Læknablaðið - maí 2019, Blaðsíða 28
232 LÆKNAblaðið 2019/105
Konan var með nýrnablöðrusjúkdóm (polycystic kidney disease) og
í yfirvigt en var að öðru leyti hraust. Í segulómskoðun sást væg
hryggþröng (spinal stenosis) og á röntgenmynd sást hryggskekkja.
Göngugeta og verkir höfðu versnað mikið og gat hún einungis
gengið á milli herbergja á heimili sínu og notaðist þá við hækju
stafi eða göngugrind. Hún gat ekki lengur staðið við störf sín og
við gang fékk hún mikla verki í bakið og slagsíðu til hægri og þá
gat hún ekki rétt úr sér. Á tölvusneiðmynd af kvið árið 2012 sást
ekki nein hryggskekkja en röntgenmyndir frá árinu 2014 sýndu
byrjandi skekkju á L4L5 liðbili. Á stuttum tíma sagðist konan
hafa orðið skökk eins og turninn í Pisa. Hryggskekkjan var skörp
á liðbili L4L5 en vegna viðleitni sinnar til að halda höfðinu yfir
miðjum líkamanum var konan með aðra minni skekkju ofan við
þá neðri (mynd 1b). Segulómskoðun skömmu fyrir mat hjá bækl
unarlækni sýndi taugarótarþrengsli á L4rót hægra megin og
væga hryggþröng á liðbili L4L5 og L3L4, einkum vegna fitu
(epidural lipomatosis). Standandi röntgenmynd af öllum hryggnum
sýndi áðurnefndar hryggskekkjur og á hliðarmynd var hægt að sjá
þykktarstöðuójafnvægi (sagittal imbalance) (mynd 1c). Sjúklingur
inn uppfyllti greiningarskilyrði Pisaheilkennis.1 Meðferðar
möguleikar voru til að byrja með sjúkraþjálfun, endurhæfing og
verkjalyfjameðferð en ef árangur yrði takmarkaður kæmi skurðað
gerð til greina. Ljóst var að skurðaðgerð yrði umfangsmikil, með
óljósum horfum og hættu á fylgikvillum. Beinþéttnimæling var
einnig gerð og var beinþéttni innan eðlilegra marka en beinþynn
ing er frábending fyrir aðgerð. Nýtt mat var gert hálfu ári síðar hjá
hryggjarskurðlækni. Konunni leið illa, fóru bak og leiðniverkir
versnandi og þurfti hún þá að nota hjólastól og taka sterk verkja
lyf. Ákveðið var að framkvæma skurðaðgerð á hrygg.
Aðgerð
Aðgerðin fór fram í apríl 2016 á Sjúkrahúsinu á Akureyri. Fyrir
aðgerð var gert ýtarlegt heilsumat. Markmiðið með aðgerðinni
var að rétta hryggskekkjuna og létta fargi (decompression) af fjórðu
lendhryggjartaug í hægri rótargöngum sem og rótarknippinu á
lendhryggjarliðbilum L4L5 og L3L4. Til að rétta skörpu skekkj
una á lendhryggjarliðbili (L4L5) þurfti að fjarlægja liðþófann og
setja í hans stað beinfyllt búr (mynd 2). Nauðsynlegt var að ná
góðri festu ofan og neðan við skekkjuna. Fjórar skrúfur voru settar
í spjaldbein og tvær í fimmta lendhryggjarbol til að fá nægjan
lega góða festu handan við skekkjuna (caudalt). Ofar í hryggnum
(cephalad) voru skrúfur settar frá fjórða lendhryggjarbol til og með
tíunda brjósthryggjarbols. Liðtindaliðir (facetuliðir) voru fjarlægð
ir á L4L5 og L3L4bili og á þann hátt var hægt að skapa sveigju
(lordosis) í lendhryggnum. Tveir sverir kóboltkrómteinar voru svo
beygðir í rétta sveigju og skrúfaðir fastir í hrygginn og þannig var
skekkjan að mestu rétt af. Bein sem fékkst við fargléttinguna var
S J Ú K R A T I L F E L L I
Mynd 1b og 1c. Standandi röntgenmyndir sýna vel umfang hryggskekkjunnar í kórónu og þykktarplani.Mynd 1a. Ljósmynd af konunni fyrir aðgerð sýnir hryggskekkjuna
greinilega.