins á þessu fjárhagsári,
sem hófst 1. október síðastliðinn,
nemi allt að þremur milljörðum
íslenskra króna, og allt að þrefaldist
frá fyrra ári.
Hvernig náið þið svona miklum
vexti?
„Það má segja að við munum
vaxa á þrenns konar máta. Í fyrsta
lagi eru líffræðilegar lækningavörur
fyrir sár að stækka um 25 prósent á
ári meðal annars vegna aukinnar
tíðni sykursýki. Við erum með
mjög góðar vísindalegar sannanir
fyrir virkni sáraroðsins og erum þar
af leiðandi í lykilstöðu til að ná til
okkar hluta af þessum mikla vexti.
Í öðru lagi eigum við eftir að sækja
inn á fjölmörg markaðssvæði og í
þriðja lagi erum við að þróa nýjar
vörur sem skila hærri framlegð.
Við stefnum á að setja á markað
vörur fyrir munnhol, höfuðmeiðsl,
skurðaðgerðir og lýtalækningar. En
þessar vörur eru með hærri þrösk-
uld hjá FDA. Það tekur lengri tíma
og meira fjármagn að fá þær sam-
þykktar og þess vegna er framlegðin
hærri,“ segir Guðmundur.
Bíða færis á yfirtökum
Kerecis horfir til þess að styðja
mögulega við vöxt Kerecis með
svipuðum hætti og stoðtækjafram-
leiðandinn Össur sem fjármagn-
aði yfirtökur á fjölda fyrirtækja í
Bandaríkjunum í kjölfar skráningar
á hlutabréfamarkað um síðustu
aldamót.
Fyrsta skrefið var tekið í byrjun
árs 2019 þegar gengið var frá
kaupum á svissneska sáraum-
búðafyrirtækinu Phytoceuticals.
Markaðurinn greindi síðan frá því
síðasta sumar að Kerecis hefði verið
í undirbúningsferli hjá Kauphöll-
inni varðandi mögulega skráningu
félagsins á hlutabréfamarkað.
Er verið að horfa til þess að skrá
fyrirtækið á næstu misserum?
„Við erum með mjög sterkan fjár-
festahóp á bak við okkur í dag og
höfum gott aðgengi að fjármagni frá
þessum hópi. Hins vegar gæti komið
upp sú staða að við myndum finna
fyrirtæki til að kaupa og þyrftum
að sækja talsvert fjármagn. Þá gæti
hentað að skrá félagið og ná í fjár-
muni hjá stofnanafjárfestum eins
og Össur gerði á sínum tíma.
„Það eru tvær ástæður fyrir því
að skrá fyrirtæki. Ein er sú að gefa
hluthöfum kost á því að komast út
og önnur að gefa fjárfestinum kost á
því að komast inn. Eins og staðan er
í dag er engin pressa frá hluthöfum
á að komast út úr fyrirtækinu. Það
verður svo að koma í ljós á næstu
misserum hvort við finnum réttu
tækifærin og skráum félagið,“ segir
Guðmundur og bætir við að Kerecis
sé í raun rekið eins og skráð félag í
dag hvað varðar upplýsingagjöf
og uppgjör. Innviðirnir séu því til
staðar.
Reynslu vantar í nýsköpun
Guðmundur er einn af tíu frum-
kvöðlum sem Þórdís Kolbrún R.
Gylfadóttir nýsköpunarráðherra
skipaði til setu í nýrri hugveitu
sem var komið á fót í tengslum
við umfangsmiklar breytingar á
nýsköpunarumhverfinu á Íslandi.
„Það er gróska í nýsköpun á
Íslandi en hún einkennist af hug-
myndum sem spretta upp hjá ungu
fólki í háskólaumhverfinu. Aftur
á móti er ekki mikið um það á
Íslandi að fólk sem býr að reynslu
úr ák veðnum at vinnugeir um
gerist frumkvöðlar. Þegar ég sæki
nýsköpunarviðburði á Íslandi sé ég
mikið af ungu fólki með eldhug en
án djúprar reynslu og þekkingar úr
ákveðnum starfsgreinum. Á þessu
eru undantekningar en þegar ég
sæki nýsköpunarviðburði erlendis
er staðan önnur og meðalaldurinn
virðist vel yfir 40 árum,“ segir Guð-
mundur.
„Við erum ekki að sjá nógu mikið
af fólki með reynslu úr atvinnulíf-
inu í nýsköpun á Íslandi. Ég held að
meginviðfangsefni þessarar hug-
veitu snúist um það hvernig hægt
sé að styrkja nýsköpunarumhverfið
þannig að það verði meira aðlað-
andi fyrir reynslumikið fólk að fást
við nýsköpun. Viðhorfið á Íslandi
hefur verið dálítið þannig að fólk
eigi að fórna öllu fjölskyldulífi fyrir
nýsköpun. Við verðum að hverfa frá
þessari hugsun,“ segir Guðmundur.
Var reynsla úr atvinnulífinu lykil-
þáttur í árangri Kerecis?
„Já, árangur Kerecis felst ekki
einungis í því að hugmyndin sé góð.
Meginástæðan fyrir því að okkur
hefur gengið svona vel er sú að við
vorum með teymi sem hafði djúpa
þekkingu á öllu því sem þurfti til
að keyra verkefni áfram. Fjárfestar
vilja sjá teymi sem hefur ekki bara
eina hugmynd, heldur reynslu í því
að koma hugmynd í framkvæmd og
á markað. Í okkar tilfelli snýst þetta
um þekkingu á einkaleyfum, fjár-
mögnun, klínískum rannsóknum,
dreifileiðum og þeim áhættum sem
fyrirtækið stendur frammi fyrir.
Það eru teymin sem ná árangri.
Öll verkefni þar sem stofnendur
einblína á eina hugmynd og tækni-
þekkingu en vanrækja allt hitt eru
dæmd til að mistakast,“ segir Guð-
mundur.
Stærð styrkja skiptir máli
Samkvæmt tillögum nýsköpunar-
ráðherra er áformuð stofnun frum-
kvöðlasjóðs sem mun hafa 2,5
milljarða króna til ráðstöfunar.
Sjóðurinn mun bera nafnið Kría og
verður hann meðfjárfestir í öðrum
íslenskum frumkvöðlasjóðum og
er markmiðið að auka heildarfjár-
magn sem er í umferð í nýsköpun á
Íslandi.
Spurður um fjármögnunarum-
hverfið á Íslandi segir Guðmundur
að skortur hafi verið á bæði fjár-
magni og nýsköpunarverkefnum
þar sem öf lug teymi standa að
baki. Hvað fjármögnun varðar séu
tillögurnar afskaplega jákvæðar og
að með auknu fjármagni í umferð sé
líklegra að öflug teymi úr atvinnu-
lífinu freistist til að láta drauma um
vöruþróun og nýsköpun rætast.
Hann nefnir einnig að Tækniþró-
unarsjóður hafi hækkað styrki sína
talsvert undanfarin ár sem sé mikil-
vægt skref til þess að ná til aðila úr
atvinnulífinu.
„Það er miklu betra að vera með
fáa og háa styrki heldur en marga og
litla vegna þess að ef styrkirnir eru
margir og litlir þá nærðu að jafnaði
til yngra og reynsluminna fólks. Ef
styrkir eru færri og stærri þá næst
frekar til aðila sem búa að þekk-
ingu og raunhæfum hugmyndum,“
segir Guðmundur. Þá bendir hann
á að Ísland sé með fæst skráð einka-
leyfi af öllum OECD-löndunum sem
bendi til þess að nýsköpun sé ekki
nógu mikil hér.
„Þó að við séum að standa okkur
vel á sumum sviðum, eins og stoð-
tækjum og vinnslutækni, þá ætti að
vera mun meiri nýsköpun á Íslandi.
Það er líka nauðsynlegt til þess að
halda uppi lífskjörum til lengri
tíma.“
Ef styrkirnir eru
margir og litlir þá
nærðu að jafnaði til yngra og
reynsluminna fólks.
Guðmundur er efnafræðingur og rekstrarverkfræðingur að mennt en áhuginn á meðhöndlun sára kviknaði þegar hann starfaði hjá Össuri um síðustu aldamót og áttaði sig á mikilvægi þess að koma í veg fyrir aflimanir. MYND/KERECIS
✿ Sölunet Kerecis í Bandaríkjunum
✿ Fjölgun sölumanna
2018 2019 2022-
Sölunet Kerecis mun ná yfir öll Bandaríkin árið 2022 samkvæmt áætlunum félagsins.
Sölumenn
2019 38
2020 68
2021 128
2022 180
MARKAÐURINN 7M I Ð V I K U D A G U R 2 2 . J A N Ú A R 2 0 2 0